'Si deos' inquit 'imitaris, da et ingratis bene- 4.26.1.1
ficia; nam et sceleratis sol oritur, et piratis patent
maria.' Hoc loco interrogant, an vir bonus daturus
sit beneficium ingrato sciens ingratum esse. Permitte
mihi aliquid interloqui, ne interrogatione insidiosa 5
capiamur. Duos ex constitutione Stoica accipe in- 2.1
gratos. Alter est ingratus, quia stultus est; stultus
etiam malus est; quia malus est, nullo vitio caret:
ergo et ingratus est. Sic omnes malos intemperantes
dicimus, avaros, luxuriosos, malignos, non quia omnia 5
ista singulis magna et nota vitia sunt, sed quia esse
possunt; et sunt, etiam si latent. Alter est ingratus,
qui volgo dicitur, in hoc vitium natura propensus. Illi 3.1
ingrato, qui sic hac culpa non caret, quomodo nulla
caret, dabit beneficium vir bonus; nulli enim dare
poterit, si tales homines submoverit. Huic ingrato,
qui beneficiorum fraudator est et in hanc partem pro- 5
cubuit animo, non magis dabit beneficium, quam de-
coctori pecuniam credet aut depositum conmittet ei,
qui iam pluribus abnegavit.
  Timidus dicitur aliquis, quia stultus est: et hoc 27.1.1
malos sequitur, quos indiscreta et universa vitia cir-
cumstant; dicitur timidus proprie natura etiam ad in-
anes sonos pavidus. Stultus omnia vitia habet, sed
non in omnia natura pronus est: alius in avaritiam, 5
alius in luxuriam, alius in petulantiam inclinatur. Ita- 2.1
que errant illi, qui interrogant Stoicos: 'Quid ergo?
Achilles timidus est? quid ergo? Aristides, cui iustitia
nomen dedit, iniustus est? quid ergo? et Fabius, qui
"cunctando restituit rem", temerarius est? quid ergo? 5
Decius mortem timet? Mucius proditor est? Camillus
desertor?' Non hoc dicimus sic omnia vitia esse in
omnibus, quomodo in quibusdam singula eminent, sed
malum ac stultum nullo vitio vacare; ne audacem qui-
dem timoris absolvimus, ne prodigum quidem avaritia 10
liberamus. Quomodo homo omnes sensus habet, nec 3.1
ideo tamen omnes homines aciem habent Lynceo simi-
lem, sic, qui stultus est, <non> tam acria et concitata
habet omnia, quam quidam quaedam. Omnia in om-
nibus vitia sunt, sed non omnia in singulis extant: 5
hunc natura ad avaritiam inpellit; hic vino, hic libidini
deditus est aut, si nondum deditus, ita formatus, ut in
hoc illum mores sui ferant. Itaque, ut ad propositum 4.1
revertar, nemo non ingratus est, qui malus: habet
enim omnia nequitiae semina; tamen proprie ingratus
adpellatur, qui ad hoc vitium vergit: huic ergo bene-
ficium non dabo. Quomodo male filiae suae consulet, 5.1
qui illam contumelioso et saepe repudiato conlocavit,
malus pater familiae habebitur, qui negotiorum gesto-
rum damnato patrimonii sui curam mandaverit, quo-
modo dementissime testabitur, qui tutorem filio reli- 5
querit pupillorum spoliatorem, sic pessime beneficia
dare dicetur, quicumque ingratos eligit, in quos peri-
tura conferat.