Veniamus nunc ad eos qui omnia ista quae
|
6.20.1.1
|
rettuli in causa esse dixerunt aut ex his plura. Demo-
|
|
critus plura putat. Ait enim motum aliquando
|
|
spiritu fieri, aliquando aqua, aliquando utroque, et
|
|
id hoc modo prosequitur. Aliqua pars terrae concaua
|
5
|
est; in hanc aquae magna uis confluit. Ex hac est
|
|
aliquid tenue et ceteris liquidius. Hoc, cum super-
|
|
ueniente grauitate reiectum est, illiditur terris
|
|
et illas mouet, nec enim fluctuari potest sine motu
|
|
eius in quod impingitur.
|
10
|
Etiamnunc, quomodo de
|
2.1
|
spiritu dicebamus, de aqua quoque dicendum est.
|
|
Vbi in unum locum congesta est et capere se desiit,
|
|
aliquo incumbit et primo uiam pondere aperit,
|
|
deinde impetu; nec enim exire nisi per deuexum
|
5
|
potest diu inclusa, nec in directum cadere moderate
|
|
aut sine concussione eorum per quae uel in quae
|
|
cadit.
|
|
Si uero, cum iam rapi coepit, aliquo loco
|
3.1
|
substitit et illa uis fluminis in se reuoluta est, in
|
|
continentem terram repellitur et illam, qua parte
|
|
maxime pendet, exagitat. Praeterea aliquando made-
|
|
facta tellus liquore penitus accepto altius sedit et
|
5
|
fundus ipse uitiatur; tunc ea pars premitur in quam
|
|
maxime aquarum uergentium pondus inclinat.
|
|
Spi-
|
4.1
|
ritus uero nonnumquam impellit undas et, si uehe-
|
|
mentius institit, eam scilicet partem terrae mouet
|
|
in quam coactas aquas intulit; nonnumquam in
|
|
terrena itinera coniectus et exitum quaerens
|
5
|
mouet omnia. Terra autem penetrabilis uentis
|
|
est et spiritus subtilior est quam ut possit excludi,
|
|
uehementior quam ut sustineri concitatus ac rapidus.
|
|
Omnes istas esse posse causas Epicurus ait
|
5.1
|
pluresque alias temptat et <illos> qui aliquid unum ex
|
|
istis esse affirmauerunt corripit, cum sit arduum de
|
|
his quae coniectura <as>sequenda sunt aliquid certi
|
|
promittere.
|
5
|
Ergo, ut ait, potest terram mouere
|
6.1
|
aqua, si partes aliquas eluit et adrosit, quibus desiit
|
|
posse extenuatis sustineri quod integris ferebatur.
|
|
Potest terram mouere impressio spiritus; fortasse
|
|
enim aer extrinsecus alio intrante aere agitatur,
|
5
|
fortasse aliqua parte subito decidente percutitur
|
|
et inde motum capit. Fortasse aliqua pars terrae
|
|
uelut columnis quibusdam ac pilis sustinetur, quibus
|
|
uitiatis ac recedentibus tremit pondus impositum.
|
|
Fortasse calida uis spiritus in ignem uersa et fulmini
|
7.1
|
similis cum magna strage obstantium fertur. Fortasse
|
|
palustres et iacentes aquas aliquis flatus impellit
|
|
et inde aut ictus terram quatit aut spiritus agitatio
|
|
ipso motu crescens et se incitans ab imo in summa
|
5
|
usque perfertur. Nullam tamen illi placet causam
|
|
motus esse maiorem quam spiritum.
|
|