| LIBER TERTIVS | |
| SENECA LVCILIO SVO SALVTEM | |
| Iam intellegis educendum esse te ex istis occupationibus | 22.1.1 |
| speciosis et malis, sed quomodo id consequi possis quaeris. | |
| Quaedam non nisi a praesente monstrantur; non potest | |
| medicus per epistulas cibi aut balinei tempus eligere: vena | |
| tangenda est. Vetus proverbium est gladiatorem in harena | 5 |
| capere consilium: aliquid adversarii vultus, aliquid manus | |
| mota, aliquid ipsa inclinatio corporis intuentem monet. Quid | 2.1 |
| fieri soleat, quid oporteat, in universum et mandari potest et | |
| scribi; tale consilium non tantum absentibus, etiam posteris | |
| datur: illud alterum, quando fieri debeat aut quemadmodum, | |
| ex longinquo nemo suadebit, cum rebus ipsis deliberandum | 5 |
| est. Non tantum praesentis sed vigilantis est occasionem | 3.1 |
| observare properantem; itaque hanc circumspice, hanc si | |
| videris prende, et toto impetu, totis viribus, id age ut te istis | |
| officiis exuas. Et quidem quam sententiam feram adtende: | |
| censeo aut ex ista vita tibi aut e vita exeundum. Sed idem | 5 |
| illud existimo, leni eundum via, ut quod male inplicuisti | |
| solvas potius quam abrumpas, dummodo, si alia solvendi ratio | |
| non erit, vel abrumpas. Nemo tam timidus est ut malit sem- | |
| per pendere quam semel cadere. Interim, quod primum est, | 4.1 |
| inpedire te noli; contentus esto negotiis in quae descendisti, | |
| vel, quod videri mavis, incidisti. Non est quod ad ulteriora | |
| nitaris, aut perdes excusationem et apparebit te non incidisse. | |
| Ista enim quae dici solent falsa sunt: 'non potui aliter. Quid | 5 |
| si nollem? necesse erat.' Nulli necesse est felicitatem cursu | |
| sequi: est aliquid, etiam si non repugnare, subsistere nec | |
| instare fortunae ferenti. | |
| Numquid offenderis si in consilium non venio tantum sed | 5.1 |
| advoco, et quidem prudentiores quam ipse sum, ad quos | |
| soleo deferre si quid delibero? Epicuri epistulam ad hanc | |
| rem pertinentem lege, Idomeneo quae inscribitur, quem | |
| rogat ut quantum potest fugiat et properet, antequam aliqua | 5 |
| vis maior interveniat et auferat libertatem recedendi. Idem | 6.1 |
| tamen subicit nihil esse temptandum nisi cum apte poterit | |
| tempestiveque temptari; sed cum illud tempus captatum diu | |
| venerit, exiliendum ait. Dormitare de fuga cogitantem vetat | |
| et sperat salutarem etiam ex difficillimis exitum, si nec | 5 |
| properemus ante tempus nec cessemus in tempore. Puto, | 7.1 |
| nunc et Stoicam sententiam quaeris. Non est quod quisquam | |
| illos apud te temeritatis infamet: cautiores quam fortiores | |
| sunt. Expectas forsitan ut tibi haec dicant: 'turpe est cedere | |
| oneri; luctare cum officio quod semel recepisti. Non est vir | 5 |
| fortis ac strenuus qui laborem fugit, nisi crescit illi animus | |
| ipsa rerum difficultate.' Dicentur tibi ista, si operae pretium | 8.1 |
| habebit perseverantia, si nihil indignum bono viro faciendum | |
| patiendumve erit; alioqui sordido se et contumelioso labore | |
| non conteret nec in negotiis erit negotii causa. Ne illud | |
| quidem quod existimas facturum eum faciet, ut ambitiosis | 5 |
| rebus inplicitus semper aestus earum ferat; sed cum viderit | |
| gravia in quibus volutatur, incerta, ancipitia, referet pedem, | |
| non vertet terga, sed sensim recedet in tutum. Facile est | 9.1 |
| autem, mi Lucili, occupationes evadere, si occupationum | |
| pretia contempseris; illa sunt quae nos morantur et detinent. | |
| 'Quid ergo? tam magnas spes relinquam? ab ipsa messe | |
| discedam? nudum erit latus, incomitata lectica, atrium | 5 |
| vacuum?' Ab his ergo inviti homines recedunt et mercedem | |
| miseriarum amant, ipsas execrantur. Sic de ambitione quo- | 10.1 |
| modo de amica queruntur, id est, si verum adfectum eorum | |
| inspicias, non oderunt sed litigant. Excute istos qui quae | |
| cupiere deplorant et de earum rerum loquuntur fuga quibus | |
| carere non possunt: videbis voluntariam esse illis in eo | 5 |
| moram quod aegre ferre ipsos et misere loquuntur. Ita est, | 11.1 |
| Lucili: paucos servitus, plures servitutem tenent. Sed si | |
| deponere illam in animo est et libertas bona fide placuit, in | |
| hoc autem unum advocationem petis, ut sine perpetua | |
| sollicitudine id tibi facere contingat, quidni tota te cohors | 5 |
| Stoicorum probatura sit? omnes Zenones et Chrysippi | |
| moderata, honesta, tua suadebunt. Sed si propter hoc | 12.1 |
| tergiversaris, ut circumaspicias quantum feras tecum et quam | |
| magna pecunia instruas otium, numquam exitum invenies: | |
| nemo cum sarcinis enatat. Emerge ad meliorem vitam propi- | |
| tiis diis, sed non sic quomodo istis propitii sunt quibus bono | 5 |
| ac benigno vultu mala magnifica tribuerunt, ob hoc unum | |
| excusati, quod ista quae urunt, quae excruciant, optantibus | |
| data sunt. | |
| Iam inprimebam epistulae signum: resolvenda est, ut cum | 13.1 |
| sollemni ad te munusculo veniat et aliquam magnificam | |
| vocem ferat secum; et occurrit mihi ecce nescio utrum verior | |
| an eloquentior. 'Cuius?' inquis. Epicuri; adhuc enim alienas | |
| †sarcinas adoro†: 'nemo non ita exit e vita tamquam modo | 14.1 |
| intraverit'. Quemcumque vis occupa, adulescentem, senem, | |
| medium: invenies aeque timidum mortis, aeque inscium | |
| vitae. Nemo quicquam habet facti; in futurum enim nostra | |
| distulimus. Nihil me magis in ista voce delectat quam quod | 5 |
| exprobratur senibus infantia. 'Nemo' inquit 'aliter quam | 15.1 |
| quomodo natus est exit e vita.' Falsum est: peiores morimur | |
| quam nascimur. Nostrum istud, non naturae vitium est. Illa | |
| nobiscum queri debet et dicere, 'quid hoc est? sine cupidita- | |
| tibus vos genui, sine timoribus, sine superstitione, sine per- | 5 |
| fidia ceterisque pestibus: quales intrastis exite'. Percepit | 16.1 |
| sapientiam, si quis tam securus moritur quam nascitur; nunc | |
| vero trepidamus cum periculum accessit, non animus nobis, | |
| non color constat, lacrimae nihil profuturae cadunt. Quid est | |
| turpius quam in ipso limine securitatis esse sollicitum? Causa | 17.1 |
| autem haec est, quod inanes omnium bonorum sumus, vitae | |
| <iactura> laboramus. Non enim apud nos pars eius ulla | |
| subsedit: transmissa est et effluxit. Nemo quam bene vivat | |
| sed quam diu curat, cum omnibus possit contingere ut bene | 5 |
| vivant, ut diu nulli. Vale. |