KALENDAE DECEMBRES
|
|
Et Phoebus pater et severa Pallas
|
1.6.1
|
et Musae procul ite feriatae:
|
|
Iani vos revocabimus kalendis.
|
|
Saturnus mihi compede exsoluta
|
|
et multo gravidus mero December
|
5
|
et ridens Iocus et Sales protervi
|
|
adsint, dum refero diem beatum
|
|
laeti Caesaris ebriamque †parcen†.
|
|
Vix aurora novos movebat ortus,
|
|
iam bellaria linea pluebant:
|
10
|
hunc rorem veniens profudit eurus.
|
|
quicquid nobile Ponticis nucetis,
|
|
fecundis cadit aut iugis Idymes;
|
|
quod ramis pia germinat Damascos,
|
|
et quod percoquit †aebosia† Caunos,
|
15
|
largis gratuitum cadit rapinis;
|
|
molles gaioli lucuntulique
|
|
et massis Amerina non perustis
|
|
et mustaceus et latente palma
|
|
praegnantes caryotides cadebant.
|
20
|
non tantis Hyas inserena nimbis
|
|
terras obruit aut soluta Plias,
|
|
qualis per cuneos hiems Latinos
|
|
plebem grandine contudit serena.
|
|
ducat nubila Iuppiter per orbem
|
25
|
et latis pluvias minetur agris,
|
|
dum nostri Iovis hi ferantur imbres.
|
|
Ecce autem caveas subit per omnis
|
|
insignis specie decora cultu
|
|
plebes altera, non minor sedente.
|
30
|
hi panaria candidasque mappas
|
|
subvectant epulasque lautiores;
|
|
illi marcida vina largiuntur:
|
|
Idaeos totidem putes ministros.
|
|
Orbem, qua melior severiorque est,
|
35
|
et gentes alis insemel togatas;
|
|
et cum tot populos, beate, pascas,
|
|
hunc Annona diem superba nescit.
|
|
i nunc saecula compara, Vetustas,
|
|
antiqui Iovis aureumque tempus:
|
40
|
non sic libera vina tunc fluebant
|
|
nec tardum seges occupabat annum.
|
|
una vescitur omnis ordo mensa,
|
|
parvi, femina, plebs, eques, senatus:
|
|
libertas reverentiam remisit.
|
45
|
et tu quin etiam (quis hoc vocari,
|
|
quis promittere possit hoc deorum?)
|
|
nobiscum socias dapes inisti.
|
|
iam se, quisquis is est, inops beatus
|
|
convivam ducis esse gloriatur.
|
50
|
Hos inter fremitus novosque luxus
|
|
spectandi levis effugit voluptas:
|
|
stat sexus rudis, insciusque ferri
|
|
ut pugnas capit improbus viriles!
|
|
credas ad Tanain ferumque Phasim
|
55
|
Thermodontiacas calere turmas.
|
|
hic audax subit ordo pumilorum,
|
|
quos natura brevis statim peracta
|
|
nodosum semel in globum ligavit.
|
|
edunt vulnera conseruntque dextras
|
60
|
et mortem sibi (qua manu!) minantur.
|
|
ridet Mars pater et cruenta Virtus,
|
|
casuraeque vagis grues rapinis
|
|
mirantur pugiles ferociores.
|
|
Iam noctis propioribus sub umbris
|
65
|
dives sparsio quos agit tumultus!
|
|
hic intrant faciles emi puellae,
|
|
hic agnoscitur omne quod theatris
|
|
aut forma placet aut probatur arte.
|
|
hoc plaudunt grege Lydiae tumentes,
|
70
|
illic cymbala tinnulaeque Gades,
|
|
illic agmina confremunt Syrorum,
|
|
hic plebs scenica quique comminutis
|
|
permutant vitreis gregale sulpur.
|
|
Inter quae subito cadunt volatu
|
75
|
immensae volucrum per astra nubes,
|
|
quas Nilus sacer horridusque Phasis,
|
|
quas udo Numidae legunt sub austro.
|
|
desunt qui rapiant, sinusque pleni
|
|
gaudent dum nova lucra comparantur.
|
80
|
tollunt innumeras ad astra voces
|
|
Saturnalia principis sonantes,
|
|
et dulci dominum favore clamant:
|
|
hoc solum vetuit licere Caesar.
|
|
Vixdum caerula nox subibat orbem,
|
85
|
descendit media nitens harena
|
|
densas flammeus orbis inter umbras
|
|
vincens Gnosiacae facem coronae.
|
|
conlucet polus ignibus nihilque
|
|
obscurae patitur licere nocti.
|
90
|
fugit pigra Quies, inersque Somnus
|
|
haec cernens alias abit in urbes.
|
|
Quis spectacula, quis iocos licentes,
|
|
quis convivia, quis dapes inemptas,
|
|
largi flumina quis canat Lyaei?
|
95
|
iam iam deficio tuoque Baccho
|
|
in serum trahor ebrius soporem.
|
|
Quos ibit procul hic dies per annos!
|
|
quam nullo sacer exolescet aevo!
|
|
dum montes Latii paterque Thybris,
|
100
|
dum stabit tua Roma dumque terris
|
|
quod reddis Capitolium manebit.
|
|