| Paedagogus cruciarius | |
| Civitatem peregrinus usurpans veneat. Pauper et dives inimici. | 17.1 |
| visi sunt in gratiam redisse. pauper accusatus peregrinitatis | |
| venit, emit eum dives et paedagogum filio dedit. adulescens in | |
| adulterio deprehensus occisus est. agitur paedagogus in crucem. | |
| appellat tribunos de iniusto supplicio. | 5 |
| Equidem, iudices, propitium mihi divitem semper optavi. to- | |
| tum me divitis fidei, et ante quam redimerer, addixi. Audio | |
| me subito peregrinum, quod nec pater ipse nec mater aliquando | |
| prodiderat, nec denique umquam inimicus dives obiecerat. Filio | |
| me luxurioso iam et petulanti dedit, quamvis omnia pater ipse | 10 |
| curaret et regeret. Imploro auxilium, quod vestri maiores servis | |
| iam natis reliquerunt. unum non est in servitutem nasci et liber- | |
| tate multari. Statim credidisti fidum et idoneum iudicasti, sed | |
| non esse felicem iam tum scire potuisti. "Occisus est" inquit | |
| "filius meus". si iniuria, interfectorem argue, si iure, leges. Ego | 15 |
| illum adulterum feci, credo, luxuria mea servus novicius et | |
| pauper ante quam servus. Multa largiebaris, indulgebas omnia, | |
| nihil umquam negabas. |