Intra breue deinde spatium, belli ciuilis 2.48.1.1
exarserunt initia, cum iustissimus quisque et a
Caesare et a Pompeio uellet dimitti exercitus;
quippe Pompeius in secundo consulatu Hispanias
sibi decerni uoluerat easque per triennium absens 5
ipse ac praesidens urbi per Afranium et Petreium,
consularem ac praetorium, legatos suos, adminis-
trabat et iis, qui a Caesare dimittendos exercitus
contendebant, adsentabatur, iis, qui ab ipso quoque,
aduersabatur. 10
Qui si ante biennium quam ad arma 2.1
itum est, perfectis muneribus theatri et aliorum
operum quae ei circumdedit, grauissima temptatus
ualetudine decessisset in Campania—quo quidem
tempore uniuersa Italia uota pro salute eius primi 5
omnium ciuium suscepit—defuisset fortunae
destruendi eius locus et, quam apud superos habuerat
magnitudinem, illibatam detulisset ad inferos.
Bello 3.1
autem ciuili et tot, quae deinde per continuos
XX annos consecuta sunt, malis non alius maiorem
flagrantioremque quam C. Curio, tribunus pl.,
subiecit facem, uir nobilis, eloquens, audax, suae 5
alienaeque et fortunae et pudicitiae prodigus, homo
ingeniosissime nequam et facundus malo publico,
cuius animo uoluptatibus uel libidinibus neque 4.1
opes ullae neque cupiditates sufficere possent. Hic
primo pro Pompei partibus, id est, ut tunc habe-
batur, pro re publica, mox simulatione contra Pom-
peium et Caesarem, sed animo pro Caesare stetit. 5
Id gratis an accepto centies sestertio fecerit, ut
accepimus, in medio relinquemus.
Ad ultimum salu- 5.1
berrimas et coalescentes condiciones pacis, quas et
Caesar iustissimo animo postulabat et Pompeius
aequo recipiebat, discussit ac rupit, unice cauente
Cicerone concordiae publicae. 5
  Harum praeteritarumque rerum ordo, cum iustis
aliorum uoluminibus promatur, tum, uti spero,
nostris explicabitur.
Nunc proposito operi sua forma 6.1
reddatur, si prius gratulatus ero Q. Catulo, duobus
Lucullis Metelloque et Hortensio qui, cum sine
inuidia in re publica floruissent eminuissentque
sine periculo, quieta aut certe non praecipitata fatali 5
ante initium bellorum ciuilium morte functi sunt.