Cum ergo et antiqui nostri inveniantur non minus 7.pr.18.1
quam Graeci fuisse magni architecti et nostra memoria
satis multi, et ex his pauci praecepta edidissent, non
putavi silendum, sed disposite singulis voluminibus de
singulis exponere rebus. itaque, quoniam sexto volumine 5
privatorum aedificiorum rationes perscripsi, in hoc, qui
septimum tenet numerum, de expolitionibus, quibus ra-
tionibus et venustatem et firmitatem habere possint, ex-
ponam.
  Primumque incipiam de ruderatione, quae principia 1.1.1
tenet expolitionum, uti curiosius summaque providentia
solidationis ratio habeatur. et si plano pede erit erude-
randum, quaeratur, solum si sit perpetuo solidum, et ita
exaequetur, et inducatur cum statumine rudus. sin autem 5
omnis aut ex parte congesticius locus fuerit, fistucationi-
bus cum magna cura solidetur. in contignationibus vero
diligenter est animadvertendum, ne qui paries, qui non
exeat ad summum, sit extructus sub pavimentum, sed
potius relaxatus supra se pendentem habeat coaxationem. 10
cum enim solidus exit, contignationibus arescentibus aut
pandatione sidentibus, permanens structurae soliditate
dextra ac sinistra secundum se facit in pavimentis ne-
cessario rimas. item danda est opera, ne commisceantur 2.1
axes aesculini querco, quod quercei, simul umorem per-
ceperunt, se torquentes rimas faciunt in pavimentis. sin
autem aesculus non erit et necessitas coegerit propter
inopiam querceis <uti>, sic videtur esse faciundum, ut se- 5
centur tenuiores; quo minus enim valuerint, eo facilius
clavis fixi continebuntur. deinde in singulis tignis extremis
partibus axis bini clavi figantur, uti nulla ex parte possint
se torquendo anguli excitare. namque de cerro aut fago
seu farno nullus ad vestutatem potest permanere. coaxa- 10
tionibus factis, si erit, filex, si non, palea substernatur,
uti materies ab calcis vitiis defendatur. tunc insuper 3.1
statuminetur ne minore saxo, quam qui possit manum
implere. statuminationibus inductis, rudus si novum erit,
ad tres partes una calcis misceatur, si redivivum fuerit,
quinque ad duo mixtionis habeant responsum. deinde 5
rudus inducatur et vectibus ligneis, decuriis inductis, cre-
briter pistatione solidetur, et id non minus pinsum abso-
lutum crassitudine sit dodrantis. insuper ex testa nucleus
inducatur mixtionem habens ad tres partes unam calcis, ne
minore crassitudine [pavimentum] digitorum senûm. supra 10
nucleum ad regulam et libellam exacta pavimenta struan-
tur sive sectilia seu tesseris. cum ea structa fuerint et 4.1
fastigia sua ex structione habuerint, ita fricentur, uti, si
sectilia sint, nulli gradus in scutulis aut trigonis aut
quadratis seu favis extent, sed coagmentorum compositio
planam habeat inter se directionem, si tesseris structum 5
erit, ut eae omnes angulos habeant aequales; cum enim
anguli non fuerint omnes aequaliter plani, non erit exacta,
ut oportet, fricatura. item testacea spicata tiburtina sunt
diligenter exigenda, ut ne habeant lacunas nec extantes
tumulos, sed <sint> extenta et ad regulam perfricata. super 10
fricaturam, levigationibus et polituris cum fuerint perfecta,
incernatur marmor, et supra loricae ex calce et harena
inducantur.