Haud absurdum uidetur propositi 2.38.1.1
operis regulae paucis percurrere quae cuiusque ductu
gens ac natio redacta in formulam prouinciae stipen-
diaria facta sit ut, quae partibus notauimus,
facilius simul uniuersa conspici possint. 5
Primus 2.1
in Siciliam traiecit exercitum consul Claudius et
prouinciam eam post annos ferme LII, captis Syra-
cusis, fecit Marcellus Claudius. Primus Africam
<intrauit> Regulus, nono ferme anno primi Punici 5
belli; sed, post CVIIII annos, P. Scipio Aemilianus,
eruta Carthagine abhinc annos CLXXVII, Africam
in formulam redegit prouinciae. Sardinia, inter
primum et secundum bellum Punicum, ductu
T. Manlii consulis, certum recepit imperii iugum. 10
Immane bellicae ciuitatis argumentum quod semel 3.1
sub regibus, iterum hoc T. Manlio consule, tertio
Augusto principe certae pacis argumentum Ianus
geminus clausus dedit.
In Hispanias primi omnium 4.1
duxere exercitus Cn. et P. Scipiones, initio secundi
belli Punici, abhinc annos CCL; inde uarie possessa
et saepe amissa partibus, uniuersa ductu Augusti
facta stipendiaria est. 5
Macedoniam Paulus, Mum- 5.1
mius Achaiam, Fuluius Nobilior subegit Aetoliam,
Asiam L. Scipio, Africani frater, eripuit Antiocho,
sed beneficio senatus populique Romani mox ab
Attalis possessam regibus M. Perpenna, capto Aris- 5
tonico, fecit tributariam.
Cypro deuicta nullis adsi- 6.1
gnanda gloria est; quippe senatus consulto, minis-
terio Catonis, regis morte quam ille conscientia
acciuerat facta prouincia est. Creta Metelli ductu
longissimae libertatis fine multata est. Syria Pon- 5
tusque Cn. Pompei uirtutis monumenta sunt.