SENECA LVCILIO SVO SALVTEM
  Putas me tibi scripturum quam humane nobiscum hiemps 23.1.1
egerit, quae et remissa fuit et brevis, quam malignum ver sit,
quam praeposterum frigus, et alias ineptias verba quaeren-
tium? Ego vero aliquid quod et mihi et tibi prodesse possit
scribam. Quid autem id erit nisi ut te exhorter ad bonam 5
mentem? Huius fundamentum quod sit quaeris? ne gaudeas
vanis. Fundamentum hoc esse dixi: culmen est. Ad summa 2.1
pervenit qui scit quo gaudeat, qui felicitatem suam in aliena
potestate non posuit; sollicitus est et incertus sui quem spes
aliqua proritat, licet ad manum sit, licet non ex difficili
petatur, licet numquam illum sperata deceperint. Hoc ante 3.1
omnia fac, mi Lucili: disce gaudere. Existimas nunc me
detrahere tibi multas voluptates qui fortuita summoveo, qui
spes, dulcissima oblectamenta, devitandas existimo? immo
contra nolo tibi umquam deesse laetitiam. Volo illam tibi 5
domi nasci: nascitur si modo intra te ipsum fit. Ceterae
hilaritates non implent pectus; frontem remittunt, leves sunt,
nisi forte tu iudicas eum gaudere qui ridet: animus esse debet
alacer et fidens et supra omnia erectus. Mihi crede, verum 4.1
gaudium res severa est. An tu existimas quemquam soluto
vultu et, ut isti delicati loquuntur, hilariculo mortem con-
temnere, paupertati domum aperire, voluptates tenere sub
freno, meditari dolorum patientiam? Haec qui apud se 5
versat in magno gaudio est, sed parum blando. In huius
gaudii possessione esse te volo: numquam deficiet, cum semel
unde petatur inveneris. Levium metallorum fructus in 5.1
summo est: illa opulentissima sunt quorum in alto latet vena
adsidue plenius responsura fodienti. Haec quibus delectatur
vulgus tenuem habent ac perfusoriam voluptatem, et quod-
cumque invecticium gaudium est fundamento caret: hoc de 5
quo loquor, ad quod te conor perducere, solidum est et quod
plus pateat introrsus. Fac, oro te, Lucili carissime, quod 6.1
unum potest praestare felicem: dissice et conculca ista quae
extrinsecus splendent, quae tibi promittuntur ab alio vel ex
alio; ad verum bonum specta et de tuo gaude. Quid est
autem hoc 'de tuo'? te ipso et tui optima parte. Corpusculum 5
quoque, etiam si nihil fieri sine illo potest, magis necessariam
rem crede quam magnam; vanas suggerit voluptates, breves,
paenitendas ac, nisi magna moderatione temperentur, in
contrarium abituras. Ita dico: in praecipiti voluptas <stat>,
ad dolorem vergit nisi modum tenuit; modum autem tenere 10
in eo difficile est quod bonum esse credideris: veri boni
aviditas tuta est. Quod sit istud interrogas, aut unde subeat? 7.1
Dicam: ex bona conscientia, ex honestis consiliis, ex rectis
actionibus, ex contemptu fortuitorum, ex placido vitae et
continuo tenore unam prementis viam. Nam illi qui ex aliis
propositis in alia transiliunt aut ne transiliunt quidem sed 5
casu quodam transmittuntur, quomodo habere quicquam
certum mansurumve possunt suspensi et vagi? Pauci sunt 8.1
qui consilio se suaque disponant: ceteri, eorum more quae
fluminibus innatant, non eunt sed feruntur; ex quibus alia
lenior unda detinuit ac mollius vexit, alia vehementior rapuit,
alia proxima ripae cursu languescente deposuit, alia torrens 5
impetus in mare eiecit. Ideo constituendum est quid velimus
et in eo perseverandum.
  Hic est locus solvendi aeris alieni. Possum enim tibi vocem 9.1
Epicuri tui reddere et hanc epistulam liberare: 'molestum est
semper vitam inchoare'; aut si hoc modo magis sensus potest
exprimi, 'male vivunt qui semper vivere incipiunt'. 'Quare?' 10.1
inquis; desiderat enim explanationem ista vox. Quia semper
illis inperfecta vita est; non potest autem stare paratus ad
mortem qui modo incipit vivere. Id agendum est ut satis
vixerimus: nemo hoc praestat qui orditur cum maxime vitam. 5
Non est quod existimes paucos esse hos: propemodum omnes 11.1
sunt. Quidam vero tunc incipiunt cum desinendum est. Si
hoc iudicas mirum, adiciam quod magis admireris: quidam
ante vivere desierunt quam inciperent. Vale.