Sonitus, qui graece φθογγοι dicuntur, in unoquoque 5.4.5.1
genere sunt x et viii, e quibus viii sunt in tribus gene-
ribus perpetui et stantes, reliqui x, cum communiter mo-
dulantur, sunt vagantes. stantes autem sunt, qui inter
mobiles [sunt] interpositi continent tetrachordi coniunc- 5
tionem et e generum discriminibus suis finibus sunt per-
manentes; appellantur autem sic: proslambanomenos, hy-
pate hypaton, hypate meson, mese, nete synhemmenon,
paramese, nete diezeugmenon, nete hyperbolaeon. mobiles
autem sunt, qui in tetrachordo inter inmotos dispositi in 10
generibus ex locis loca mutant; vocabula autem habent
haec: parhypate hypaton, lichanos hypaton, parhypate
meson, lichanos meson, trite synhemmenon, <paranete
synhemmenon,> trite diezeugmenon, paranete diezeugme-
non, trite hyperbolaeon, paranete hyperbolaeon. ei autem 6.1
qua moventur, recipiunt virtutes alias; intervalla enim
et distantias habent crescentes. itaque parhypate, quae
in harmonia distat ab hypate <dimidium> hemitonium, in
chroma transmutata habet hemitonium. quae lichanos in 5
harmonia dicitur, ab hypate distat hemitonium, in chroma
translata progreditur duo hemitonia, in diatono distat ab
hypate tria hemitonia. ita x sonitus propter translationes
in generibus efficiunt triplicem modulationum varietatem.
tetrachorda autem sunt quinque: primum gravissimum, 7.1
quod graece dicitur υπατον, secundum medianum, quod
appellatur μεσον, tertium coniunctum, quod συνημμενον
dicitur, quartum disiunctum, quod διεζευγμενον nomi-
natur, quintum, quod est acutissimum, graece υπερβολαιον 5
dicitur. concentus, quos natura hominis modulari potest,
graece quae συμφωνιαι dicuntur, sunt sex: diatessaron,
diapente, diapason, et disdiatessaron, et disdiapente, et
disdiapason. ideoque et a numero nomina ceperunt, quod, 8.1
cum vox constiterit in una sonorum finitione ab eaque se
flectens mutaverit et pervenerit in quartam terminationem,
appellatur diatessaron, in quintam diapente [in sextam
diapason, in octavam et dimidiam diapason et diatessaron, 5
in nonam et dimidiam diapason diapente, in xii dis-
diapason]. non enim inter duo intervalla, cum chordarum 9.1
sonitus aut vocis cantus factus fuerit, nec inter tria aut
sex aut septem possunt consonantiae fieri, sed, uti supra
scriptum est, diatessaron et diapente et ex ordine ad dis-
diapason convenientiae ex natura vocis congruentis ha- 5
bent finitiones. [et ei concentus procreantur ex coniunc-
tione sonituum, qui graece φθογγοι dicuntur.]