Darius priuatae adhuc fortunae amiculo 5.2(ext).1.1
Sylosontis Sami delectatus curio<sio>re contemplatione
fecit ut ultro sibi et quidem a cupido daretur. cuius
muneris quam grata aestimatio animo eius esset ad-
lapsa regno potitus ostendit: totam namque urbem 5
et insulam Samiorum Sylosonti fruendam tradidit:
non enim pretium rei aestimatum, sed occasio libe-
r<ali>tatis honorata est, magisque a quo donum profi-
cisceretur quam ad quem perueniret prouisum.
  Mitridates quoque rex magnifice gratus appa- 2.1
ruit, quoniam pro Leonico, acerrimo salutis suae de-
fensore, a Rhodiis nauali pugna excepto omnes ho-
stium captiuos permutauit satius esse existimans ab
inuisissimis circumiri quam bene merito gratiam non 5
referre.
  Liberalis populus Romanus magnitudine mu- 3.1
neris, quod Attalo regi Asiam dono dedit. sed Atta-
lus etiam testamenti aequitate gratus, qui eandem
Asiam populo Romano legauit. itaque nec huius
munificentia nec illius tam memor beneficii animus 5
tot uerbis laudari potest, quot amplissimae ciuitates
uel amice datae uel pie redditae sunt.
  Ceterum nescio an praecipue Masinissae regis 4.1
pectus grati animi pignoribus fuerit refertum: bene-
ficio enim Scipionis et persua<su> regni modo liber<al>ius
auctus memoriam inclyti muneris ad ultimum uitae
finem, longa etiam a dis immortalibus senectute do- 5
natus, constantissima fide perduxit, adeo ut eum non
solum Africa, sed etiam cunctae gentes scirent ami-
ciorem Corneliae familiae atque urbi Romanae quam
sibimet <ip>si † superesse. ille cum graui Karthaginien-
sium bello premeretur ac uix tutelae imperii sui 10
sufficeret, tamen Scipioni Aemiliano, quia nepos
Africani erat, bonam magnamque partem Numidici
exercitus, quam <ad> Lucullum consulem, a quo ad
auxilia petenda missus fuerat, in Hispaniam duceret,
promptissima mente tradidit praesentique periculo 15
respectum pristini beneficii anteposuit. ille, cum iam
aetate deficiente magnas regni opes quattuor et
quinquaginta filiorum numero relinquens in lectulo
laberetur, M'. Manilium, qui pro consule Africam
obtinebat, litteris obsecrauit ut ad se Scipionem 20
Aemilianum sub eo tunc militantem mitteret, felicio-
rem mortem suam futuram ratus, si in conplexu dex-
terae eius supremum spiritum ac mandata posuisset.
ille aduentum Scipionis fatis suis praecurrentibus
haec uxori liberisque praeceperat, unum in terris po- 25
pulum Romanum et unam in populo Romano Scipionis
domum nossent, integra omnia Aemiliano reserua-
rent, eum diuidendi regni arbitrum haberent: quod
is statuisset perinde <ac> testamento cautum inmuta-
bile ac sanctum optinerent. tot tamque uariis rebus 30
se Masinissa infatigabili pietatis serie ad centesimum
extendit annum. his et horum similibus exemplis
benificientia generis humani nutritur atque augetur:
hae sunt eius faces, hi stimuli, propter quos iuuandi
et emerendi cupiditate flagrat. et sane amplissimae 35
et speciosissimae diuitiae sunt feliciter erogatis bene-
ficiis late posse censeri. quorum quoniam religiosum
cultum instituimus, nunc neglectum suggillandi gra-
tia, quo sit gratior, referemus.