<Sunt> et externa eiusdem propositi exempla. 5.6(ext).1.1
Rex Atheniensium Codrus, cum ingenti hostium exer-
citu Attica regio debilitata ferro igni<que> uastaretur,
diffidentia humani auxilii ad Apollinis Delphici ora-
culum confugit perque legatos sciscitatus est quonam 5
modo tam graue illud bellum discuti posset. respon-
dit deus ita finem ei fore, si ipse hostili manu occi-
disset. quod quidem non solum totis Athenis, sed
in castris etiam contrariis percrebruit, eoque factum
est ut ediceretur ne quis Codri corpus uulneraret. 10
id postquam cognouit, depositis insignibus imperii
famularem cultum induit ac pabulantium hostium
globo se obiecit unumque ex his falce percussum
in caedem suam conpulit. cuius interitu ne Athenae
occiderent effectum est. 15
  Ab eodem fonte pietatis Thrasybuli quoque 2.1
animus manauit. is, cum Atheniensium urbem xxx
tyrannorum taeterrima dominatione liberare cuperet
paruaque manu maximae rei molem adgrederetur,
et quidam <e> consciis dixisset 'quantas tandem tibi 5
Athenae per te libertatem consecutae gratias debe-
bunt?' respondit 'di faciant ut quantas ipse illis
debeo uidear retulisse'. quo adfectu inclytum destru-
ctae tyrannidis opus laude cumulauit.
  Themistocles autem, quem uirtus sua uictorem, 3.1
iniuria patriae imperatorem Persarum fecerat, ut se
ab ea obpugnanda abstineret, instituto sacrificio ex-
ceptum patera tauri sanguinem hausit et ante ipsam
aram quasi quaedam pietatis clara uictima concidit. 5
quo quidem tam memorabili eius excessu ne Grae-
ciae altero Themistocle opus esset effectum est.
  Sequitur eiusdem generis exemplum. cum in- 4.1
ter Karthaginem et Cyrenas de modo agri pertina-
cissima contentio esset, ad ultimum placuit utrimque
eodem[que] tempore iuuenes mitti et locum, in quem
hi conuenissent, finem ambobus haberi populis. ue- 5
rum hoc pactum Karthaginienses duo fratres nomine
Philaeni perfidia praecucurrerunt, citra constitutam
horam maturato gressu in longius promotis terminis.
quod cum intellexissent Cyrenensium iuuenes, diu de
fallacia eorum questi postremo acerbitate condicionis 10
iniuriam discutere conati sunt: dixerunt namque sic
eum finem ratum fore, si Philaeni uiuos ibi se obrui
passi essent. sed consilio euentus non respondit: illi
enim nulla interposita mora corpora sua his terra
operienda tradiderunt. qui, quoniam patriae quam 15
uitae suae longiores terminos esse maluerunt, bene
iacent manibus et ossibus suis dilatato Punico im-
perio. ubi sunt superbae Karthaginis alta moenia?
ubi maritima gloria inclyti portus? ubi cunctis lito-
ribus terribilis classis? ubi tot exercitus? ubi tan- 20
tus equitatus? ubi inmenso Africae spatio non con-
tenti spiritus? omnia ista duobus Scipionibus fortuna
partita est: at Philaenorum egregii facti memoriam
ne patriae quidem interitus extinxit. nihil est igitur
excepta uirtute, quod mortali animo ac manu inmor- 25
tale quaeri possit.
  Iuuenali ardore plena haec pietas. Aristoteles 5.1
uero, supremae uitae reliquias senilibus ac rugosis
membris in summo litterarum otio uix custodiens
adeo ualenter pro salute patriae excubuit, ut eam
[ab] hostilibus armis solo aequatam in lectulo Athe- 5
nis iacens, et quidem Macedonum manibus, quibus
abiecta erat, erigeret. ita <non tam> urbs strata atque
euersa Alexandri quam restituta Aristotelis notum
est opus. patet ergo quam benignae quamque pro-
fusae pietatis erga patriam omnium ordinum, omnis 10
aetatis homines extiterint, sanctissimisque naturae
legibus mirificorum etiam exemplorum † clara mundo
suscripsit ubertas.