DE SOMNIIS
|
|
Sed quoniam diuitem Midae disertumque Pla-
|
1.7.1.1
|
tonis somnum adtigi, referam quam certis imagini-
|
|
bus multorum quies adumbrata sit. quem locum unde
|
|
potius ordiar quam a diui Augusti sacratissima me-
|
|
moria? eius medico Artorio somnum capienti nocte,
|
5
|
quam dies insecutus est, quo in campis Philippiis
|
|
Romani inter se exercitus concurrerunt, Mineruae
|
|
species oborta praecepit ut illum graui morbo impli-
|
|
citum moneret ne propter aduersam ualitudinem pro-
|
|
ximo proelio non interesset. quod cum Caesar au-
|
10
|
disset, lectica se in aciem deferri iussit. ubi dum
|
|
supra uires corporis pro adipiscenda uictoria excu-
|
|
bat, castra eius a Bruto capta sunt. quid ergo aliud
|
|
putamus quam diuino numine effectum ne destina-
|
|
tum iam immortalitati caput indignam caelesti spi-
|
15
|
ritu fortunae uiolentiam sentiret?
|
|
Augustum uero praeter naturalem animi in
|
2.1
|
omnibus rebus subtiliter perspiciendis uigorem etiam
|
|
recens et domesticum exemplum ut Artori somnio
|
|
obtemperaret admonuit: audiuerat enim diui Iuli
|
|
patris sui uxorem Calpurniam nocte, quam is ulti-
|
5
|
mam in terris egit, in quiete uidisse multis eum con-
|
|
fectum uulneribus in suo sinu iacentem, somnique
|
|
atrocitate uehementer exterritam rogare non desti-
|
|
tisse ut proximo die curia se abstineret. at illum, ne
|
|
muliebri somnio motus id fecisse existimaretur, se-
|
10
|
natum, in quo ei parricidarum manus adlatae sunt,
|
|
habere contendisse. † non est inter patrem et filium
|
|
ullius rei conparationem fieri praesertim diuini-
|
|
tatis fastigio iunctos, sed iam alter operibus suis adi-
|
|
tum sibi ad caelum struxerat, alteri longus adhuc
|
15
|
terrestrium uirtutum orbis restabat. quapropter ab
|
|
hoc tantummodo <im>pendentem mutationem status co-
|
|
gnosci, ab illo etiam differri dii immortales uoluerunt,
|
|
ut aliud caelo decus daretur, aliud promitteretur.
|
|
Illud etiam somnium et magnae admirationis
|
3.1
|
et clari exitus, quod eadem nocte duo consules P.
|
|
Decius Mus et T. Manlius Torquatus Latino bello
|
|
graui ac periculoso non procul a Vesuui montis ra-
|
|
dicibus positis castris uiderunt: utrique enim quae-
|
5
|
dam per quietem species praedixit ex altera acie
|
|
imperatorem, ex altera exercitum diis Manibus ma-
|
|
trique Terrae deberi: utrius autem dux copias ho-
|
|
stium superque eas sese ipsum deuouisset, uictricem
|
|
abituram. id luce proxima consulibus sacrificio uel
|
10
|
expiaturis, si posset auerti, uel, si certum deorum
|
|
etiam monitu uisum foret, exsecuturis hostiarum
|
|
exta somnio congruerunt, conuenitque inter eos,
|
|
cuius cornu prius laborare coepisset, ut is capite suo
|
|
fata patriae lueret. quae neutro reformidante De-
|
15
|
cium depoposcerunt.
|
|
Sequitur aeque ad publicam religionem perti-
|
4.1
|
nens somnium. cum plebeis quidam ludis pater fa-
|
|
milias per circum Flaminium, prius quam pompa in-
|
|
duceretur, seruum suum uerberibus mulcatum sub
|
|
furca ad supplicium egisset, <T>. Latinio homini ex
|
5
|
plebe Iuppiter in quiete praecepit ut consulibus di-
|
|
ceret sibi praesultorem ludis circensibus proximis
|
|
non placuisse: quae res nisi adtenta ludorum in-
|
|
stauratione expiata esset, secuturum non mediocre
|
|
urbis periculum. ille ueritus ne cum aliquo incommodo
|
10
|
suo religione summum implicaret imperium, silen-
|
|
tium egit, e uestigioque filius eius subita ui morbi
|
|
correptus interiit. ipse etiam per quietem ab eodem
|
|
deo interrogatus an satis magnam poenam neglecti
|
|
imperii sui pependisset, in proposito perseuerans
|
15
|
debilitate corporis solutus est ac tum demum ex
|
|
consilio amicorum lecticula ad tribunal consulum et
|
|
inde ad senatum perlatus ordine totius casus sui ex-
|
|
posito magna cum omnium admiratione recuperata
|
|
membrorum firmitate pedibus domum rediit.
