I.ii
|
|
Ballio Exíte, agite exite, ígnavi, male hábiti et male concíliati,
|
133
|
quorúm numquam quicquám quoiquam venit ín mentem ut recté faciant,
|
|
quibus, nísi ad hoc exemplum éxperior, non pótest usura usúrpari.
|
135
|
neque ego hómines magis asinós numquam vidi, íta plagis costaé callent:
|
|
quós quom ferias, tíbi plus noceas; éo enim ingenio hi súnt flagritribae,
|
|
qui haéc habent cónsilia, úbi data occásiost, rape clépe tene
|
|
hárpaga bibe és fuge: hoc
|
|
ést eorum opus, ut mávelis lúpos apud ovis línquere,
|
140
|
quam hós domi custodes.
|
|
át faciem quom aspícias eorum, hau máli videntur: ópera fallunt.
|
|
núnc adeo hanc edictionem nisi animum advortetis omnes,
|
|
nisi somnum socordiamque ex pectore oculisque exmovetis,
|
|
ita ego vestra latera loris faciam ut valide varia sint,
|
145
|
ut né peristromáta quidem aeque pícta sint Campánica
|
|
neque Aléxandrina beluata tonsilia tappetia.
|
|
atque héri iam edixeram omnibus dederamque eas provincias,
|
|
verum ita vos estis praediti callenti ingenio ímprobi,
|
|
officium vestrum ut vos malo cogatis commonerier;
|
150
|
nempe íta animati éstis vos: vincítis duritia hoc átque me.
|
|
hoc sis vide, ut alias res agunt. hoc ágite, hoc animum advortite,
|
|
huc adhibete auris quae ego loquor, plagigera genera hóminum.
|
|
numquam edepol vostrum durius tergum erit quam terginum hoc meum.
|
|
quid nunc? doletne? em sic datur, si quis erum servos spernit.
|
155
|
adsistite omnes contra me et quae loquar advortite animum.
|
|
tu qui urnam habes aquam ingere, face plenum ahenum sit coco.
|
|
te cum securi caudicali praeficio provinciae.
|
|
Servvs At haec retunsast. Bal. Sine siet; itidem vos quoque estis plagis [omnes]:
|
|
numqui minus ea gratia tamen omnium opera útor?
|
160
|
tíbi hoc praecipio ut níteant aedes. hábes quod facias: própera, abi intro.
|
|
tu esto lectisterniator. tu argentum eluito, idem exstruito.
|
|
haec, quom ego a foro revortar, facite ut offendam parata,
|
|
vorsa sparsa, tersa strata, lautaque unctaque omnia ut sint.
|
|
nam mi hódie natalís dies est, decet éum omnis vos concélebrare.
|
165
|
pernám callum glandiúm sumen facito ín aqua iaceant. sátin audis?
|
|
magnífice volo me víros summos accípere, ut mihi rem essé reantur.
|
|
intro abíte atque haec cito célerate, ne móra quae sit, cocus cum veniat;
|
|
ego eo ín macellum, ut píscium quidquíd ibist pretio praéstinem.
|
|
i, púere, prae; ne quísquam pertundát cruminam caútiost.
|
170
|
vel ópperire, est quód domi dicére paene fui oblítus.
|
|
audítin? vobis, múlieres, hanc hábeo edictiónem.
|
|
vós, quae in munditiís, mollitiis déliciisque aetátulam agitis,
|
|
viris cúm summis, inclútae amicae, nunc égo scibo atque hodie éxperiar,
|
|
quae cápiti, quae ventri óperam det, quae suaé rei, quae somnó studeat;
|
175
|
quam líbertam fore míhi credam et quam vénalem, hodie expériar.
|
|
facite hódie ut mihi munéra multa huc ab amátoribus convéniant.
|
|
nam nísi mihi penus annúos hodie † convenit, cras populo prostituam vos.
|
|
natálem scitis mi ésse diem hunc: ubi istí sunt quibus vos óculi estis,
|
|
quibus vítae, quibus delíciae estis, quibus sávia, mammia, méllillae?
|
180
|
maniplátim mihi munérigeruli facite ánte aedis iam hic ádsint.
