SENECA LVCILIO SVO SALVTEM
|
|
De Marcellino nostro quaeris et vis scire quid agat. Raro
|
29.1.1
|
ad nos venit, non ulla alia ex causa quam quod audire verum
|
|
timet, a quo periculo iam abest; nulli enim nisi audituro
|
|
dicendum est. Ideo de Diogene nec minus de aliis Cynicis qui
|
|
libertate promiscua usi sunt et obvios <quosque> monuerunt
|
5
|
dubitari solet an hoc facere debuerint. Quid enim, si quis
|
|
surdos obiurget aut natura morbove mutos? 'Quare' inquis
|
2.1
|
'verbis parcam? gratuita sunt. Non possum scire an ei pro-
|
|
futurus sim quem admoneo: illud scio, alicui me profuturum,
|
|
si multos admonuero. Spargenda manus est: non potest fieri
|
|
ut non aliquando succedat multa temptanti.' Hoc, mi Lucili,
|
3.1
|
non existimo magno viro faciendum: diluitur eius auctoritas
|
|
nec habet apud eos satis ponderis quos posset minus obsole-
|
|
facta corrigere. Sagittarius non aliquando ferire debet, sed
|
|
aliquando deerrare; non est ars quae ad effectum casu venit.
|
5
|
Sapientia ars est: certum petat, eligat profecturos, ab iis
|
|
quos desperavit recedat, non tamen cito relinquat et in ipsa
|
|
desperatione extrema remedia temptet.
|
|
Marcellinum nostrum ego nondum despero; etiamnunc
|
4.1
|
servari potest, sed si cito illi manus porrigitur. Est quidem
|
|
periculum ne porrigentem trahat; magna in illo ingeni vis
|
|
est, sed iam tendentis in pravum. Nihilominus adibo hoc
|
|
periculum et audebo illi mala sua ostendere. Faciet quod solet:
|
5.1
|
advocabit illas facetias quae risum evocare lugentibus possunt,
|
|
et in se primum, deinde in nos iocabitur; omnia quae dicturus
|
|
sum occupabit. Scrutabitur scholas nostras et obiciet philo-
|
|
sophis congiaria, amicas, gulam; ostendet mihi alium in
|
6.1
|
adulterio, alium in popina, alium in aula; ostendet mihi
|
|
lepidum philosophum Aristonem, qui in gestatione dissere-
|
|
bat—hoc enim ad edendas operas tempus exceperat. De cuius
|
|
secta cum quaereretur, Scaurus ait 'utique Peripateticus non
|
5
|
est'. De eodem cum consuleretur Iulius Graecinus, vir
|
|
egregius, quid sentiret, 'non possum' inquit 'tibi dicere; nescio
|
|
enim quid de gradu faciat', tamquam de essedario interroga-
|
|
retur. Hos mihi circulatores qui philosophiam honestius
|
7.1
|
neglexissent quam vendunt in faciem ingeret. Constitui
|
|
tamen contumelias perpeti: moveat ille mihi risum, ego
|
|
fortasse illi lacrimas movebo, aut si ridere perseverabit,
|
|
gaudebo tamquam in malis quod illi genus insaniae hilare
|
5
|
contigerit. Sed non est ista hilaritas longa: observa, videbis
|
|
eosdem intra exiguum tempus acerrime ridere et acerrime
|
|
rabere. Propositum est adgredi illum et ostendere quanto
|
8.1
|
pluris fuerit cum multis minoris videretur. Vitia eius etiam
|
|
si non excidero, inhibebo; non desinent, sed intermittent;
|
|
fortasse autem et desinent, si intermittendi consuetudinem
|
|
fecerint. Non est hoc ipsum fastidiendum, quoniam quidem
|
5
|
graviter adfectis sanitatis loco est bona remissio.
|
|
Dum me illi paro, tu interim, qui potes, qui intellegis unde
|
9.1
|
quo evaseris et ex eo suspicaris quousque sis evasurus, com-
|
|
pone mores tuos, attolle animum, adversus formidata consiste;
|
|
numerare eos noli qui tibi metum faciunt. Nonne videatur
|
|
stultus, si quis multitudinem eo loco timeat per quem trans-
|
5
|
itus singulis est? aeque ad tuam mortem multis aditus non est,
|
|
licet illam multi minentur. Sic istuc natura disposuit: spiri-
|
|
tum tibi tam unus eripiet quam unus dedit.
|
|
Si pudorem haberes, ultimam mihi pensionem remisisses;
|
10.1
|
sed ne ego quidem me sordide geram in finem aeris alieni et
|
|
tibi quod debeo inpingam. 'Numquam volui populo placere;
|
|
nam quae ego scio non probat populus, quae probat populus
|
|
ego nescio.' 'Quis hoc?' inquis, tamquam nescias cui imperem.
|
11.1
|
Epicurus; sed idem hoc omnes tibi ex omni domo conclama-
|
|
bunt, Peripatetici, Academici, Stoici, Cynici. Quis enim
|
|
placere populo potest cui placet virtus? malis artibus popu-
|
|
laris favor quaeritur. Similem te illis facias oportet: non proba-
|
5
|
bunt nisi agnoverint. Multo autem ad rem magis pertinet
|
|
qualis tibi videaris quam aliis; conciliari nisi turpi ratione
|
|
amor turpium non potest. Quid ergo illa laudata et omnibus
|
12.1
|
praeferenda artibus rebusque philosophia praestabit? scilicet
|
|
ut malis tibi placere quam populo, ut aestimes iudicia, non
|
|
numeres, ut sine metu deorum hominumque vivas, ut aut
|
|
vincas mala aut finias. Ceterum, si te videro celebrem secundis
|
5
|
vocibus vulgi, si intrante te clamor et plausus, pantomimica
|
|
ornamenta, obstrepuerint, si tota civitate te feminae puerique
|
|
laudaverint, quidni ego tui miserear, cum sciam quae via ad
|
|
istum favorem ferat? Vale.
|
|