SENECA LVCILIO SVO SALVTEM
|
|
Cum a Bais deberem Neapolim repetere, facile credidi
|
57.1.1
|
tempestatem esse, ne iterum navem experirer; et tantum
|
|
luti tota via fuit ut possim videri nihilominus navigasse.
|
|
Totum athletarum fatum mihi illo die perpetiendum fuit:
|
|
a ceromate nos haphe excepit in crypta Neapolitana. Nihil
|
2.1
|
illo carcere longius, nihil illis facibus obscurius, quae nobis
|
|
praestant non ut per tenebras videamus, sed ut ipsas. Ceterum
|
|
etiam si locus haberet lucem, pulvis auferret, in aperto quo-
|
|
que res gravis et molesta: quid illic, ubi in se volutatur et,
|
5
|
cum sine ullo spiramento sit inclusus, in ipsos a quibus ex-
|
|
citatus est recidit? Duo incommoda inter se contraria simul
|
|
pertulimus: eadem via, eodem die et luto et pulvere labora-
|
|
vimus.
|
|
Aliquid tamen mihi illa obscuritas quod cogitarem dedit:
|
3.1
|
sensi quendam ictum animi et sine metu mutationem quam
|
|
insolitae rei novitas simul ac foeditas fecerat. Non de me nunc
|
|
tecum loquor, qui multum ab homine tolerabili, nedum a
|
|
perfecto absum, sed de illo in quem fortuna ius perdidit:
|
5
|
huius quoque ferietur animus, mutabitur color. Quaedam
|
4.1
|
enim, mi Lucili, nulla effugere virtus potest; admonet illam
|
|
natura mortalitatis suae. Itaque et vultum adducet ad tristia
|
|
et inhorrescet ad subita et caligabit, si vastam altitudinem
|
|
in crepidine eius constitutus despexerit: non est hoc timor,
|
5
|
sed naturalis adfectio inexpugnabilis rationi. Itaque fortes
|
5.1
|
quidam et paratissimi fundere suum sanguinem alienum
|
|
videre non possunt; quidam ad vulneris novi, quidam ad
|
|
veteris et purulenti tractationem inspectionemque succidunt
|
|
ac linquuntur animo; alii gladium facilius recipiunt quam
|
5
|
vident. Sensi ergo, ut dicebam, quandam non quidem pertur-
|
6.1
|
bationem, sed mutationem: rursus ad primum conspectum
|
|
redditae lucis alacritas rediit incogitata et iniussa. Illud
|
|
deinde mecum loqui coepi, quam inepte quaedam magis
|
|
aut minus timeremus, cum omnium idem finis esset. Quid
|
5
|
enim interest utrum supra aliquem vigilarium ruat an mons?
|
|
nihil invenies. Erunt tamen qui hanc ruinam magis timeant,
|
|
quamvis utraque mortifera aeque sit; adeo non effectus, sed
|
|
efficientia timor spectat.
|
|
Nunc me putas de Stoicis dicere, qui existimant animam
|
7.1
|
hominis magno pondere extriti permanere non posse et sta-
|
|
tim spargi, quia non fuerit illi exitus liber? Ego vero non
|
|
facio: qui hoc dicunt videntur mihi errare. Quemadmodum
|
8.1
|
flamma non potest opprimi (nam circa id diffugit quo urge-
|
|
tur), quemadmodum aer verbere atque ictu non laeditur,
|
|
ne scinditur quidem, sed circa id cui cessit refunditur, sic
|
|
animus, qui ex tenuissimo constat, deprehendi non potest
|
5
|
nec intra corpus effligi, sed beneficio subtilitatis suae per ipsa
|
|
quibus premitur erumpit. Quomodo fulmini, etiam cum
|
|
latissime percussit ac fulsit, per exiguum foramen est reditus,
|
|
sic animo, qui adhuc tenuior est igne, per omne corpus fuga
|
|
est. Itaque de illo quaerendum est, an possit inmortalis esse.
|
9.1
|
Hoc quidem certum habe: si superstes est corpori, opteri
|
|
illum nullo genere posse, [propter quod non perit] quoniam
|
|
nulla inmortalitas cum exceptione est, nec quicquam noxium
|
|
aeterno est. Vale.
|
5
|