Ut scias per se expetendam esse grati animi ad- 4.18.1.1
fectionem, per se fugienda res est ingratum esse, quo-
niam nihil aeque concordiam humani generis dissociat
ac distrahit quam hoc vitium. Nam quo alio tuti
sumus, quam quod mutuis iuvamur officiis? hoc uno 5
instructior vita contraque incursiones subitas munitior
est, beneficiorum commercio. Fac nos singulos, quid 2.1
sumus? praeda animalium et victimae ac bellissimus
et facillimus sanguis; quoniam ceteris animalibus in
tutelam sui satis virium est, quaecumque vaga nasce-
bantur et actura vitam segregem, armata sunt, hominem 5
inbecilla <cutis> cingit, non unguium vis, non dentium
terribilem ceteris fecit, nudum et infirmum societas
munit. Duas <deus> res dedit, quae illum obnoxium
validissimum facerent, rationem et societatem; itaque,
qui par esse nulli posset, si seduceretur, rerum potitur. 10
Societas illi dominium omnium animalium dedit; socie- 3.1
tas terris genitum in alienae naturae transmisit impe-
rium et dominari etiam in mari iussit; haec morborum
inpetus arcuit, senectuti adminicula prospexit, solacia
contra dolores dedit; haec fortes nos facit, quod licet 5
contra fortunam advocare. Hanc societatem tolle, et 4.1
unitatem generis humani, qua vita sustinetur, scindes;
tolletur autem, si efficis, ut ingratus animus non per
se vitandus sit, sed quia aliquid illi timendum est;
quam multi enim sunt, quibus ingratis esse tuto licet! 5
Denique ingratum voco, quisquis metu gratus est.
  Deos nemo sanus timet; furor est enim metuere 19.1.1
salutaria, nec quisquam amat, quos timet. Tu deni-
que, Epicure, deum inermem facis, omnia illi tela,
omnem detraxisti potentiam et, ne cuiquam metuendus
esset, proiecisti illum extra metum. Hunc igitur in- 2.1
saeptum ingenti quidem et inexplicabili muro divisum-
que a contactu et a conspectu mortalium non habes
quare verearis; nulla illi nec tribuendi nec nocendi
materia est; in medio intervallo huius et alterius caeli 5
desertus sine animali, sine homine, sine re ruinas mun-
dorum supra se circaque se cadentium evitat non ex-
audiens vota nec nostri curiosus. Atqui hunc vis 3.1
videri colere non aliter quam parentem grato, ut opi-
nor, animo; aut, si non vis gratus videri, quia nullum
habes illius beneficium, sed te atomi et istae micae
tuae forte ac temere conglobaverunt, cur colis? 'Propter 4.1
maiestatem' inquis 'eius eximiam ac singularem natu-
ram.' Ut concedam tibi, nempe hoc facis nullo pretio
inductus, nulla spe; est ergo aliquid per se expeten-
dum, cuius te ipsa dignitas ducit, id est honestum. 5
Quid est autem honestius, quam gratum esse? huius
virtutis materia tam late patet quam vita.