| Sed monet me locus ut quaeram, cum | 3.27.1.1 |
| fatalis dies diluuii uenerit, quemadmodum magna | |
| pars terrarum undis obruatur; utrum oceani uiribus | |
| fiat et externum in nos pelagus exurgat, an crebri | |
| sine intermissione imbres et elisa aestate hiems per- | 5 |
| tinax immensam uim aquarum ruptis nubibus deiciat, | |
| an flumina tellus largius fundat aperiatque fontes | |
| nouos, an non sit una tanto malo causa sed omnis | |
| ratio consentiat et simul imbres cadant, flumina | |
| increscant, maria sedibus suis excita procurrant et | 10 |
| omnia uno agmine ad exitium humani generis | |
| incumbant. | |
| Ita est. Nihil difficile naturae est, | 2.1 |
| utique ubi in finem sui properat. Ad originem rerum | |
| parce utitur uiribus dispensatque se incrementis | |
| fallentibus; subito ad ruinam toto impetu uenit. | |
| Quam longo tempore opus est ut conceptus ad puer- | 5 |
| perium perduret infans; quantis laboribus tener | |
| educatur; quam diligenti nutrimento obnoxium | |
| nouissime corpus adolescit! At quam nullo negotio | |
| soluitur! Vrbes constituit aetas, hora dissoluit; | |
| momento fit cinis, diu silua; magna tutela stant ac | 10 |
| uigent omnia, cito ac repente dissiliunt. | |
| Quicquid | 3.1 |
| ex hoc statu rerum natura flexerit, in exitium morta- | |
| lium satis est. Ergo, cum affuerit illa necessitas | |
| temporis, multas simul fata causas mouent. Neque | |
| enim sine concussione mundi tanta mutatio est, | 5 |
| ut quidam putant, inter quos Fabianus est. | |
| Primo | 4.1 |
| immodici cadunt imbres et sine ullis solibus triste | |
| nubilo caelum est nebulaque continua et ex umido | |
| spissa caligo numquam exiccantibus uentis. Inde | |
| uitium satis est, segetum sine fruge surgentium | 5 |
| marcor. Tunc corruptis quae seruntur manu palustris | |
| omnibus campis herba succrescit. | |
| Mox iniuriam | 5.1 |
| et ualidiora sensere. Solutis quippe radicibus arbusta | |
| procumbunt et uitis atque omne uirgultum non | |
| tenetur solo, quod molle fluidumque est. Iam nec | |
| gramina aut pabula laeta aquis sustinet. Fame | 5 |
| laboratur et manus ad antiqua alimenta porrigitur; | |
| qua ilex est et quercus excutitur et quaecumque | |
| in arduis arbor commissura astricta lapidum stetit. | |
| Labant ac madent tecta et, in imum usque receptis | 6.1 |
| aquis, fundamenta desidunt ac tota humus stagnat. | |
| Frustra titubantium fultura temptatur; omne enim | |
| firmamentum in lubrico figitur et lutosa humo; | |
| nihil stabile est. | 5 |
| Postquam magis magisque ingruunt | 7.1 |
| nimbi et congestae saeculis tabuerunt niues, deuo- | |
| lutus torrens altissimis montibus rapit siluas male | |
| haerentes et saxa resolutis remissa compagibus | |
| rotat, abluit uillas et intermixtos dominis greges | 5 |
| deuehit; uulsisque minoribus tectis quae in transitu | |
| abduxit, tandem in maiora uiolentus aberrat, urbes | |
| et imp<ac>tos trahit moenibus suis populos, ruinam | |
| an naufragium querantur incertos,—adeo simul | |
| et quod opprimeret et quod mergeret uenit—. | 10 |
| Auctus deinde processu aliquo<t> in se torrentibus | |
| raptis plana passim populatur; nouissime in materia | |
| magna gentium <cadaueribus> onustus diffunditur. | |
| Flumina uero suapte natura uasta et tempestatibus | 8.1 |
| rapida alueos reliquerunt. Quid tu esse Rhodanum, | |
| quid putas Rhenum atque Danuuium, quibus torrens | |
| etiam in canali suo cursus est, cum superfusi nouas | |
| sibi fecere ripas ac scissa humo simul excessere alueo? | 5 |
| Quanta cum praecipitatione uoluuntur, ubi per | 9.1 |
| campestria fluens Rhenus ne spatio quidem langui<t>, | |
| sed latissimas uelut per angustum aquas imp<u>lit; | |
| cum Danuuius non iam radices nec media montium | |
| stringit, sed iuga ipsa sollicitat ferens secum made- | 5 |
| facta montium latera rupesque disiectas et magnarum | |
| promontoria regionum, quae fundamentis laboran- | |
| tibus a continenti recesserunt, deinde non inue- | |
| niens exitum—omnia enim ipse sibi praecluserat—, | |
| in orbem redit, ingentemque terrarum ambitum atque | 10 |
| urbium uno uertice inuoluit! | |
| Interim permanent imbres, fit caelum grauius | 10.1 |
| ac sic diu malum ex malo colligit. Quod olim fuerat | |
| nubilum, nox est et quidem horrida ac terribilis | |
| intercursu luminis diri. Crebra enim micant fulmina, | |
| procellaeque quatiunt mare tunc primum auctum | 5 |
| fluminum accessu et sibi angustum. Iam enim pro- | |
| mouet litus nec continetur suis finibus; sed prohi- | |
| bent exire torrentes aguntque fluctum retro. Pars | |
| tamen maior ut maligno ostio retenta restagnat et | |
| agros in formam unius laci redigit. | 10 |
| Iam omnia, | 11.1 |
| qua prospici potest, aquis obsidentur; omnis tumulus | |
| in profundo latet et immensa ubique altitudo est. | |
| Tantum in summis montium iugis uada sunt; | |
| in ea excelsissima cum liberis coniugibusque fugerunt | 5 |
| actis ante se gregibus. Dire<m>ptum inter miseros | |
| commercium ac transitus, quoniam, quicquid sub- | |
| missius erat, id unda compleuit. | |
| Editissimis | 12.1 |
| quibusque adhaerebant reliquiae generis humani, | |
| quibus in extrema perductis hoc unum solacio fuit | |
| quod transierat in stuporem metus. Non uacabat | |
| timere mirantibus, nec dolor quidem habebat locum; | 5 |
| quippe uim suam perdit in eo qui ultra sensum mali | |
| miser est. | |
| Ergo insularum modo eminent | 13.1 |
| montes et sparsas Cycladas augent, | |
| ut ait ille poetarum ingeniosissimus egregie. Sicut | |
| illud pro magnitudine rei dixit | |
| Omnia pontus erat, deerant quoque litora ponto, | 5 |
| ni tantum impetum ingenii et materiae ad pueriles | |
| ineptias reduxisset: | |
| Nat lupus inter oves, fuluos uehit unda leones. | |
| Non est res satis sobria lasciuire deuorato orbe | 14.1 |
| terrarum. Dixit ingentia et tantae confusionis | |
| imaginem cepit, cum dixit: | |
| Expatiata ruunt per apertos flumina campos, | |
| . . . . . pressaeque labant sub gurgite turres. | 5 |
| magnifice haec, si non curauerit quid oues et lupi | |
| faciant. Natari autem in diluuio et in illa rapina | |
| potest? aut non eodem impetu pecus omne quo | |
| raptum erat mersum est? | |
| Concepisti imaginem | 15.1 |
| quantam debebas, obrutis omnibus terris caelo | |
| ipso in terram ruente. Perfer. Scies quid deceat, si | |
| cogitaueris orbem terrarum natare. |