CONSOLATIO AD FLAVIVM VRSVM DE
|
|
AMISSIONE PVERI DELICATI
|
|
Saeve nimis, lacrimis quisquis discrimina ponis
|
2.6.1
|
lugendique modos. miserum est primaeva parenti
|
|
pignera surgentesque (nefas!) accendere natos;
|
|
durum et deserti praerepta coniuge partem
|
|
conclamare tori, maesta et lamenta sororum
|
5
|
et fratrum gemitus; alte haec tamen at procul intrat
|
|
altius in sensus, maioraque vulnera vincit
|
|
plaga minor. famulum (quia rerum nomina caeca
|
|
sic miscet Fortuna manu nec pectora novit),
|
|
sed famulum gemis, Vrse, pium, sed amore fideque
|
10
|
has meritum lacrimas, cui maior stemmate iuncto
|
|
libertas ex mente fuit. ne comprime fletus,
|
|
ne pudeat; rumpat frenos dolor iste diesque,
|
|
si tam dura placent, hominem gemis (heu mihi! subdo
|
|
ipse faces), hominem, Vrse, tuum, cui dulce volenti
|
15
|
servitium, cui triste nihil, qui sponte sibique
|
|
imperiosus erat. quisnam haec in funera missos
|
|
castiget luctus? gemit inter bella peremptum
|
|
Parthus equum, fidosque canes flevere Molossi,
|
|
et volucres habuere rogum cervusque Maronem.
|
20
|
quid, si nec famulus? vidi ipse habitusque notavi
|
|
te tantum cupientis erum, sed maior in ore
|
|
spiritus et tenero manifesti in sanguine mores.
|
|
optarent multum Graiae cuperentque Latinae
|
|
sic peperisse nurus. non talem Cressa superbum
|
25
|
callida sollicito revocavit Thesea filo,
|
|
nec Paris Oebalios talis visurus amores
|
|
rusticus invitas deiecit in aequora pinus.
|
|
non fallo aut cantus assueta licentia ducit:
|
|
vidi et adhuc video, qualem nec bella caventem
|
30
|
litore virgineo Thetis occultavit Achillen,
|
|
nec circum saevi fugientem moenia Phoebi
|
|
Troilon Haemoniae deprendit lancea dextrae.
|
|
qualis eras! procul en cunctis puerisque virisque
|
|
pulchrior et tantum domino minor! illius unus
|
35
|
ante decor, quantum praecedit clara minores
|
|
luna faces quantumque alios premit Hesperos ignes.
|
|
non tibi femineum vultu decus oraque supra
|
|
mollis honos, qualis dubiae post crimina formae
|
|
de sexu transire iubent: torva atque virilis
|
40
|
gratia; nec petulans acies, blandique severo
|
|
igne oculi, qualis bellis iam casside, visu
|
|
Parthenopaeus erat; simplexque horrore decoro
|
|
crinis, et obsessae nondum primoque micantes
|
|
flore genae: talem Ledaeo gurgite pubem
|
45
|
educat Eurotas, teneri sic integer aevi
|
|
Elin adit primosque Iovi puer approbat annos.
|
|
nam pudor unde notae, mentis tranquillaque morum
|
|
temperies teneroque animus maturior aevo
|
|
carmine quo pandisse queam? saepe ille volentem
|
50
|
castigabat erum studioque altisque iuvabat
|
|
consiliis; tecum tristisque hilarisque nec umquam
|
|
ille suus, vultumque tuo sumebat ab ore:
|
|
dignus et Haemonium Pyladen praecedere fama
|
|
Cecropiamque fidem. sed laudum terminus esto,
|
55
|
quem fortuna sinit: non mente fidelior aegra
|
|
speravit tardi reditus Eumaeus Vlixis.
|
|
Quis deus aut quisnam tam tristia vulnera casus
|
|
eligit? unde manus Fatis tam certa nocendi?
|
|
o quam divitiis censuque exutus opimo
|
60
|
fortior, Vrse, fores! si vel fumante ruina
|
|
ructassent dites Vesuvina incendia Locroe,
|
|
seu Pollentinos mersissent flumina saltus,
|
|
seu Lucanus Acir seu Thybridis impetus altas
|
|
in dextrum torsisset aquas, paterere serena
|
65
|
fronte deos; sive alma fidem messisque negasset
|
|
Cretaque Cyreneque et qua tibi cumque beato
|
|
larga redit Fortuna sinu. sed gnara dolorum
|
|
Invidia infelix animi vitalia vidit
|
|
laedendique vias.
|
70
|
Vitae modo carcer adultae:
|
|
nectere temptabat iuvenum pulcherrimus ille
|
|
cum tribus Eleis unam trieterida lustris.
|
|
attendit torvo tristis Rhamnusia vultu,
|
|
ac primum implevitque toros oculisque nitorem
|
|
addidit ac solito sublimius ora levavit,
|
75
|
heu! misero letale favens: seseque videndo
|
|
torsit et invidia, mortemque amplexa iacenti
|
|
iniecit nexus carpsitque immitis adunca
|
|
ora verenda manu. quinta vix Phosphoros ora
|
|
rorantem sternebat equum: iam litora duri
|
80
|
saeva, Philete, senis durumque Acheronta videbas,
|
|
quo domini clamate sono! non saevius atros
|
|
nigrasset planctu genetrix sibi saeva lacertos,
|
|
nec pater; et certe qui vidit funera frater
|
|
erubuit vinci. sed nec servilis adempto
|
85
|
ignis: odoriferos exhausit flamma Sabaeos
|
|
et Cilicum messes Phariaeque exempta volucri
|
|
cinnama et Assyrio manantes gramine sucos,
|
|
et domini fletus: hos tantum hausere favillae,
|
|
hos bibit usque rogus; nec quod tibi Setia canos
|
90
|
restinxit cineres, gremio nec lubricus ossa
|
|
quod vallavit onyx, miseris acceptius umbris
|
|
quam gemitus.
|
|
Sed et ipse iuvat: quid terga dolori,
|
|
Vrse, damus? quid damna foves et pectore iniquo
|
|
vulnus amas? ubi nota reis facundia raptis?
|
95
|
quid caram crucias tam saevis luctibus umbram?
|
|
eximius licet ille animi meritusque doleri:
|
|
solvisti. subit ille pios carpitque quietem
|
|
Elysiam clarosque illic fortasse parentes
|
|
invenit; aut illi per amoena silentia Lethes
|
100
|
forsan Avernales adludunt undique mixtae
|
|
Naides, obliquoque notat Proserpina vultu.
|
|
Pone, precor, questus; alium tibi Fata Phileton,
|
|
forsan et ipse dabit, moresque habitusque decoros
|
|
monstrabit gaudens similemque docebit amari.
|
105
|