Mors Drusi iam pridem tumescens bellum 2.15.1.1
excitauit Italicum; quippe L. Caesare et P. Rutilio
consulibus, abhinc annos CXX, uniuersa Italia,
cum id malum ab Asculanis ortum esset—quippe
Seruilium praetorem Fonteiumque legatum occi- 5
derant—ac deinde a Marsis exceptum in omnes
penetrasset regiones, arma aduersus Romanos cepit.
Quorum ut fortuna atrox, ita causa fuit iustissima. 2.1
Petebant enim eam ciuitatem cuius imperium armis
tuebantur: 'per omnes annos atque omnia bella
duplici numero se militum equitumque fungi neque
in eius ciuitatis ius recipi, quae per eos in id ipsum 5
peruenisset fastigium per quod homines eiusdem et
gentis et sanguinis ut externos alienosque fastidire
posset.'
Id bellum amplius CCC milia iuuentutis 3.1
Italicae abstulit. Clarissimi autem imperatores
fuerunt Romani eo bello Cn. Pompeius, Cn. Pompei
Magni pater, C. Marius, de quo praediximus, L. Sulla
anno ante praetura functus, Q. Metellus, Numidici 5
filius, qui meritum cognomen Pii consecutus erat;
quippe expulsum ciuitate a L. Saturnino tribuno pl., 4.1
quod solus in leges eius iurare noluerat, pietate sua,
auctoritate senatus, consensu rei publicae restituit
patrem. Nec triumphis honoribusque quam aut
causa exilii aut exilio aut reditu clarior fuit Numi- 5
dicus.