Haec autem dissimilibus saporibus a terrae proprie- 8.3.12.1
tate perficiuntur, uti etiam in fructibus videtur. si enim
radices arborum aut vitium aut reliquorum seminum non
ex terrae proprietatibus sucum capiendo ederent fructus,
uno genere essent in omnibus locis et regionibus omnium 5
sapores. sed animadvertimus insula Lesbo vinum protro-
pum, Maeonia Catacecaumeniten, Lydia Tmoliten, Sicilia
Mamertinum, Campania Falernum, Terracina et Fundis
Caecubum reliquisque locis pluribus innumerabili multitu-
dine genera vini virtutesque procreari. quae non aliter 10
possunt fieri, nisi, cum terrenus umor suis proprietatibus
saporis in radicibus sit infusus, enutrit materiam, per quam
egrediens ad cacumen profundat proprium loci et generis
sui <in> fructus saporem. quodsi terra generibus umo- 13.1
rum non esset dissimilis et disparata, non tantum in Syria
et Arabia in harundinibus et iuncis herbisque omnibus
essent odores, neque arbores turiferae, neque piperis darent
bacas, nec murrae glaebulae, nec Cyrenis in ferulis laser 5
nasceretur, sed in omni terra regionibus eodem genere
omnia procrearentur. has autem varietates terrae umoris
qualitatis regionibus et locis inclinatio mundi et solis im-
petus propius aut longius cursum faciendo tales efficit.
nec solum in his rebus, sed etiam in pecoribus et armentis 10
haec non ita similiter efficerentur, nisi proprietates singu-
larum terrarum <umorum> in regionibus ad solis pote-
statem temperarentur. sunt enim Boeotiae flumina Cephisos 14.1
et Melas, Lucanis Crathis, Troia Xanthus inque agris Cla-
zomeniorum et Erythraeorum et Laodicensium fontes. ad
<ea> flumina cum pecora suis temporibus anni parantur ad
conceptionem partus, per id tempus adiguntur eo cotidie 5
potum, ex eoque, quamvis sint alba, procreant aliis locis
leucophaea, aliis locis pulla, aliis coracino colore. ita
proprietas liquoris, cum inît in corpus, proseminat intinctam
sui cuiusque generis qualitatem. igitur quod in campis
Troianis proxime flumen armenta rufa et pecora leucophaea 10
nascuntur, ideo id flumen Ilienses Xanthum appellavisse
dicuntur.