Maxima ergo causa est propter quam 6.18.1.1
terra moueatur spiritus natura citus et locum e loco
mutans. Hic, quamdiu non impellitur et in uacanti
spatio latet, iacet innoxius nec circumiectis molestus
est; 5
ubi illum extrinsecus superueniens causa solli- 2.1
citat compellitque et in artum agit, si licet adhuc,
cedit tantum et uagatur; ubi erepta discedendi
facultas est et undique obsistitur, tunc
    magno cum murmure montis 5
    Circum claustra
fremit, quae diu pulsata conuellit ac iactat eo acrior
quo cum mora ualentiore luctatus est.
Deinde, cum 3.1
circa perlustrauit omne quo tenebatur nec potuit
euadere, inde, quo maxime impactus est, resilit
et aut per occulta diuiditur ipso terrae motu raritate
facta, aut per nouum uulnus emicuit; ita eius non 5
potest uis tanta cohiberi nec uentum tenet ulla
compages. Soluit enim quodcumque uinculum et
onus omne fert secum infususque per minima laxa-
mentum <sibi parat> et indomita naturae potentia
liberat <se>, utique cum concitatus sibi ius suum 10
uindicat.
Spiritus uero inuicta res est; nihil erit quod 4.1
    Luctantes uentos tempestatesque sonoras
    Imperio premat ac uinclis et carcere frenet.
Sine dubio poetae hunc uoluerunt uideri carcerem 5.1
in quo sub terra clausi laterent; sed hoc non intel-
lexerunt nec id quod clausum est esse adhuc uentum,
nec id quod uentus est posse iam claudi. Nam quod
in clauso est quiescit et aeris statio est; omnis in 5
fuga uentus est.
Etiamnunc et illud accedit his 6.1
argumentis per quod appareat motum effici spiritu,
quod corpora quoque nostra non aliter tremunt
quam si spiritum aliqua causa perturbat, cum timore
contractus est, cum senectute languescit et uenis 5
torpentibus marcet, cum frigore inhibetur aut sub
accessionem cursu suo deicitur.
Nam, quamdiu 7.1
sine iniuria perfluit et ex more procedit, nullus est
tremor corpori; cum aliquid occurrit quod inhibeat
eius officium, tunc parum potens in perferendis
his quae suo uigore tendebat, deficiens concutit 5
quicquid integer tulerat.