Nec minus mensurarum rationes, quae in omnibus operi-
|
3.1.5.1
|
bus videntur necessariae esse, ex corporis membris colle-
|
|
gerunt, uti digitum, palmum, pedem, cubitum, et eas distri-
|
|
buerunt in perfectum numerum, quem Graeci τελεον dicunt.
|
|
perfectum autem antiqui instituerunt numerum qui decem
|
5
|
dicitur; namque ex manibus digitorum numero [ab palmo
|
|
pes] est inventus. si autem in utrisque palmis ex arti-
|
|
culis ab natura decem sunt perfecti, etiam Platoni placuit
|
|
esse eum numerum ea re perfectum, quod ex <x> singulari-
|
|
bus rebus, quae μοναδες apud Graecos dicuntur, perficitur
|
10
|
decusis. simul autem undecim aut duodecim sunt facti,
|
|
quod superaverint, non possunt esse perfecti, donec ad
|
|
alterum decusis perveniant; singulares enim res particulae
|
|
sunt eius numeri. mathematici vero contra disputantes ea
|
6.1
|
re perfectum dixerunt esse numerum qui sex dicitur, quod
|
|
is numerus habet partitiones eorum rationibus sex numero
|
|
convenientes sic: sextantem unum, trientes duo, semissem
|
|
tria, besem quem διμοιρον dicunt quattuor, quintarium
|
5
|
quem πεντεμοιρον dicunt quinque, perfectum sex. cum ad
|
|
duplicationem crescat, supra sex adiecto asse εφεκτον; cum
|
|
facta sunt octo, quod est tertia adiecta, tertiarium alterum,
|
|
qui επιτριτος dicitur; dimidia adiecta cum facta sunt novem,
|
|
sesquialterum, qui ημιολιος appellatur; duabus partibus
|
10
|
additis et decusis facto bes alterum, quem επιδιμοιρον
|
|
vocitant; in undecim numero quod adiecti sunt quinque,
|
|
quintarium, quem επιπεμπτον dicunt; duodecim autem, quod
|
|
ex duobus numeris simplicibus est effectus, διπλασιωνα. non
|
7.1
|
minus etiam, quod pes hominis altitudinis sextam habet
|
|
partem, (ita etiam, ex eo quod perficitur pedum numero
|
|
corporis <altitudo, veteribus columnis basis scapi elata>
|
|
sexies altitudines terminavit) eum perfectum constituerunt,
|
5
|
cubitumque animadverterunt ex sex palmis constare digi-
|
|
tisque xxiiii. ex eo etiam videntur civitates Graecorum
|
|
fecisse, quemadmodum cubitus est sex palmorum, in drach-
|
|
ma, qua nummo uterentur, aereos signatos uti asses ex
|
|
aequo sex, quos obolos appellant, quadrantesque obolorum,
|
10
|
quae alii dichalca, nonnulli trichalca dicunt, pro digitis
|
|
viginti quattuor in drachma constituisse. nostri autem
|
8.1
|
primo fecerunt <perfectum> antiquum numerum et in de-
|
|
nario denos aeris constituerunt, et ea re compositio no-
|
|
minis ad hodiernum diem denarium retinet. etiamque
|
|
quarta pars quod efficiebatur ex duobus assibus et tertio
|
5
|
semisse, sestertium vocitaverunt. postea autem quam anim-
|
|
adverterunt utrosque numeros esse perfectos, et sex et
|
|
decem, utrosque in unum coiecerunt et fecerunt perfectissi-
|
|
mum decusis sexis. huius autem rei auctorem invenerunt
|
|
pedem. e cubito enim cum dempti sunt palmi duo, relin-
|
10
|
quitur pes quattuor palmorum, palmus autem habet quat-
|
|
tuor digitos. ita efficitur, ut habeat pes sedecim digitos
|
|
et totidem asses aeracius denarius.
|
|