III.iv
|
|
Charinvs Súmne ego homo miser, qui nusquam bene queo quiescere?
|
588
|
si domi sum, foris est animus, sin foris sum, animus domist.
|
|
ita mi in pectore atque in corde facit amor incendium:
|
590
|
ni ex oculis lacrumae defendant, iam ardeat credo caput.
|
|
spem teneo, salutem amisi; redeat an non, nescio:
|
|
si opprimit pater quod dixit, exsulatum abiit salus;
|
|
sin sodalis quod promisit fecit, non abiit salus.
|
|
sed tamen dem si podagrosis pedibus esset Eutychus,
|
595
|
iam a portu rediisse potuit. id illi vitium maxumumst,
|
|
quod nimis tardus est advorsum mei animi sententiam.
|
|
sed in est, quem currentem video? ípsus est. ibo obviam.
|
|
nunc, quod restat, ei disperii: voltus neutiquam huius placet;
|
|
tristis incédit (pectus ardet, haereo), quassat caput.
|
600
|
Eutyche. Evtychvs Eu, Charine. Char. Prius quam recipias anhelitum,
|
|
uno verbo eloquere: ubi égo sum? hicine an apud mortuos?
|
|
Evt. Neque apud mortuos neque hic es. Char. Salvos sum, immortalitas
|
|
mihi data est: hic emit illam, pulchre os sublevit patri.
|
|
impetrabilior qui vivat nullus est. dice, obsecro:
|
605
|
si neque hic neque Acherunti sum, úbi sum? Evt. Nusquam gentium.
|
|
Char. Disperii, illaec interemit me modó oratio.
|
|
Evt. Odiosast oratio, cum rém agas longinquom loqui.
|
|
Char. Quidquid est, ad capita rerum perveni. Evt. Primum omnium:
|
|
periimus. Char. Quin tu illud potius nuntias quod nescio?
|
610
|
Evt. Mulier alienata est abs te. Char. Eutyché, capital facis.
|
|
Evt. Qui? Char. Quia aequalem et sodalem, liberum civem, enicas.
|
|
Evt. Ne di sierint. Char. Demisisti gladium in iugulum: iam cadam.
|
|
Evt. Quaeso hercle, animum ne desponde. Char. Nullust quem despondeam.
|
|
loquere porro aliam malam rem. cui est empta? Evt. Nescio.
|
615
|
iam addicta atque abducta erat, quom ad portum venio. Char. Vae mihi,
|
|
montis tu quidem mali in me ardentis iam dudum iacis.
|
|
perge, excrucia, carnufex, quandoquidem occepisti semel.
|
|
[Evt. Non tibi istuc mágis dividiaest, quam mihí hodie fuit.
|
|
C. Dic, quis emit? E. Nescio hercle. C. Em istúcinest operam dare
|
620
|
bonum sodalem? Evt. Quid me facere vis? Char. Idem quod me vides,
|
|
ut pereas. quin percontatu's, hominis quae facies foret
|
|
qui illam emisset: eo si pacto posset indagarier
|
|
mulier? heu me miserum. Evt. Flere omitte, istuc quod nunc agis.]
|
|
Evt. Quid ego feci? Char. Perdidisti me et fidem mecum tuam.
|
625
|
Evt. Di sciunt culpam meam istanc non esse ullam. Char. Eugepae,
|
|
deos absentis testis memoras: quí ego istuc credam tibi?
|
|
Evt. Quia tibi in manu est quod credas, ego quod dicam, id mi in manust.
|
|
Char. De istac ré argutus es, ut par pari respondeas,
|
|
ad mandata claudus caecus mutus mancus debilis.
|
630
|
promittebas te os sublinere meo patri: egomet credidi
|
|
homini docto rem mandare, is lapidi mando maximo.
|
|
Evt. Quid ego facerem? Char. Quid tu faceres? men rogas? requireres,
|
|
rogitares quis esset aut unde esset, qua prosapia,
|
|
civisne esset an peregrinus. Evt. Civem esse aibant Atticum.
|
635
|
Char. Vbi habitaret invenires saltem, si nomen nequis.
|
|
Evt. Nemo aiebat scire. Char. At saltem hóminis faciem exquireres.
|
|
Evt. Feci. Char. Qua forma esse aiebant <igitur>? Evt. Ego dicam tibi:
|
|
canum, varum, ventriosum, bucculentum, breviculum,
|
|
subnigris oculis, oblongis malis, pansam aliquantulum.
|
640
|
Char. Non hominem mihi, sed thensaurum nescio quem memoras mali.
|
|
numquid est quod dicas aliud de illo? Evt. Tantum, quod sciam.
|
|
Char. Edepol ne ille oblongis malis mihi dedit magnum malum.
|
|
non possum durare, certumst exulatum hinc ire me.
|
|
sed quam capiam civitatem, cogito, potissimum:
|
645
|
Megares, Eretriam, Corinthum, Chalcidem, Cretam, Cyprum,
|
|
Sicyonem, Cnidum, Zacynthum, Lesbiam, Boeotiam.
|
|
Evt. Cur istuc coeptas consilium? Char. Quia enim me adflictat amor.
|
|
Evt. Quid tu ais? quid cum illuc, quo nunc ire paritas, veneris,
|
|
sí ibi amare forte occipias atque item eius sit inopia,
|
650
|
iam inde porro aufugies, deinde item illinc, sí item evenerit?
|
|
quis modus tibi exílio tandem eveniet, qui finis fugae?
|
|
quae patria aut domus tibi stabilis esse poterit? dic mihi.
|
|
cedo, si hac urbe abis, amorem te hic relicturum putas?
|
|
si id fore ita sat animo acceptum est, certum id, pro certo si habes,
|
655
|
quanto te satiust rus aliquo abire, ibi esse, ibi vivere
|
|
adeo dum illius te cupiditas atque amor missum facit?
|
|
Char. Iam dixisti? Evt. Dixi. Char. Frustra dixti. hoc mihi certissumumst.
|
|
eo domum, patrem atque matrem ut meos salutem, postea
|
|
clam patrem patria hac effugiam, aut aliquid capiam consili.—
|
660
|
Evt. Vt corripuit se repente atque abiit. heu misero mihi,
|
|
si ille abierit, mea factum omnes dicent esse ignavia.
|
|
certumst praeconum iubere iam quantum est conducier,
|
|
qui illam investigent, qui inveniant. post ad praetorem ilico
|
|
ibo, orabo, ut conquaestores det mi in vicis omnibus;
|
665
|
nam mihi nil relicti quicquam áliud iam esse intellego.—
|
|