III.i
|
|
Satvrio Quae res bene vortat mi et tibi et ventri meo
|
329
|
perennitatique adeo huic, perpetuo cibus
|
330
|
ut mihi supersit, suppetat, superstitet:
|
|
sequere hac, mea gnata, me, cum dis volentibus.
|
|
quoi rei opera detur scis, tenes, intellegis;
|
|
communicavi tecum consilia omnia.
|
|
ea causa ad hoc exemplum te exornavi ego.
|
335
|
venibis tu hodie, virgo. Virgo Amabo, mi pater,
|
|
quamquam libenter escis alienis studes,
|
|
tuin véntris causa filiam vendas tuam?
|
|
Sat. Mirum quin regis Phílippi causa aut Attali
|
|
te potius vendam quam mea, quae sis mea.
|
340
|
Vir. Vtrum tú pro ancilla mé habes an pro filia?
|
|
Sat. Vtrum hercle magis in ventris rem videbitur.
|
|
meum, opino, imperiumst in te, non in me tibi.
|
|
Vir. Tua istaéc potestas est, pater. verum tamen,
|
|
quamquam res nostrae sunt, pater, pauperculae,
|
345
|
modice et modeste meliust vitam vivere;
|
|
nam ad paupertatem si admigrant infamiae,
|
|
gravior paupertas fit, fides sublestior.
|
|
Sat. Enim véro odiosa es. Vir. Non sum, neque me esse arbitror,
|
|
quom parva natu recte praecipio patri.
|
350
|
nam inimici famam non ita ut natast ferunt.
|
|
Sat. Ferant eantque maximam malam crucem;
|
|
neque ego ínimicitias omnes pluris existimo,
|
|
quam mensa inanis nunc si apponatur mihi.
|
|
Vir. Patér, hominum immortalis est infamia;
|
355
|
etiam tum vivit, cum esse credas mortuam.
|
|
Sat. Quid? metuis, ne te vendam? Vir. Non metuo, pater.
|
|
verum insimulari nolo. Sat. At nequiquam nevis.
|
|
meo modo istuc potius fiet quam tuo
|
|
fiat. quae hae res sunt? Vir. Cogita hoc verbum, pater:
|
360
|
erus sí minatus est malum servo suo,
|
|
tametsi íd futurum non est, ubi captumst flagrum,
|
|
dum tunicas ponit, quanta adficitur miseria!
|
|
ego nunc quod non futurumst formido tamen.
|
|
Sat. Virgo atque mulier nulla erit quin sit mala,
|
365
|
quae praeter sapiet quam placet parentibus.
|
|
Vir. Virgo atque mulier nulla erit quin sit mala,
|
|
quae reticet, si quid fieri pervorse videt.
|
|
Sat. Malo cavere meliust te. Vir. At si non licet
|
|
cavere, quid agam? nám ego tibi cautum volo.
|
370
|
Sa. Malusne égo sum? Vi. Non es, neque me dignumst dicere,
|
|
verum ei rei operam do, ne alii dicant, quibus licet.
|
|
Sat. Dicat quod quisque volt; ego de hac sententia
|
|
non demovebor. Vir. At, meo sí liceat modo,
|
|
sapienter potius facias quam stulte. Sat. Lubet.
|
375
|
Vir. Lubere per me tibi licere intellego;
|
|
verum lubere hau lubeat, sí liceat mihi.
|
|
Sat. Futura es dicto oboediens an non patri?
|
|
Vir. Futura. Sat. Scis iam tibi quae praecepi? Vir. Omnia.
|
|
Sat. Et ut surrupta fueris? Vir. Docte calleo.
|
380
|
Sat. Et qui parentes fuerint? Vir. Habeo in memoria.
|
|
necessitate me mala ut fiam facis.
|
|
verum videto, me ubi voles nuptum dare,
|
|
ne haec fama faciat repudiosas nuptias.
|
|
Sat. Tace, stúlta. non tu nunc hominum mores vides?
|
385
|
quoivis modi hic cum [mala] fama facile nubitur:
|
|
dum dos sit, nullum vitium vitio vortitur.
|
|
Vir. Ergo istuc facito ut veniat in mentem tibi,
|
|
me esse indotatam. Sat. Cave sis tu istuc dixeris.
|
|
pol deum virtute dicam et maiorum meum,
|
390
|
ne te indotatam dicas, quoi dos sit domi:
|
|
librorum eccillum hábeo plenum soracum.
|
|
si hoc adcurassis lepide, cui rei operam damus,
|
|
dabuntur dotis tibi inde sescenti logi,
|
|
atque Attici omnes; nullum Siculum acceperis:
|
395
|
cum hac dote poteris vel mendico nubere.
|
|
Vir. Quin tu me ducis, si quo ducturu's, pater?
|
|
vel tu me vende vel face quid tibi lubet.
|
|
Sat. Bonum aequomque oras. sequere hac.—Vir. Dicto sum audiens.—
|
|