Inserenda haec, mi Liberalis, fuerunt, quia bene- 4.3.1.1
ficium, de quo nunc agitur, dare virtutis est et tur-
pissimum id causa ullius alterius rei dare, quam ut
datum sit. Nam si recipiendi spe tribueremus, locu-
pletissimo cuique, non dignissimo daremus; nunc vero 5
diviti inportuno pauperem praeferimus. Non est bene-
ficium, quod ad fortunam spectat. Praeterea, si, ut 2.1
prodessemus, sola nos invitaret utilitas, minime bene-
ficia distribuere deberent, qui facillime possent, locu-
pletes et potentes et reges aliena ope non indigentes;
di vero tot munera, quae sine intermissione diebus ac 5
noctibus fundunt, non darent; in omnia enim illis
natura sua sufficit plenosque et tutos et inviolabiles
praestat; nulli ergo beneficium dabunt, si una dandi
causa est se intueri ac suum commodum. Istud non 3.1
beneficium, sed fenus est circumspicere, non ubi optime
ponas, sed ubi quaestuosissime habeas, unde facillime
tollas. Quod cum longe a dis remotum sit, sequitur,
ut inliberales sint; nam si una beneficii dandi causa 5
sit dantis utilitas, nulla autem ex nobis utilitas deo
speranda est, nulla deo dandi beneficii causa est.
  Scio, quid hoc loco respondeatur: 'Itaque non dat 4.1.1
deus beneficia, sed securus et neclegens nostri, aversus
a mundo aliud agit aut, quae maxima Epicuro felicitas
videtur, nihil agit, nec magis illum beneficia quam
iniuriae tangunt.' Hoc qui dicit, non exaudit pre- 2.1
cantium voces et undique sublatis in caelum manibus
vota facientium privata ac publica; quod profecto non
fieret, nec in hunc furorem omnes profecto mortales
consensissent adloquendi surda numina et inefficaces 5
deos, nisi nossemus illorum beneficia nunc oblata ultro,
nunc orantibus data, magna, tempestiva, ingentes minas
interventu suo solventia. Quis est autem tam miser, 3.1
tam neclectus, quis tam duro fato et in poenam geni-
tus, ut non tantam deorum munificentiam senserit?
Ipsos illos conplorantes sortem suam et querulos cir-
cumspice: invenies non ex toto beneficiorum caelestium 5
expertes, neminem esse, ad quem non aliquid ex illo
benignissimo fonte manaverit. Parum est autem id,
quod nascentibus ex aequo distribuitur? ut quae secun-
tur inaequali dispensata mensura transeamus, parum
dedit natura, cum se dedit? 10