BELLVM MACEDONICVM PRIMVM
  Post Carthaginem vinci neminem puduit. secutae 1.23.1
sunt statim Africam gentes, Macedonia, Graecia, Sy-
ria ceteraque omnia quodam quasi aestu et torrente
fortunae, sed primi omnium Macedones, adfectator
quondam imperii populus. itaque quamvis tum Philip- 5
pus regno praesideret, Romani tamen dimicare sibi
cum rege Alexandro videbantur. Macedonicum bellum
nomine amplius quam spectatione gentis fuit. causa
coepit a foedere Philippi, quo rex iam pridem domi-
nantem in Italia Hannibalem sibi socium iunxerat; 10
postea crevit inplorantibus Athenis auxilium contra
regis iniurias, cum ille ultra ius victoriae in templa et
aras et sepulcra ipsa saeviret. placuit senatui opem
tantis ferre supplicibus. quippe iam gentium reges
duces, populi nationes praesidia sibi ab hac urbe repe- 15
tebant. primum igitur Laevino consule populus Roma-
nus Ionium mare ingressus, tota Graeciae litora veluti
triumphanti classe peragravit. spolia quippe Siciliae
Sardiniae, Hispaniae Africae praeferebat, et manifestam
victoriam nata in praetoria puppi laurus pollicebatur. 20
aderat sponte in auxilium Attalus, rex Pergamenorum,
aderant Rhodii, nauticus populus, qui navibus a mari,
consul a terris omnia equis virisque quatiebat. bis
victus, bis fugatus rex, bis exutus castris, cum tamen
nihil terribilius Macedonibus fuit ipso volnerum ad- 25
spectu, quae non spiculis nec sagittis nec ullo Graeculo
ferro sed ingentibus pilis nec minoribus adacta gladiis
ultra mortem patebant. enimvero Flaminino duce invios
antea Chaonum montes Aoumque amnem per abrupta
vadentem et ipsa Macedoniae claustra penetravimus. 30
introisse victoria fuit. nam postea numquam ausus
congredi rex ad tumulos, quos Cynocephalas vocant,
uno ac ne hoc quidem iusto proelio opprimitur. et
illi quidem consul pacem dedit regnumque concessit,
mox, ne quid esset hostile, Thebas et Euboean et 35
grassantem sub Nabide suo Lacedaemona compescuit.
Graeciae vero veterem statum reddidit, ut legibus
viveret suis et avita libertate frueretur. quae gaudia,
quae vociferationes fuerunt, cum hoc forte Nemeae in
theatro quinquennalibus ludis a praecone caneretur! 40
quo certavere plausu! quid florum in consulem profu-
derunt! et iterum iterumque praeconem repetere vocem
illam iubebant, qua libertas Achaiae pronuntiabatur,
nec aliter illa consulari sententia quam modulatissimo
aliquo tibiarum aut fidium cantu fruebantur. 45