Paulo ante quam Sulla ad Sacripor- 2.28.1.1
tum dimicaret, magnificis proeliis partium eius
uiri hostium exercitum fuderant, duo Seruilii apud
Clusium, Metellus Pius apud Fauentiam, M. Lu-
cullus circa Fidentiam. 5
Videbantur finita belli 2.1
ciuilis mala, cum Sullae crudelitate aucta sunt.
Quippe dictator creatus—cuius honoris usurpatio
per annos CXX intermissa; nam proximus post
annum quam Hannibal Italia excesserat uti appa- 5
reat populum Romanum usum dictatoris haut metu
desiderasse alio quo timuisset potestatem—imperio,
<quo> priores ad uindicandam maximis periculis
rempublicam olim usi erant, eo <in> immodicae
crudelitatis licentiam usus est. 10
Primus ille, et utinam 3.1
ultimus, exemplum proscriptionis inuenit ut, in
qua ciuitate petulantis conuicii iudicium †historiarum
ex alto †redditur, in ea iugulati ciuis Romani publice
constitueretur auctoramentum, plurimumque haberet 5
qui plurimos interemisset, neque occisi hostis quam
ciuis uberius foret praemium fieretque quisque
merces mortis suae.
Nec tantum in eos qui contra 4.1
arma tulerant, sed in multos insontes saeuitum.
Adiectum etiam ut bona proscriptorum uenirent
exclusique paternis opibus liberi etiam petendorum
honorum iure prohiberentur simulque, quod indi- 5
gnissimum est, senatorum filii et onera ordinis
sustinerent et iura perderent.