II.i
Tranio Iúppiter supremus summis opibus atque industriis 348
me periisse et Philolachetem cupit erilem filium.
occidit Spes nostra, nusquam stabulum est Confidentiae, 350
nec Salus nobis saluti iam esse, si cupiat, potest:
ita mali, maeroris montem maximum ad portum modo
conspicatus sum: erus advenit peregre, periit Tranio.
ecquis homo est, qui facere argenti cupiat aliquantum lucri,
quí hodie sese excruciari meam vicem possit pati? 355
ubi sunt isti plagipatidae, ferritribaces viri,
vel isti qui hosticas trium númmum causa subeunt sub falas,
ubi quinis aut denis hastis corpus transfigi solet?
ego dabo ei talentum, primus qui in crucem excucurrerit;
sed ea lege, ut offigantur bis pedes, bis bracchia. 360
ubi id erit factum, a me argentum petito praesentarium.
sed ego—sumne infelix, qui non curro curriculo domum?
Philol. <Adest> adest opsonium. eccum Tranio a portu redit.
Tr. Philolaches. Philol. Quid est? Tr. <Et> ego et tu—Philol. Quid et ego et tu? Tr. Periimus.
Philol. Quid ita? Tr. Pater adest. Philol. Quid ego ex te aúdio? Tr. Absumpti sumus. 365
pater inquam tuos venit. Philol. Vbi is est, obsecro? Tr. * adest.
Philol. Quis id ait? quis vidit? Tr. Egomet inquam vidi. Philol. Vae mihi.
quid ego ago? Tr. Nam quid tu, malum, me rogitas quid agas? accubas.
Philol. Tutin vidisti? Tr. Egomet, inquam. Philol. Certe? Tr. <Certe> inquam. Philol. Occidi,
si tu vera memoras. Tr. Quid mihi sit boni, si mentiar? 370
Philol. Quid ego nunc faciam? Tr. Iube haec hinc omnia amolirier.
quis istic dormit? Philol. Callidamates. Tr. Suscita istum, Delphium.
Del. Callidamates, Callidamates, vigila. Call. Vigilo, cedo [ut] bibam.
Del. Vigila. pater advenit peregre Philolachis. Call. Valeat pater.
Philol. Valet ille quidem, atque <ego> disperii. Call. Bis periisti? qui potest? 375
Philol. Quaeso edepol, exsurge; pater advenit. Call. Tuos venit pater?
iube abíre rursum. quíd illi reditio etiam húc fuit?
Philol. Quid ego agam? pater iam híc me offendet miserum adveniens ebrium,
aedis plenas convivarum et mulierum. miserum est opus,
igitur demum fodere puteum, úbi sitis fauces tenet; 380
sicut ego adventu patris nunc quaero quid faciam miser.
Tr. Ecce autem <iterum> hic deposivit caput et dormit. suscita.
Philol. Etiam vigilas? pater, inquam, aderit iam hic meus. Call. Ain tu, pater?
cedo soleas mihi, ut arma capiam. iam pol ego occidam patrem.
Philol. Perdis rem. Del. Tace, amabo. Tr. Abripite hunc intro actutum inter manus. 385
Call. Iam hercle ego vos pro matula habebo, nisi mihi matulam datis.
Philol. Perii. Tr. Habe bonum animum: ego istum lepide medicabo metum.
Philol. Nullus sum. Tr. Taceas: ego qui istaec sedem meditabor tibi.
satin habes, si ego advenientem íta patrem faciam tuom,
non modo ne intro eat, verum etiam ut fugiat longe ab aedibus? 390
vos modo hinc abite intro atque haec hinc propere amolimini.
Philol. Vbi ego ero? Tr. Vbi maxime esse vis: cum hác, cum istac eris.
Del. Quid si igitur abeamus hinc nos? Tr. Non hoc longe, Delphium.
nam intus potate hau tantillo hác quidem causa minus.
Philol. Ei mihi, quam ístaec blanda dicta quo evenant madeo metu. 395
Tr. Potin animó ut sis quieto et facias quod iubeo? Philol. Potest.
Tr. Omnium primum, Philematium, intro abi, et tu, Delphium.
Del. Morigerae tibi erimus ambae.—Tr. Ita ille faxit Iuppiter.
animum advorte nunciam tu quae volo accurarier.
omnium primumdum aédes iam face occlusae sient; 400
intus cave muttire quemquam siveris. Philol. Curabitur.
Tr. Tamquam si intus natus nemo in aedibus habitet. Philol. Licet.
Tr. Neu quisquam responset, quando hasce aedis pultabit senex.
Philol. Numquid aliud? Tr. Clavem mi harunc aedium Laconicam
iam iube efferri intus: hasce ego aedis occludam hinc foris. 405
Philol. In tuam cústodelam meque et meas spes trado, Tranio.—
Tr. Pluma haud interest, patronus an cliens probior siet. 407-408
Homini, cui nulla in pectore est audacia, 409
[nam cuivis homini, vel optumo vel pessumo] 410
quamvis desubito facile est facere nequiter:
verum id videndum est, id viri docti est opus,
quae designata sint et facta nequiter,
tranquille cuncta et ut proveniant sine malo,
ne quid potiatur, quam ob rem pigeat vivere. 415
sicut ego efficiam, quae facta hic turbavimus,
profecto ut liqueant omnia et tranquilla sint
neque quicquam nobis pariant ex se incommodi.
sed quid tu egredere, Sphaerio? Pver Iamiam *
* * Tr. Optime. 419a
praeceptis paruisti. Pver. Iussit maximo 420
opere orare, ut patrem aliquo absterreres modo,
ne intro iret ad se. Tr. Quin etiam illi hoc dicito,
facturum <me>, ut ne etiam aspicere aedis audeat,
capite obvoluto ut fugiat cum summo metu.
clavem cedo atque abi intro atque occlude ostium, 425
et ego hinc occludam.—iube venire nunciam.
ludos ego hodie vivo praesenti hic seni
faciam, quod credo mortuo numquam fore.
concedam a foribus huc, hinc speculabor procul,
unde advenienti sarcinam imponam seni. 430