Haec, Lucili, uirorum optime, quantum
|
6.32.1.1
|
ad ipsas causas; illa nunc quae ad confirmationem
|
|
animorum pertinent. Quos magis refert nostra fortio-
|
|
res fieri quam doctiores. Sed alterum sine altero non
|
|
fit; non enim aliunde animo uenit robur quam a
|
5
|
bonis artibus, quam a contemplatione naturae.
|
|
Quem enim non hic ipse casus aduersus omnes
|
2.1
|
firmauerit, erexerit? Quid est enim cur ego hominem
|
|
aut feram, quid est cur sagittam aut lanceam tremam?
|
|
Maiora me pericula expectant: fulminibus et terris
|
|
et magnis naturae <appara>tibus petimur.
|
5
|
Ingenti
|
3.1
|
itaque animo mors prouocanda est, siue nos aequo
|
|
uastoque impetu aggreditur, siue cotidiano et uulgari
|
|
exitu. Nihil refert quam minax ueniat quantumque
|
|
sit quod in nos trahat; quod a nobis petit minimum
|
5
|
est. Hoc senectus a nobis ablatura est, hoc auriculae
|
|
dolor, hoc umoris in nobis corrupti abundantia, hoc
|
|
cibus parum obsequens stomacho, hoc pes leuiter
|
|
offensus.
|
|
Pusilla res est hominis anima, sed ingens res
|
4.1
|
contemptus animae. Hanc qui contempsit securus
|
|
uidebit maria turbari, etiamsi illa omnes excitaue-
|
|
runt uenti, etiamsi aestus aliqua perturbatione
|
|
mundi totum in terras uertet oceanum; securus
|
5
|
aspiciet fulminantis caeli trucem atque horridam
|
|
faciem, frangatur licet caelum et ignes suos in exitium
|
|
omnium, in primis suum misceat; securus aspiciet
|
|
ruptis compagibus dehiscens solum, illa licet infe-
|
|
rorum regna retegantur. Stabit super illam uora-
|
10
|
ginem intrepidus et fortasse quo debebit cadere
|
|
desiliet.
|
|
Quid ad me quam magna sint quibus
|
5.1
|
pereo? Ipsum perire non magnum est. Proinde, si
|
|
uolumus esse felices, si nec hominum nec deorum
|
|
nec rerum timore uersari, si despicere fortunam
|
|
superuacua promittentem, leuia minitantem, si
|
5
|
uolumus tranquille degere et ipsis diis de felicitate
|
|
controuersiam agere, anima in expedito est habenda.
|
|
Siue illam insidiae, siue morbi petent, siue hostium
|
|
gladii, siue insularum cadentium fragor, siue ipsarum
|
|
ruina terrarum, siue uasta uis ignium urbes agrosque
|
10
|
pari clade complexa, qui uolet illam accipiat.
|
|
Quid
|
6.1
|
aliud debeo quam exeuntem hortari et cum bonis
|
|
ominibus emittere? 'Vade fortiter, uade feliciter!
|
|
Nihil dubitaueris; redderis. Non de re, sed de
|
|
tempore est quaestio; facis quod quandoque facien-
|
5
|
dum est. Nec rogaueris, nec timueris, nec te uelut
|
|
in aliquod malum exituram tuleris retro; rerum
|
|
natura te, quae genuit, expectat et locus melior ac
|
|
tutior.
|
|
Illic non tremunt terrae, nec inter se uenti
|
7.1
|
cum magno nubium fragore concurrunt, non incendia
|
|
regiones urbesque uastant, non naufragiorum totas
|
|
classes sorbentium metus est, non arma contrariis
|
|
disposita uexillis et in mutuam perniciem multorum
|
5
|
milium par furor, non pestilentia et ardentes pro-
|
|
miscue communes populis cadentibus rogi.'
|
|
Istud leue est; qu<o>d timemus graue est. Potius
|
|
semel incidat quam semper impendeat.
|
|
Ego autem
|
8.1
|
perire timeam, cum terra ante me pereat, cum ista
|
|
quatiantur quae quatiunt et in iniuriam nostram
|
|
non sine sua ueniant? Helicen Burinque totas mare
|
|
accepit; ego de uno corpusculo timeam? Supra
|
5
|
oppida duo nauigatur,—duo autem quae nouimus,
|
|
quae in nostram notitiam memoria litteris seruata
|
|
perduxit; quam multa alia aliis locis mersa sunt,
|
|
quot populos aut terra, aut infra se mare inclusit!—
|
|
ego recusem mei finem, cum sciam me sine fine non
|
10
|
esse? Immo, cum sciam omnia esse finita, ego ulti-
|
|
mum suspirium timeam?
|
|
Quantum potes itaque ipse te cohortare, Lucili,
|
9.1
|
contra metum mortis. Hic est qui nos humiles facit;
|
|
hic est qui uitam ipsam cui parcit inquietat ac
|
|
perdit; hic omnia ista dilatat, terrarum motus et
|
|
fulmina. Quae omnia feres constanter, si cogitaueris
|
5
|
nihil interesse inter exiguum tempus et longum.
|
|
Horae sunt quas perdimus. Puta dies esse, puta
|
10.1
|
menses, puta annos; perdimus illos nempe perituros.
|
|
Quid, oro te, refert num perueniam ad illos? Fluit
|
|
tempus et auidissimos sui deserit. Nec quod futurum
|
|
est meum est, nec quod fuit; in puncto fugientis
|
5
|
temporis pendeo, et magni est modicum fuisse.
|
|
Eleganter ille Laelius sapiens dicenti cuidam
|
11.1
|
'Sexaginta annos habeo',—'hos, inquit, dicis
|
|
sexaginta quos non habes.' Ne ex hoc quidem intel-
|
|
legimus incomprehensibilis uitae condicionem et
|
|
sortem temporis semper alieni quod annos nume-
|
5
|
ramus amissos.
|
|
Hoc affigamus animo, hoc nobis
|
12.1
|
subinde dicamus: moriendum est. Quando? quid
|
|
tua? Mors naturae lex est, mors tributum officiumque
|
|
mortalium malorumque omnium remedium est.
|
|
Optauit illam quisquis timet. Omnibus omissis,
|
5
|
hoc unum, Lucili, meditare, ne mortis nomen refor-
|
|
mides; effice illam tibi cogitatione multa familiarem,
|
|
ut, si ita tulerit, possis illi et obuiam exire.
|
|