| Aut igitur unius Hagesilai Lacedaemonii sententia nobis | 15.1 |
| sequenda est, qui se neque pingi neque fingi unquam dif- | |
| fidens formae suae passus est, aut si mos omnium cetero- | |
| rum hominum retinendus uidetur in statuis et imagini- | |
| bus non repudiandis, cur existimes imaginem suam cuique | 5 |
| uisendam potius in lapide quam in argento, magis in ta- | |
| bula quam in speculo? an turpe arbitraris formam suam | |
| spectaculo assiduo explorare? an non Socrates philosophus | |
| ultro etiam suasisse fertur discipulis suis, crebro ut semet | |
| in speculo contemplarentur, ut qui eorum foret pulchri- | 10 |
| tudine sibi complacitus impendio procuraret, ne dignitatem | |
| corporis malis moribus dedecoraret, qui uero minus se | |
| commendabilem forma putaret sedulo operam daret, ut | |
| uirtutis laude turpitudinem tegeret? adeo uir omnium | |
| sapientissimus speculo etiam ad disciplinam morum ute- | 15 |
| batur. Demost<h>enen uero, primarium dicendi artificem, | |
| quis est qui non sciat semper ante speculum quasi ante | |
| magistrum causas meditatum: ita ille summus orator cum | |
| a Platone philosopho facundiam <h>ausisset, ab Eubulide | |
| dialectico argumentationes edidicisset, nouissimam pronun- | 20 |
| tiandi congruentiam ab speculo petiuit. utrum igitur | |
| putas maiorem curam decoris in adseueranda oratione | |
| suscipiendam rhetori iurganti an philosopho obiurganti, | |
| apud iudices sorte ductos paulisper disceptanti an apud | |
| omnis homines semper disserenti, de finibus agrorum liti- | 25 |
| ganti an de finibus bonorum et malorum docenti? quid, | |
| quod nec ob haec debet tantummodo philosophus speculum | |
| inuisere; nam saepe oportet non modo similitudinem suam, | |
| uerum etiam ipsius similitudinis rationem considerare: | |
| num, ut ait Epicurus, profectae a nobis imagines uelut | 30 |
| quaedam exuuiae iugi fluore a corporibus manantes, cum | |
| leue aliquid et solidum offenderunt, illisae reflectantur et | |
| retro expressae contrauersim respondeant an, ut alii philo- | |
| sophi disputant, radii nostri seu mediis oculis proliquati | |
| et lumini extrario mixti atque ita uniti, ut Plato arbi- | 35 |
| tratur, seu tantum oculis profecti sine ullo foris ammini- | |
| culo, ut Archytas putat, seu intentu aëris [f]acti, ut Stoici | |
| rentur, cum alicui corpori inciderunt spisso et splendido et | |
| leui, paribus angulis quibus inciderant resultent ad faciem | |
| suam reduces atque ita, quod extra tangant ac uisant, id | 40 |
| intra speculum imaginentur. uideturne uobis debere philo- | 16.1 |
| sophia haec omnia uestigare et inquirere et cuncta specula, | |
| uel uda uel suda soli, uidere? quibus praeter ista quae | |
| dixi etiam illa ratiocinatio necessaria est, cur in planis | |
| quidem speculis ferme pares optutus et imagines uideantur, | 5 |
| <in> tumidis uero et globosis omnia defectiora, at contra | |
| in cauis auctiora; ubi et cur laeua cum dexteris permu- | |
| tentur; quando se imago eodem speculo tum recondat | |
| penitus, tum foras exerat; cur caua specula, si exaduersum | |
| soli retineantur, appositum fomitem accendant; qui fiat | 10 |
| ut arcus in nubibus uarie, duo[s] soles aemula similitudine | |
| uisantur, alia praeterea eiusdem modi plurima, quae tractat | |
| uolumine ingenti Archimedes Syracusanus, uir in omni | |
| quidem geometria multum ante alios admirabilis subtili- | |
| tate, sed haud sciam an propter hoc uel maxime memo- | 15 |
| randus, quod inspexerat speculum saepe ac diligenter. | |
| quem tu librum, Aemiliane, si nosses ac non modo campo | |
| et glebis, uerum etiam abaco et puluisculo te dedisses, | |
| mihi istud crede, quanquam teterrimum os tuum minimum | |
| a Thyesta tragico demutet, tamen profecto discendi cupi- | 20 |
| dine speculum inuiseres et aliquando relicto aratro mira- | |
| rere tot in facie tua sulcos rugarum. |