III.iii
Periplectomenvs Rem omném tibi, Acroteleútium, tibique úna, Milphidíppa, 874
domi démonstravi in ordine. hanc fabricam fallaciasque 875
minus sí tenetis, denuo volo percipiatis plane;
satis si íntellegitis, aliud est quod potius fabulemur.
Acrotelevtivm Stultitia atque insipientia mea istaec sit, <mi patrone,>
me ire in opus alienum aut ibi meam operam pollicitari,
si ea in ópificina nesciam aut mala esse aut fraudulenta. 880
Per. At melius est monerier. Acr. Meretricem commoneri,
quam sane magni referat, nihil clam est. quin egomet ultro,
postquam adbibere auris meae tuae oram orationis,
tibi dixi, miles quem ad modum potis sit deasciari.
Per. At nemo solus satis sapit. nam ego multos saepe vidi 885
regionem fugere consili prius quam repertam haberent.
Acr. Si quid faciendum est mulieri male atque malitiose,
ea síbi immortalis memoriast meminisse et sempiterna;
sin bene quid aut fideliter faciundum eisdem veniat,
obliviosae extempulo fiunt, meminisse nequeunt. 890
Per. Ergo istuc metuo, quom venit vobis faciundum utrumque:
nam id proderit mihi, militi male quod facietis ambae.
Acr. Dum nescientes quod bonum faciamus, ne formida.
Per. Mala mulier mers est. Acr. Ne pave, peioribus conveniunt. 894-895
Per. Ita vos decet. consequimini. Pal. Cesso égo illis obviam ire? 896
venire salvom gaudeo, lepide hercle ornatus incedis.
Per. Bene opportuneque obviam es, Palaestrio. em tibi adsunt
quas me iussisti adducere et quo ornatu. Pal. eu, noster esto.
Palaestrio Acroteleutium salutat. Acr. Quis hic amabo est, 900
qui tam pro nota nominat me? Per. Hic noster architectust.
Acr. Salve, architecte. Pal. Salva sis. sed dic mihi, ecquid hic te
oneravit praeceptis? Per. Probe meditatam utramque duco.
Pal. Audire cupio, quem ad modum; ne quid peccetis paveo.
Per. Ad tua praecepta de meo nihil his novom adposivi. 905
Acr. Nempe lúdificari militem tuom erum vis? Pal. Exlocuta es.
Acr. Lepide et sapienter, commode et facete res paratast.
Pal. Atque huius uxorem volo <te esse> adsimulare. Acr. Fiet.
Pal. Quasi militi animum adieceris, simulare. Acr. Sic futurum est.
Pal. Quasique ea res per me interpretem et tuam ancillam ei curetur. 910
Acr. Bonus vátes poteras esse, nam quae sunt futura dicis.
Pal. Quasique anulum hunc ancillula tua abs té detulerit ad me,
quem ego militi <porro> darem tuis verbis. Acr. Vera dicis.
Per. Quid istís nunc memoratis opust quae commeminere? Acr. Meliust.
nam, mi patrone, hoc cogitato, ubi probus est architectus, 915
bene lineatam si semel carinam conlocavit,
facile esse navem facere, ubi fundata, constitutast.
nunc haec carina satis probe fundata, bene statutast,
atque architecto adsunt fabri ad eam rem haud imperiti.
si non nos materiarius remoratur, quod opus qui det 920
(novi indolem nostri ingeni), cito erit parata navis.
Pal. Nempe tú novisti militem meum erum? Acr. Rogare mirumst.
populi odium quidni noverim, magnidicum, cincinnatum,
moechum unguentatum. Pal. Num ille te nam novit? Acr. Numquam vidit:
qui noverit me quis ego sim? Pal. Nimis lépide fabulare; 925
eo †potiuerim lepidius pol fieri. Acr. Potin ut hominem
mihi des, quiescas cetera? ni ludificata lepide
ero, cúlpam omnem in me imponito. Pal. Age igitur intro abite,
insistite hoc negotium sapienter. Acr. Alia cura.
Pal. Age, Periplectomene, has nunciam duc intro; ego ad forum illum 930
conveniam atque illi hunc anulum dabo, atque praedicabo
a tua uxore mihi datum esse eamque illum deperire.
hanc ad nos, quom extemplo a foro veniemus, mittitote,
quasi clanculum ad <eum> missa sit. Per. Faciemus. alia cura.
Pal. Vos modo curate, ego illúm probe iam oneratum huc acciebo.— 935
Per. Bene ambula, bene rem geras. egone hoc si efficiam plane,
ut concubinam militis meus hospes habeat hodie
atque hinc Athenas avehat, <si> hodie hunc dolum dolamus,
quid tibi ego mittam muneris! Acr. Datne ab se mulier operam? 939-940
Per. Lepidissume et compsissume. Acr. Confido confuturum. 941
ubi facta erit conlatio nostrarum malitiarum,
haud vereor ne nos subdola perfidia pervincamur.
Per. Abeamus ergo intro, haec uti meditemur cogitate,
ut accurate et commode hoc quod agendumst exsequamur, 945
ne quid, ubi miles venerit, titubetur. Acr. Tu morare.—