III.i
Satvrio Quae res bene vortat mi et tibi et ventri meo 329
perennitatique adeo huic, perpetuo cibus 330
ut mihi supersit, suppetat, superstitet:
sequere hac, mea gnata, me, cum dis volentibus.
quoi rei opera detur scis, tenes, intellegis;
communicavi tecum consilia omnia.
ea causa ad hoc exemplum te exornavi ego. 335
venibis tu hodie, virgo. Virgo Amabo, mi pater,
quamquam libenter escis alienis studes,
tuin véntris causa filiam vendas tuam?
Sat. Mirum quin regis Phílippi causa aut Attali
te potius vendam quam mea, quae sis mea. 340
Vir. Vtrum tú pro ancilla mé habes an pro filia?
Sat. Vtrum hercle magis in ventris rem videbitur.
meum, opino, imperiumst in te, non in me tibi.
Vir. Tua istaéc potestas est, pater. verum tamen,
quamquam res nostrae sunt, pater, pauperculae, 345
modice et modeste meliust vitam vivere;
nam ad paupertatem si admigrant infamiae,
gravior paupertas fit, fides sublestior.
Sat. Enim véro odiosa es. Vir. Non sum, neque me esse arbitror,
quom parva natu recte praecipio patri. 350
nam inimici famam non ita ut natast ferunt.
Sat. Ferant eantque maximam malam crucem;
neque ego ínimicitias omnes pluris existimo,
quam mensa inanis nunc si apponatur mihi.
Vir. Patér, hominum immortalis est infamia; 355
etiam tum vivit, cum esse credas mortuam.
Sat. Quid? metuis, ne te vendam? Vir. Non metuo, pater.
verum insimulari nolo. Sat. At nequiquam nevis.
meo modo istuc potius fiet quam tuo
fiat. quae hae res sunt? Vir. Cogita hoc verbum, pater: 360
erus sí minatus est malum servo suo,
tametsi íd futurum non est, ubi captumst flagrum,
dum tunicas ponit, quanta adficitur miseria!
ego nunc quod non futurumst formido tamen.
Sat. Virgo atque mulier nulla erit quin sit mala, 365
quae praeter sapiet quam placet parentibus.
Vir. Virgo atque mulier nulla erit quin sit mala,
quae reticet, si quid fieri pervorse videt.
Sat. Malo cavere meliust te. Vir. At si non licet
cavere, quid agam? nám ego tibi cautum volo. 370
Sa. Malusne égo sum? Vi. Non es, neque me dignumst dicere,
verum ei rei operam do, ne alii dicant, quibus licet.
Sat. Dicat quod quisque volt; ego de hac sententia
non demovebor. Vir. At, meo sí liceat modo,
sapienter potius facias quam stulte. Sat. Lubet. 375
Vir. Lubere per me tibi licere intellego;
verum lubere hau lubeat, sí liceat mihi.
Sat. Futura es dicto oboediens an non patri?
Vir. Futura. Sat. Scis iam tibi quae praecepi? Vir. Omnia.
Sat. Et ut surrupta fueris? Vir. Docte calleo. 380
Sat. Et qui parentes fuerint? Vir. Habeo in memoria.
necessitate me mala ut fiam facis.
verum videto, me ubi voles nuptum dare,
ne haec fama faciat repudiosas nuptias.
Sat. Tace, stúlta. non tu nunc hominum mores vides? 385
quoivis modi hic cum [mala] fama facile nubitur:
dum dos sit, nullum vitium vitio vortitur.
Vir. Ergo istuc facito ut veniat in mentem tibi,
me esse indotatam. Sat. Cave sis tu istuc dixeris.
pol deum virtute dicam et maiorum meum, 390
ne te indotatam dicas, quoi dos sit domi:
librorum eccillum hábeo plenum soracum.
si hoc adcurassis lepide, cui rei operam damus,
dabuntur dotis tibi inde sescenti logi,
atque Attici omnes; nullum Siculum acceperis: 395
cum hac dote poteris vel mendico nubere.
Vir. Quin tu me ducis, si quo ducturu's, pater?
vel tu me vende vel face quid tibi lubet.
Sat. Bonum aequomque oras. sequere hac.—Vir. Dicto sum audiens.—