|
|
cur égo vestem, aurum atque éa quibus est vobís usus, prahibeo? aút quid mi
|
|
domi nísi malum vestra operást hodie? improbaé vini modo cúpidae estis:
|
|
eo vós † vestros panticesque adeo madefáctatis, quom ego sim híc siccus.
|
|
nunc ádeo hoc factust óptumum, ut nomíne quemque appellem suo,
|
185
|
ne díctum esse actutúm sibi quaepiám vostrarum míhi neget:
|
|
advórtite animum cúnctae.
|
|
princípio, Hedytium, técum ago, quae amíca es frumentáriis,
|
|
quibus cúnctis montes máxumi [acervi] frumenti súnt domi:
|
|
fac sís sit delatum húc mihi fruméntum, hunc annum quód satis,
|
190
|
mi et fámiliae omni sít meae, atque ádeo ut frumento áfluam,
|
|
ut cívitas nomén mihi commútet meque ut praédicet
|
|
lenóne ex Ballióne regem Iásonem.
|
|
Cal. Aúdin, furcifér quae loquitur? sátin magnificus tíbi videtur?
|
|
Psevd. Pól iste, atque etiam málificus.
|
195
|
séd tace atque hanc rém gere.
|
195a
|
Bal. Aéschrodora, tú quae amicos tíbi habes lenonum aémulos
|
196
|
lánios, qui, item ut nós iurando, iúre malo male quaérunt rem, audi:
|
|
nísi carnariá tria gravida tégoribus onere úberi hodie
|
|
míhi erunt, cras te quási Dircam olim, ut mémorant, duo gnatí Iovis
|
|
dévinxere ad taúrum, item ego te dístringam ad carnárium;
|
200
|
íd tibi profecto taúrus fiet. Cal. Nímis sermone huius íra incendor.
|
|
Ps. Húncine hic hominém pati
|
|
cólere iuventutem Átticam?
|
|
úbi sunt, ubi latént quibus aetas íntegra est, qui amant á lenone?
|
|
quín conveniunt? quín una omnes péste hac populum hunc líberant?
|
|
sed nímium stultus, nímis fui
|
205
|
indóctus: illine aúdeant
|
|
id fácere quibus ut sérviant
|
205a
|
suos ámor cogit?
|
206
|
[simul prohibet faciant adversum eos quod nolunt]
|
|
Cal. Vah táce. Ps. Quid est?
|
|
Cal. Male mórigeru's mihi, quóm sermoni huius óbsonas.
|
|
Ps. Táceo. Cal. At taceas málo multo quám tacere dicas. Bal. Tu aútem,
|
|
Xýstilis, fac ut ánimum advortas, quóius amatorés olivi
|
210
|
δύναμιν domi habent máxumam.
|
|
sí mihi non iam huc cúlleis
|
|
óleum deportátum erit,
|
|
te ípsam culleo égo cras faciam ut déportere—in pérgulam;
|
|
íbi tibi adeo léctus dabitur, úbi tu hau somnum cápias, sed ubi
|
215
|
úsque ad languorém—tenes
|
|
quó se haec tendant quaé loquor.
|
|
áin, excetra tu? quaé tibi amicos tót habes tam probe óleo onustos,
|
|
num quoípiam est hodié tua tuorum ópera conservórum
|
|
nítidiusculúm caput? aut num ipse égo pulmento utór magis
|
220
|
únctiusculó? sed scio, tu óleum hau magni péndis, vino
|
|
té devincis. síne modo,
|
|
réprehendam hercle ego cúncta una opera, nísi quidem hodie tu ómnia
|
|
fácis effecta haec út loquor.
|
|
tu aútem, quae pro cápite argentum míhi iam iamque sémper numeras,
|
225
|
éa pacisci módo scis, sed quod pácta es non scis sólvere,
|
|
Phoenícium, tibi ego haéc loquor, delíciae summatúm virum:
|
|
nísi hodie mi ex fúndis tuorum amícorum omne huc pénus adfertur,
|
|
crás Phoeniciúm poeniceo cório invises pérgulam.
|
|