Cogitato, in hac civitate, in qua turba per latissima 1.6.1.1
itinera sine intermissione defluens eliditur, quotiens
aliquid obstitit, quod cursum eius velut torrentis rapidi
moraretur, in qua tribus eodem tempore theatris caveae
postulantur, in qua consumitur, quidquid terris omni- 5
bus aratur, quanta solitudo ac vastitas futura sit, si
nihil relinquitur, nisi quod iudex severus absolverit.
Quotus quisque ex quaesitoribus est, qui non ex ipsa 2.1
ea lege teneatur, qua quaerit? quotus quisque accusator
vacat culpa? Et nescio, an nemo ad dandam veniam
difficilior sit, quam qui illam petere saepius meruit.
Peccavimus omnes, alii gravia, alii leviora, alii ex 3.1
destinato, alii forte inpulsi aut aliena nequitia ablati;
alii in bonis consiliis parum fortiter stetimus et in-
nocentiam inviti ac retinentes perdidimus; nec deliqui-
mus tantum, sed usque ad extremum aevi delinquemus. 5
Etiam si quis tam bene iam purgavit animum, ut nihil 4.1
obturbare eum amplius possit ac fallere, ad innocentiam
tamen peccando pervenit.
  Quoniam deorum feci mentionem, optime hoc 7.1.1
exemplum principi constituam, ad quod formetur, ut
se talem esse civibus, quales sibi deos velit. Expedit
ergo habere inexorabilia peccatis atque erroribus nu-
mina, expedit usque ad ultimam infesta perniciem? 5
Et quis regum erit tutus, cuius non membra haruspices
colligant? Quod si di placabiles et aequi delicta 2.1
potentium non statim fulminibus persecuntur, quanto
aequius est hominem hominibus praepositum miti animo
exercere imperium et cogitare, uter mundi status gratior
oculis pulchriorque sit, sereno et puro die, an cum 5
fragoribus crebris omnia quatiuntur et ignes hinc at-
que illinc micant! Atqui non alia facies est quieti
moratique imperii quam sereni caeli et nitentis. Cru- 3.1
dele regnum turbidum tenebrisque obscurum est, inter
trementes et ad repentinum sonitum expavescentes ne
eo quidem, qui omnia perturbat, inconcusso. Facilius
privatis ignoscitur pertinaciter se vindicantibus; possunt 5
enim laedi, dolorque eorum ab iniuria venit; timent
praeterea contemptum, et non rettulisse laedentibus
gratiam infirmitas videtur, non clementia; at cui ultio
in facili est, is omissa ea certam laudem mansuetu-
dinis consequitur. Humili loco positis exercere manum, 4.1
litigare, in rixam procurrere ac morem irae suae gerere
liberius est; leves inter paria ictus sunt; regi vocife-
ratio quoque verborumque intemperantia non ex ma-
iestate est. 5