SENECA LVCILIO SVO SALVTEM
|
|
Quocumque me verti, argumenta senectutis meae video.
|
12.1.1
|
Veneram in suburbanum meum et querebar de inpensis
|
|
aedificii dilabentis. Ait vilicus mihi non esse neglegentiae
|
|
suae vitium, omnia se facere, sed villam veterem esse. Haec
|
|
villa inter manus meas crevit: quid mihi futurum est, si tam
|
5
|
putria sunt aetatis meae saxa? Iratus illi proximam occasio-
|
2.1
|
nem stomachandi arripio. 'Apparet' inquam 'has platanos
|
|
neglegi: nullas habent frondes. Quam nodosi sunt et retorridi
|
|
rami, quam tristes et squalidi trunci! Hoc non accideret si
|
|
quis has circumfoderet, si inrigaret.' Iurat per genium meum
|
5
|
se omnia facere, in nulla re cessare curam suam, sed illas
|
|
vetulas esse. Quod intra nos sit, ego illas posueram, ego
|
|
illarum primum videram folium. Conversus ad ianuam 'quis
|
3.1
|
est iste?' inquam 'iste decrepitus et merito ad ostium admotus?
|
|
foras enim spectat. Unde istunc nanctus es? quid te delectavit
|
|
alienum mortuum tollere?' At ille 'non cognoscis me?'
|
|
inquit: 'ego sum Felicio, cui solebas sigillaria adferre; ego
|
5
|
sum Philositi vilici filius, deliciolum tuum'. 'Perfecte' inquam
|
|
'iste delirat: pupulus, etiam delicium meum factus est?
|
|
Prorsus potest fieri: dentes illi cum maxime cadunt.'
|
|
Debeo hoc suburbano meo, quod mihi senectus mea
|
4.1
|
quocumque adverteram apparuit. Conplectamur illam et
|
|
amemus; plena <est> voluptatis, si illa scias uti. Gratissima
|
|
sunt poma cum fugiunt; pueritiae maximus in exitu decor
|
|
est; deditos vino potio extrema delectat, illa quae mergit,
|
5
|
quae ebrietati summam manum inponit; quod in se iucun-
|
5.1
|
dissimum omnis voluptas habet in finem sui differt. Iucun-
|
|
dissima est aetas devexa iam, non tamen praeceps, et illam
|
|
quoque in extrema tegula stantem iudico habere suas volu-
|
|
ptates; aut hoc ipsum succedit in locum voluptatium, nullis
|
5
|
egere. Quam dulce est cupiditates fatigasse ac reliquisse!
|
|
'Molestum est' inquis 'mortem ante oculos habere.' Primum
|
6.1
|
ista tam seni ante oculos debet esse quam iuveni (non enim
|
|
citamur ex censu); deinde nemo tam senex est ut inprobe
|
|
unum diem speret. Unus autem dies gradus vitae est. Tota
|
|
aetas partibus constat et orbes habet circumductos maiores
|
5
|
minoribus: est aliquis qui omnis conplectatur et cingat (hic
|
|
pertinet a natali ad diem extremum); est alter qui annos
|
|
adulescentiae excludit; est qui totam pueritiam ambitu suo
|
|
adstringit; est deinde per se annus in se omnia continens
|
|
tempora, quorum multiplicatione vita componitur; mensis
|
10
|
artiore praecingitur circulo; angustissimum habet dies gyrum,
|
|
sed et hic ab initio ad exitum venit, ab ortu ad occasum. Ideo
|
7.1
|
Heraclitus, cui cognomen fecit orationis obscuritas, 'unus'
|
|
inquit 'dies par omni est'. Hoc alius aliter excepit. Dixit
|
|
enim * * * parem esse horis, nec mentitur; nam si dies est
|
|
tempus viginti et quattuor horarum, necesse est omnes inter
|
5
|
se dies pares esse, quia nox habet quod dies perdidit. Alius
|
|
ait parem esse unum diem omnibus similitudine; nihil enim
|
|
habet longissimi temporis spatium quod non et in uno die
|
|
invenias, lucem et noctem, et in alternas mundi vices plura
|
|
facit ista, non <alia> * * * alias contractior, alias productior.
|
10
|
Itaque sic ordinandus est dies omnis tamquam cogat agmen
|
8.1
|
et consummet atque expleat vitam. Pacuvius, qui Syriam
|
|
usu suam fecit, cum vino et illis funebribus epulis sibi paren-
|
|
taverat, sic in cubiculum ferebatur a cena ut inter plausus
|
|
exoletorum hoc ad symphoniam caneretur: βεβίωται, βεβίω-
|
5
|
ται. Nullo non se die extulit. Hoc quod ille ex mala conscien-
|
9.1
|
tia faciebat nos ex bona faciamus, et in somnum ituri laeti
|
|
hilaresque dicamus,
|
|
vixi et quem dederat cursum fortuna peregi.
|
|
Crastinum si adiecerit deus, laeti recipiamus. Ille beatissimus
|
5
|
est et securus sui possessor qui crastinum sine sollicitudine
|
|
expectat; quisquis dixit 'vixi' cotidie ad lucrum surgit.
|
|
Sed iam debeo epistulam includere. 'Sic' inquis 'sine ullo
|
10.1
|
ad me peculio veniet?' Noli timere: aliquid secum fert.
|
|
Quare aliquid dixi? multum. Quid enim hac voce praeclarius
|
|
quam illi trado ad te perferendam? 'Malum est in necessitate
|
|
vivere, sed in necessitate vivere necessitas nulla est.' Quidni
|
5
|
nulla sit? patent undique ad libertatem viae multae, breves
|
|
faciles. Agamus deo gratias quod nemo in vita teneri potest:
|
|
calcare ipsas necessitates licet. 'Epicurus' inquis 'dixit: quid
|
11.1
|
tibi cum alieno?' Quod verum est meum est; perseverabo
|
|
Epicurum tibi ingerere, ut isti qui in verba iurant nec quid
|
|
dicatur aestimant, sed a quo, sciant quae optima sunt esse
|
|
communia. Vale.
|
5
|