Veniamus nunc ad eos qui omnia ista quae 6.20.1.1
rettuli in causa esse dixerunt aut ex his plura. Demo-
critus plura putat. Ait enim motum aliquando
spiritu fieri, aliquando aqua, aliquando utroque, et
id hoc modo prosequitur. Aliqua pars terrae concaua 5
est; in hanc aquae magna uis confluit. Ex hac est
aliquid tenue et ceteris liquidius. Hoc, cum super-
ueniente grauitate reiectum est, illiditur terris
et illas mouet, nec enim fluctuari potest sine motu
eius in quod impingitur. 10
Etiamnunc, quomodo de 2.1
spiritu dicebamus, de aqua quoque dicendum est.
Vbi in unum locum congesta est et capere se desiit,
aliquo incumbit et primo uiam pondere aperit,
deinde impetu; nec enim exire nisi per deuexum 5
potest diu inclusa, nec in directum cadere moderate
aut sine concussione eorum per quae uel in quae
cadit.
Si uero, cum iam rapi coepit, aliquo loco 3.1
substitit et illa uis fluminis in se reuoluta est, in
continentem terram repellitur et illam, qua parte
maxime pendet, exagitat. Praeterea aliquando made-
facta tellus liquore penitus accepto altius sedit et 5
fundus ipse uitiatur; tunc ea pars premitur in quam
maxime aquarum uergentium pondus inclinat.
Spi- 4.1
ritus uero nonnumquam impellit undas et, si uehe-
mentius institit, eam scilicet partem terrae mouet
in quam coactas aquas intulit; nonnumquam in
terrena itinera coniectus et exitum quaerens 5
mouet omnia. Terra autem penetrabilis uentis
est et spiritus subtilior est quam ut possit excludi,
uehementior quam ut sustineri concitatus ac rapidus.
  Omnes istas esse posse causas Epicurus ait 5.1
pluresque alias temptat et <illos> qui aliquid unum ex
istis esse affirmauerunt corripit, cum sit arduum de
his quae coniectura <as>sequenda sunt aliquid certi
promittere. 5
Ergo, ut ait, potest terram mouere 6.1
aqua, si partes aliquas eluit et adrosit, quibus desiit
posse extenuatis sustineri quod integris ferebatur.
Potest terram mouere impressio spiritus; fortasse
enim aer extrinsecus alio intrante aere agitatur, 5
fortasse aliqua parte subito decidente percutitur
et inde motum capit. Fortasse aliqua pars terrae
uelut columnis quibusdam ac pilis sustinetur, quibus
uitiatis ac recedentibus tremit pondus impositum.
Fortasse calida uis spiritus in ignem uersa et fulmini 7.1
similis cum magna strage obstantium fertur. Fortasse
palustres et iacentes aquas aliquis flatus impellit
et inde aut ictus terram quatit aut spiritus agitatio
ipso motu crescens et se incitans ab imo in summa 5
usque perfertur. Nullam tamen illi placet causam
motus esse maiorem quam spiritum.