LIBER QVINTVS
|
|
SENECA LVCILIO SVO SALVTEM
|
|
Iam tibi iste persuasit virum se bonum esse? Atqui vir
|
42.1.1
|
bonus tam cito nec fieri potest nec intellegi. Scis quem nunc
|
|
virum bonum dicam? hunc secundae notae; nam ille alter
|
|
fortasse tamquam phoenix semel anno quingentesimo nasci-
|
|
tur. Nec est mirum ex intervallo magna generari: mediocria
|
5
|
et in turbam nascentia saepe fortuna producit, eximia vero
|
|
ipsa raritate commendat. Sed iste multum adhuc abest ab
|
2.1
|
eo quod profitetur; et si sciret quid esset vir bonus, nondum
|
|
esse se crederet, fortasse etiam fieri posse desperaret. 'At
|
|
male existimat de malis.' Hoc etiam mali faciunt, nec ulla
|
|
maior poena nequitiaest quam quod sibi ac suis displicet.
|
5
|
'At odit eos qui subita et magna potentia inpotenter utun-
|
3.1
|
tur.' Idem faciet cum idem potuerit. Multorum quia in-
|
|
becilla sunt latent vitia, non minus ausura cum illis vires
|
|
suae placuerint quam illa quae iam felicitas aperuit. Instru-
|
|
menta illis explicandae nequitiae desunt. Sic tuto serpens
|
4.1
|
etiam pestifera tractatur dum riget frigore: non desunt tunc
|
|
illi venena sed torpent. Multorum crudelitas et ambitio et
|
|
luxuria, ut paria pessimis audeat, fortunae favore deficitur.
|
|
Eadem velle [subaudi si] cognosces: da posse quantum volunt.
|
5
|
Meministi, cum quendam adfirmares esse in tua potestate,
|
5.1
|
dixisse me volaticum esse ac levem et te non pedem eius
|
|
tenere sed pinnam? Mentitus sum: pluma tenebatur, quam
|
|
remisit et fugit. Scis quos postea tibi exhibuerit ludos, quam
|
|
multa in caput suum casura temptaverit. Non videbat se per
|
5
|
aliorum pericula in suum ruere; non cogitabat quam onerosa
|
|
essent quae petebat, etiam si supervacua non essent.
|
|
Hoc itaque in his quae adfectamus, ad quae labore magno
|
6.1
|
contendimus, inspicere debemus, aut nihil in illis commodi
|
|
esse aut plus incommodi: quaedam supervacua sunt, quae-
|
|
dam tanti non sunt. Sed hoc non pervidemus et gratuita
|
|
nobis videntur quae carissime constant. Ex eo licet stupor
|
7.1
|
noster appareat, quod ea sola putamus emi pro quibus
|
|
pecuniam solvimus, ea gratuita vocamus pro quibus nos ipsos
|
|
inpendimus. Quae emere nollemus si domus nobis nostra
|
|
pro illis esset danda, si amoenum aliquod fructuosumve
|
5
|
praedium, ad ea paratissimi sumus pervenire cum sollicitu-
|
|
dine, cum periculo, cum iactura pudoris et libertatis et
|
|
temporis; adeo nihil est cuique se vilius. Idem itaque in
|
8.1
|
omnibus consiliis rebusque faciamus quod solemus facere quo-
|
|
tiens ad institorem alicuius mercis accessimus: videamus hoc
|
|
quod concupiscimus quanti deferatur. Saepe maximum pre-
|
|
tium est pro quo nullum datur. Multa possum tibi ostendere
|
5
|
quae adquisita acceptaque libertatem nobis extorserint;
|
|
nostri essemus, si ista nostra non essent. Haec ergo tecum
|
9.1
|
ipse versa, non solum ubi de incremento agetur, sed etiam
|
|
ubi de iactura. 'Hoc periturum est.' Nempe adventicium
|
|
fuit; tam facile sine isto vives quam vixisti. Si diu illud
|
|
habuisti, perdis postquam satiatus es; si non diu, perdis
|
5
|
antequam adsuescas. 'Pecuniam minorem habebis.' Nempe
|
|
et molestiam. 'Gratiam minorem.' Nempe et invidiam. Cir-
|
10.1
|
cumspice ista quae nos agunt in insaniam, quae cum pluri-
|
|
mis lacrimis amittimus: scies non damnum in iis molestum
|
|
esse, sed opinionem damni. Nemo illa perisse sentit sed
|
|
cogitat. Qui se habet nihil perdidit: sed quoto cuique habere
|
5
|
se contigit? Vale.
|
|