Statuam auratam nec in urbe nec in ulla 2.5.1.1
parte Italiae quisquam prius aspexit quam a. M'. Aci-
lio Glabrione equestris patri poneretur in aede Pie-
tatis. eam autem aedem P. Cornelio Lentulo M. Bae-
bio Tamphilo consulibus ipse dedicauerat compos uoti 5
factus rege Antiocho apud Thermopylas superato.
  Ius ciuile per multa saecula inter sacra caeri- 2.1
moniasque deorum inmortalium abditum solisque
pontificibus notum Cn. Flauius libertino patre geni-
tus et scriba, cum ingenti nobilitatis indignatione
factus aedilis curulis, uulgauit ac fastos paene toto 5
foro exposuit. qui, cum ad uisendum aegrum colle-
gam suum ueniret neque a nobilibus, quorum fre-
quentia cubiculum erat completum, sedendi loco reci-
peretur, sellam curulem adferri iussit et in ea honoris
pariter atque contemptus sui uindex consedit. 10
  Veneficii quaestio et moribus et legibus 3.1
Romanis ignota conplurium matronarum patefacto
scelere orta est. quae, cum uiros suos clandestinis
insidiis ueneno perimerent, unius ancillae indicio
protractae, pars capitali iudicio damnatae C et septua- 5
ginta numerum expleuerunt.
  Tibicinum quoque collegium solet in foro 4.1
uulgi oculos in se conuertere, cum inter publicas
priuatasque serias actiones personis tecto capite uaria-
que ueste uelatum concentus edit. inde tracta licen-
tia. quondam uetiti in aede Iouis, quod prisco more 5
factitauerant, uesci Tibur irati se contulerunt. quo-
rum ministerio senatus deserta sacra non aequo
animo ferens per legatos a Tiburtibus petiit ut eos
gratia sua Romanis templis restituerent. quos illi in
proposito perseuerantes interposita festae epulatio- 10
nis simulatione mero somnoque sopitos plaustris in
urbem deuehendos curauerunt. quibus et honos pri-
stinus restitutus et huiusce lusus ius est datum. per-
sonarum usus pudorem circumuentae temulentiae
causam habet. 15
  Fuit etiam illa simplicitas antiquorum in cibo 5.1
capiendo humanitatis simul et continentiae certis-
sima index: nam maximis uiris prandere et cenare
in propatulo uerecundiae non erat. nec sane ullas
epulas habebant, quas populi oculis subicere erube- 5
scerent. erant adeo continentiae adtenti, ut frequen-
tior apud eos pultis usus quam panis esset, ideo-
que in sacrificiis mola quae uocatur ex farre et sale
constat. exta farre sparguntur et pullis, quibus
auspicia petuntur, puls obicitur. primitiis enim et 10
libamentis uictus sui deos eo efficacius quo simpli-
cius placabant.
  Et ceteros quidem ad benefaciendum uenera- 6.1
bantur, Febrem autem ad minus nocendum templis
colebant, quorum adhuc unum in Palatio, alterum in
area Marianorum monumentorum, tertium in summa
parte uici longi extat, in eaque remedia, quae cor- 5
poribus aegrorum adnexa fuerant, deferebantur. haec
ad humanae mentis aestus leniendos cum aliqua
usus ratione excogitata. ceterum salubritatem suam
industriae certissimo ac fidelissimo munimento tue-
bantur, bonaeque ualitudinis eorum quasi quaedam 10
mater erat frugalitas, inimica luxuriosis epulis et
aliena nimiae uini abundantiae et ab inmoderato
ueneris usu auersa.