Quid ergo? non caperis tantae molis adspectu, 4.24.1.1
etiam si te non tegat, non custodiat, non foveat gene-
retque ac spiritu suo riget? Quemadmodum haec cum
primum usum habeant et necessaria vitaliaque sint,
maiestas tamen eorum totam mentem occupat, ita om- 5
nis illa virtus et in primis grati animi multum quidem
praestat, sed non vult ob hoc diligi; amplius quiddam
in se habet nec satis ab eo intellegitur, a quo inter
utilia numeratur. Gratus est, quia expedit? ergo et 2.1
quantum expedit? Non recipit sordidum virtus ama-
torem; soluto ad illam sinu veniendum est. Ingratus
hoc cogitat: 'Volebam gratiam referre, sed timeo in-
pensam, timeo periculum, vereor offensam; faciam po- 5
tius, quod expedit.' Non potest eadem ratio et gra-
tum facere et ingratum; ut diversa illorum opera, ita
diversa inter se proposita sunt; ille ingratus est, quam-
vis non oporteat, quia expedit; hic gratus est, quam-
vis non expediat, quia oportet. 10
  Propositum est nobis secundum rerum naturam 25.1.1
vivere et deorum exemplum sequi; di autem, quodcum-
que faciunt, in eo quid praeter ipsam faciendi rationem
secuntur? nisi forte illos existimas fructum operum
suorum ex fumo extorum et turis odore percipere. 5
Vide, quanta cottidie moliantur, quanta distribuant, 2.1
quantis terras fructibus inpleant, quam oportunis et
in omnes oras ferentibus ventis maria permoveant,
quantis imbribus repente deiectis solum molliant venas-
que fontium arentes redintegrent et infuso per occulta 5
nutrimento novent. Omnia ista sine mercede, sine ullo
ad ipsos perveniente commodo faciunt. Hoc nostra 3.1
quoque ratio, si ab exemplari suo non aberrat, servet,
ne ad res honestas conducta veniat. Pudeat ullum
venale esse beneficium: gratuitos habemus deos.