Quidam motum terrarum aquae impu- 6.7.1.1
tauerunt, sed non ex eadem causa. Per omnem,
inquit, terram multa aquarum genera decurrunt.
Aliubi perpetui amnes, quorum nauigabilis etiam
sine adiutorio imbrium magnitudo est; hinc Nilus 5
per aestatem ingentes aquas inuehit; hinc, qui
medius inter pacata et hostilia fluit, Danuuius ac
Rhenus, alter Sarmaticos impetus cohibens et Euro-
pam Asiamque disterminans, alter Germanos, auidam
belli gentem, repellens. 10
Adice nunc patentissimos 2.1
lacus et stagna populis inter se ignotis circumdata
et ineluctabiles nauigio paludes, ne ipsis quidem inter
se peruias quibus incoluntur; deinde tot fontes, tot
capita fluminum subit<os> et ex occulto amnes uomentia, 5
tot deinde ad tempus collectos torrentium impetus,
quorum uires quam repentinae tam breues.
Omnis 3.1
aquarum et intra terram natura faciesque est. Illic
quoque aliae uasto cursu deferuntur et in praeceps
uolutae cadunt; aliae languidiores in uadis refun-
duntur et leniter ac quiete fluunt. Quis autem neget 5
uastis illas receptaculis concipi et cessare multis
inertes locis? Non est diu probandum ibi multas
aquas esse ubi omnes sunt; neque enim sufficeret
tellus ad tot flumina edenda, nisi ex reposito mul-
toque funderet. 10
Si hoc uerum est, necesse est 4.1
aliquando illic amnis excrescat et relictis ripis uio-
lentus in obstantia incurrat; sic fiet motus alicuius
partis in quam flumen impetum dedit et quam, donec
decrescat, uerberabit. Potest fieri ut aliquam regionem 5
riuus affluens exedat ac sic trahat aliquam molem,
qua lapsa superposita quatiantur.
Iam uero nimis 5.1
oculis permittit nec ultra illos scit producere animum,
qui non credit esse in abdito terrae sinus maris
uasti. Nec enim uideo quid prohibeat aut obstet
quominus habeat aliquod etiam in abdito litus per 5
occultos aditus receptum mare, quod illic quoque
tantundem loci teneat aut fortassis hoc amplius
quod superiora cum tot animalibus erant diuidenda;
abstrusa enim et sine possessore deserta liberius
undis uacant. 10
Quas quid uetat illic fluctuare et 6.1
uentis quos omne interuallum terrarum et omnis
aer creat impelli? Potest ergo maior solito exorta
tempestas aliquam partem terrarum impulsam uehe-
mentius commouere. Nam apud nos quoque multa 5
quae procul a mari fuerant subito eius accessu
uapulauerunt et uillas in prospectu collocatas fluctus
qui longe audiebatur inuasit. Illic quoque potest
recedere ac re<sur>gere pelagus infernum, quorum
neutrum fit sine motu superstantium. 10