Nunc illud quoque argumentum quamvis dictum 4.22.1.1
iam reducatur: quid est, quare grati velimus esse, cum
morimur, quare singulorum perpendamus officia, quare
id agamus in omnem vitam nostram memoria decur-
rente, ne cuius officii videamur obliti? Nihil iam 5
superest, quo spes porrigatur; in illo tamen cardine
positi abire e rebus humanis quam gratissimi volumus.
Est videlicet magna in ipso opere merces rei et ad 2.1
adliciendas mentes hominum ingens honesti potentia,
cuius pulchritudo animos circumfundit et delenitos ad-
miratione luminis ac fulgoris sui rapit. At multa hoc 3.1
commoda oriuntur, et tutior est vita melioribus amor-
que et secundum bonorum iudicium aetasque securior,
quam innocentia, quam grata mens prosequitur. Fuisset
enim iniquissima rerum natura, si hoc tantum bonum 5
miserum et anceps et sterile fecisset. Sed illud in-
tuere, an ad istam virtutem, quae saepe tuta ac facili
aditur via, etiam per saxa et rupes et feris ac serpen-
tibus obsessum iter fueris iturus. Non ideo per se 4.1
non est expetendum, cui aliquid extra quoque emolu-
menti adhaeret; fere enim pulcherrima quaeque multis
et adventiciis comitata sunt dotibus, sed illas trahunt,
ipsa praecedunt. 5
  Num dubium est, quin hoc humani generis domi- 23.1.1
cilium circumitus solis ac lunae vicibus suis temperet?
quin alterius calore alantur corpora, terrae relaxentur,
inmodici umores conprimantur, adligantis omnia hiemis
tristitia frangatur, alterius tepore efficaci et penetrabili 5
regatur maturitas frugum? quin ad huius cursum fecun-
ditas humana respondeat? quin ille annum observabilem
fecerit circumactu suo, haec mensem minoribus se
spatiis flectens? Ut tamen detrahas ista, non erat ipse 2.1
sol idoneum oculis spectaculum dignusque adorari, si
tantum praeteriret? non erat digna suspectu luna, etiam
si otiosum sidus transcurreret? Ipse mundus, quotiens
per noctem ignes suos fudit et tantum stellarum in- 5
numerabilium refulsit, quem non intentum in se tenet?
quis sibi illa tunc, cum miratur, prodesse cogitat?
Adspice ista tanto superne coetu labentia, quemadmo- 3.1
dum velocitatem suam sub specie stantis atque inmoti
operis abscondant. Quantum ista nocte, quam tu in
numerum ac discrimen dierum observas, agitur! quanta
rerum turba sub hoc silentio evolvitur! quantam fato- 5
rum seriem certus limes educit! Ista, quae tu non 4.1
aliter, quam in decorem sparsa consideras, singula in
opere sunt. Nec enim est, quod existimes septem sola
discurrere, cetera haerere; paucorum motus conprehen-
dimus, innumerabiles vero longiusque a conspectu se- 5
ducti di eunt redeuntque, et ex his, qui oculos nostros
patiuntur, plerique obscuro gradu pergunt et per oc-
cultum aguntur.