SENECA LVCILIO SVO SALVTEM
|
|
Librorum istic inopiam esse quereris. Non refert quam
|
45.1.1
|
multos sed quam bonos habeas: lectio certa prodest, varia
|
|
delectat. Qui quo destinavit pervenire vult unam sequatur
|
|
viam, non per multas vagetur: non ire istuc sed errare est.
|
|
'Vellem' inquis '<non> magis consilium mihi quam libros
|
2.1
|
dares.' Ego vero quoscumque habeo mittere paratus sum et
|
|
totum horreum excutere; me quoque isto, si possem, trans-
|
|
ferrem, et nisi mature te finem officii sperarem inpetraturum,
|
|
hanc senilem expeditionem indixissem mihi nec me Charyb-
|
5
|
dis et Scylla et fabulosum istud fretum deterrere potuissent.
|
|
Tranassem ista, non solum traiecissem, dummodo te con-
|
|
plecti possem et praesens aestimare quantum animo crevisses.
|
|
Ceterum quod libros meos tibi mitti desideras, non magis
|
3.1
|
ideo me disertum puto quam formonsum putarem si imagi-
|
|
nem meam peteres. Indulgentiae scio istud esse, non iudicî;
|
|
et si modo iudicî est, indulgentia tibi inposuit. Sed quales-
|
4.1
|
cumque sunt, tu illos sic lege tamquam verum quaeram adhuc,
|
|
non sciam, et contumaciter quaeram. Non enim me cuiquam
|
|
emancipavi, nullius nomen fero; multum magnorum virorum
|
|
iudicio credo, aliquid et meo vindico. Nam illi quoque non
|
5
|
inventa sed quaerenda nobis reliquerunt, et invenissent for-
|
|
sitan necessaria nisi et supervacua quaesissent. Multum illis
|
5.1
|
temporis verborum cavillatio eripuit, captiosae disputationes
|
|
quae acumen inritum exercent. Nectimus nodos et ambiguam
|
|
significationem verbis inligamus ac deinde dissolvimus: tan-
|
|
tum nobis vacat? iam vivere, iam mori scimus? Tota illo
|
5
|
mente pergendum est ubi provideri debet ne res nos, non
|
|
verba decipiant. Quid mihi vocum similitudines distinguis,
|
6.1
|
quibus nemo umquam nisi dum disputat captus est? Res
|
|
fallunt: illas discerne. Pro bonis mala amplectimur; optamus
|
|
contra id quod optavimus; pugnant vota nostra cum votis,
|
|
consilia cum consilis. Adulatio quam similis est amicitiae!
|
7.1
|
Non imitatur tantum illam sed vincit et praeterit; apertis ac
|
|
propitiis auribus recipitur et in praecordia ima descendit, eo
|
|
ipso gratiosa quo laedit: doce quemadmodum hanc similitu-
|
|
dinem possim dinoscere. Venit ad me pro amico blandus
|
5
|
inimicus; vitia nobis sub virtutum nomine obrepunt: temeri-
|
|
tas sub titulo fortitudinis latet, moderatio vocatur ignavia,
|
|
pro cauto timidus accipitur. In his magno periculo erramus:
|
|
his certas notas inprime. Ceterum qui interrogatur an cornua
|
8.1
|
habeat non est tam stultus ut frontem suam temptet, nec
|
|
rursus tam ineptus aut hebes ut nesciat <nisi> tu illi subtilis-
|
|
sima collectione persuaseris. Sic ista sine noxa decipiunt quo-
|
|
modo praestigiatorum acetabula et calculi, in quibus me
|
5
|
fallacia ipsa delectat. Effice ut quomodo fiat intellegam:
|
|
perdidi lusum. Idem de istis captionibus dico (quo enim
|
|
nomine potius sophismata appellem?): nec ignoranti nocent
|
|
nec scientem iuvant.
|
|
Si utique vis verborum ambiguitates diducere, hoc nos
|
9.1
|
doce, beatum non eum esse quem vulgus appellat, ad quem
|
|
pecunia magna confluxit, sed illum cui bonum omne in
|
|
animo est, erectum et excelsum et mirabilia calcantem, qui
|
|
neminem videt cum quo se commutatum velit, qui hominem
|
5
|
ea sola parte aestimat qua homo est, qui natura magistra
|
|
utitur, ad illius leges componitur, sic vivit quomodo illa
|
|
praescripsit; cui bona sua nulla vis excutit, qui mala in
|
|
bonum vertit, certus iudicii, inconcussus, intrepidus; quem
|
|
aliqua vis movet, nulla perturbat; quem fortuna, cum quod
|
10
|
habuit telum nocentissimum vi maxima intorsit, pungit, non
|
|
vulnerat, et hoc raro; nam cetera eius tela, quibus genus
|
|
humanum debellatur, grandinis more dissultant, quae in-
|
|
cussa tectis sine ullo habitatoris incommodo crepitat ac
|
|
solvitur. Quid me detines in eo quem tu ipse pseudomenon
|
10.1
|
appellas, de quo tantum librorum compositum est? Ecce
|
|
tota mihi vita mentitur: hanc coargue, hanc ad verum, si
|
|
acutus es, redige. Necessaria iudicat quorum magna pars
|
|
supervacua est; etiam quae non est supervacua nihil in se
|
5
|
momenti habet in hoc, ut possit fortunatum beatumque
|
|
praestare. Non enim statim bonum est, si quid necessarium
|
|
est: aut proicimus bonum, si hoc nomen pani et polentae
|
|
damus et ceteris sine quibus vita non ducitur. Quod bonum
|
11.1
|
est utique necessarium est: quod necessarium est non utique
|
|
bonum est, quoniam quidem necessaria sunt quaedam eadem-
|
|
que vilissima. Nemo usque eo dignitatem boni ignorat ut
|
|
illud ad haec in diem utilia demittat. Quid ergo? non eo
|
12.1
|
potius curam transferes, ut ostendas omnibus magno tem-
|
|
poris inpendio quaeri supervacua et multos transisse vitam
|
|
dum vitae instrumenta conquirunt? Recognosce singulos,
|
|
considera universos: nullius non vita spectat in crastinum.
|
5
|
Quid in hoc sit mali quaeris? infinitum. Non enim vivunt
|
13.1
|
sed victuri sunt: omnia differunt. Etiamsi adtenderemus,
|
|
tamen nos vita praecurreret; nunc vero cunctantes quasi
|
|
aliena transcurrit et ultimo die finitur, omni perit.
|
|
Sed ne epistulae modum excedam, quae non debet sini-
|
5
|
stram manum legentis inplere, in alium diem hanc litem cum
|
|
dialecticis differam nimium subtilibus et hoc solum curan-
|
|
tibus, non et hoc. Vale.
|
|