QVANTVM MOMENTVM SIT IN PRONVN-
TIATIONE ET APTO MOTV CORPORIS
  Eloquentiae autem ornamenta in pronuntiatione 8.10.pr.1
apta et conueniente motum corporis consistunt. quibus
cum se instruxit, tribus modis homines adgreditur,
animos eorum ipsa inuadendo, horum alteri aures,
alteri oculos permulcendos tradendo. 5
  Sed ut propositi fides in personis inlustribus 1.1
exhibeatur, C. Gracchus, eloquentiae quam propositi
felicioris adulescens, quoniam flagrantissimo in-
genio, cum optime rem publicam tueri posset, per-
turbare impie maluit, quotiens apud populum con- 5
tionatus est, seruum post se musicae artis peritum
habuit, qui occulte eburnea fistula pronuntiationis
eius modos formabat aut nimis remissos excitando
aut plus iusto concitatos reuocando, quia ipsum
calor atque impetus actionis attentum huiusce tem- 10
peramenti aestimatorem esse non patiebatur.
  Q. autem Hortensius plurimum in corporis 2.1
decoro motu repositum credens paene plus studii in
eo[dem] <e>laborando quam in ipsa eloquentia ad-
fectanda inpendit. itaque nescires utrum cupidius
ad audiendum eum an ad spectandum concurreretur: 5
sic uerbis oratoris aspectus et rursus aspectui uerba
seruiebant. constat Aesopum Rosciumque ludicrae
artis peritissimos illo causas agente in corona fre-
quenter adstitisse, ut foro petitos gestus in scaenam
referrent. 10
  Nam M. Cicero quantum in utraque re, de 3.1
qua loquimur, momenti sit oratione, quam pro
Gallio habuit, significauit M. Calidio accusatori ex-
probrando, quod praeparatum sibi a reo uenenum
testibus, chirographis, quaestionibus probaturum ad- 5
firmans remisso uultu et languida uoce et soluto
genere orationis usus esset, pariterque et oratoris
uitium detexit et causae periclitantis argumentum
adiecit totum hunc locum ita claudendo: 'tu istud,
M. Calidi, nisi fingeres, sic ageres?' 10