SENECA LVCILIO SVO SALVTEM
|
|
Persevera ut coepisti et quantum potes propera, quo diutius
|
4.1.1
|
frui emendato animo et composito possis. Frueris quidem
|
|
etiam dum emendas, etiam dum componis: alia tamen illa
|
|
voluptas est quae percipitur ex contemplatione mentis ab
|
|
omni labe purae et splendidae. Tenes utique memoria
|
2.1
|
quantum senseris gaudium cum praetexta posita sumpsisti
|
|
virilem togam et in forum deductus es: maius expecta cum
|
|
puerilem animum deposueris et te in viros philosophia
|
|
transscripserit. Adhuc enim non pueritia sed, quod est gravius,
|
5
|
puerilitas remanet; et hoc quidem peior est, quod auctorita-
|
|
tem habemus senum, vitia puerorum, nec puerorum tantum
|
|
sed infantum: illi levia, hi falsa formidant, nos utraque. Pro-
|
3.1
|
fice modo: intelleges quaedam ideo minus timenda quia
|
|
multum metus adferunt. Nullum <malum> magnum quod
|
|
extremum est. Mors ad te venit: timenda erat si tecum esse
|
|
posset: necesse est aut non perveniat aut transeat. 'Difficile
|
4.1
|
est' inquis 'animum perducere ad contemptionem animae.'
|
|
Non vides quam ex frivolis causis contemnatur? Alius ante
|
|
amicae fores laqueo pependit, alius se praecipitavit e tecto
|
|
ne dominum stomachantem diutius audiret, alius ne redu-
|
5
|
ceretur e fuga ferrum adegit in viscera: non putas virtutem
|
|
hoc effecturam quod efficit nimia formido? Nulli potest
|
|
secura vita contingere qui de producenda nimis cogitat, qui
|
|
inter magna bona multos consules numerat. Hoc cotidie
|
5.1
|
meditare, ut possis aequo animo vitam relinquere, quam multi
|
|
sic conplectuntur et tenent quomodo qui aqua torrente ra-
|
|
piuntur spinas et aspera. Plerique inter mortis metum et vitae
|
|
tormenta miseri fluctuantur et vivere nolunt, mori nesciunt.
|
5
|
Fac itaque tibi iucundam vitam omnem pro illa sollicitu-
|
6.1
|
dinem deponendo. Nullum bonum adiuvat habentem nisi
|
|
ad cuius amissionem praeparatus est animus; nullius autem
|
|
rei facilior amissio est quam quae desiderari amissa non potest.
|
|
Ergo adversus haec quae incidere possunt etiam potentissi-
|
5
|
mis adhortare te et indura. De Pompei capite pupillus et
|
7.1
|
spado tulere sententiam, de Crasso crudelis et insolens Parthus;
|
|
Gaius Caesar iussit Lepidum Dextro tribuno praebere cervi-
|
|
cem, ipse Chaereae praestitit; neminem eo fortuna provexit
|
|
ut non tantum illi minaretur quantum permiserat. Noli huic
|
5
|
tranquillitati confidere: momento mare evertitur; eodem die
|
|
ubi luserunt navigia sorbentur. Cogita posse et latronem et
|
8.1
|
hostem admovere iugulo tuo gladium; ut potestas maior absit,
|
|
nemo non servus habet in te vitae necisque arbitrium. Ita
|
|
dico: quisquis vitam suam contempsit tuae dominus est.
|
|
Recognosce exempla eorum qui domesticis insidiis perierunt,
|
5
|
aut aperta vi aut dolo: intelleges non pauciores servorum ira
|
|
cecidisse quam regum. Quid ad te itaque quam potens sit
|
|
quem times, cum id propter quod times nemo non possit?
|
|
At si forte in manus hostium incideris, victor te duci iubebit—
|
9.1
|
eo nempe quo duceris. Quid te ipse decipis et hoc nunc
|
|
primum quod olim patiebaris intellegis? Ita dico: ex quo
|
|
natus es, duceris. Haec et eiusmodi versanda in animo sunt
|
|
si volumus ultimam illam horam placidi expectare cuius
|
5
|
metus omnes alias inquietas facit.
|
|
Sed ut finem epistulae inponam, accipe quod mihi hodierno
|
10.1
|
die placuit—et hoc quoque ex alienis hortulis sumptum est:
|
|
'magnae divitiae sunt lege naturae composita paupertas'.
|
|
Lex autem illa naturae scis quos nobis terminos statuat?
|
|
Non esurire, non sitire, non algere. Ut famem sitimque
|
5
|
depellas non est necesse superbis adsidere liminibus nec
|
|
supercilium grave et contumeliosam etiam humanitatem
|
|
pati, non est necesse maria temptare nec sequi castra: parabile
|
|
est quod natura desiderat et adpositum. Ad supervacua
|
11.1
|
sudatur; illa sunt quae togam conterunt, quae nos senescere
|
|
sub tentorio cogunt, quae in aliena litora inpingunt: ad
|
|
manum est quod sat est. Cui cum paupertate bene convenit
|
|
dives est. Vale.
|
5
|