|
20
|
Ac ne illud quidem inuoluendum silentio. ini-
|
5.1
|
micorum conspiratione urbe pulsus M. Cicero, cum
|
|
in uilla quadam campi Atinatis deuersaretur, animo
|
|
in somnum profuso per loca deserta et inuias regio-
|
|
nes uaganti sibi C. Marium consulatus ornatum in-
|
5
|
signibus putauit obuium factum, interrogantem eum
|
|
quid ita tam tristi uultu incerto itinere ferretur. au-
|
|
dito deinde casu, quo conflictabatur, conprehendisse
|
|
dexteram suam ac se proximo lictori in monumen-
|
|
tum ipsius ducendum tradidisse, quod diceret ibi
|
10
|
esse ei laetioris status spem repositam. nec aliter
|
|
euenit: nam in aede Iouis Mariana senatus consul-
|
|
tum de reditu est eius factum.
|
|
C. autem Graccho inminentis casus atrocitas
|
6.1
|
palam atque aperte per quietem denuntiata est:
|
|
somno enim pressus Tiberii [Gracchi] fratris effigiem
|
|
uidit dicentis sibi nulla ratione eum uitare posse ne
|
|
eo fato [non] periret, quo ipse occidisset. id ex Graccho
|
5
|
prius quam tribunatum, in quo fraternum exitum ha-
|
|
buit, iniret multi audierunt. Caelius etiam certus
|
|
Romanae historiae auctor sermonem de ea re ad
|
|
suas aures illo adhuc uiuo peruenisse scribit.
|
|
Vincit huiusce somni dirum aspectum quod
|
7.1
|
insequitur. apud Actium M. Antonii fractis opibus
|
|
Cassius Parmensis, qui partes eius secutus fuerat,
|
|
Athenas confugit. ubi concubia nocte cum sollicitu-
|
|
dinibus et curis mente sopita in lectulo iaceret, exi-
|
5
|
stimauit ad se uenire hominem ingentis magnitudi-
|
|
nis, coloris nigri, squalidum barba et capillo inmisso,
|
|
interrogatumque quisnam esset respondisse κακὸν
|
|
δαίμονα. perterritus deinde taetro uisu et nomine
|
|
horrendo seruos inclamauit sciscitatusque est ecquem
|
10
|
talis habitus aut intrantem cubiculum aut exeun-
|
|
tem uidissent. quibus adfirmantibus neminem illuc
|
|
accessisse, iterum se quieti et somno dedit, atque ea-
|
|
dem animo eius obuersata species est. itaque fugato
|
|
somno lumen intro ferri iussit puerosque a se disce-
|
15
|
dere uetuit. inter hanc noctem et supplicium capitis,
|
|
quo eum Caesar adfecit, paruulum admodum tempo-
|
|
ris intercessit.
|
|
Propioribus tamen, ut ita dicam, lineis Haterii
|
8.1
|
Rufi equitis Romani somnium certo euentu admo-
|
|
tum est. qui, cum gladiatorium munus Syracusis
|
|
ederetur, inter quietem retiari se manu confodi ui-
|
|
dit idque postero die in spectaculo consessoribus
|
5
|
narrauit. incidit deinde ut proximo ab equite loco
|
|
retiarius cum murmillone introduceretur. cuius cum
|
|
faciem uidisset, isdem dixit ab illo retiario trucidari
|
|
putasse protinusque inde discedere uoluit. illi ser-
|
|
mone suo metu eius discusso causam exitii misero
|
10
|
attulerunt: retiarius enim in eum locum conpulso
|
|
murmillone et abiecto, dum iacentem ferire conatur,
|
|
traiectum gladio Haterium interemit.
|
|