| TITVLVS III | |
| DE EXHEREDATIONE LIBERORVM | |
| Is, qui filium in potestate habet, curam gerere de- | 2.3.pr.1 |
| bet, ut testamentum faciens masculum filium aut no- | |
| minatim heredem instituat aut nominatim exheredet. | |
| Nam si masculum filium testamento praeterierit, non | |
| ualebit testamentum. | 5 |
| Si uero filiam praeterierit | 1.1 |
| non rumpit testamentum filia praetermissa: sed inter | |
| fratres suos, legitimo stante testamento, suam, sicut | |
| alii fratres, consequitur portionem; si uero testamento | |
| extranei heredes scripti fuerint, stante testamento, filia | 5 |
| medietatem hereditatis adquirit. Nam si facto testa- | |
| mento, in quo filius masculus praetermissus est, eue- | |
| nerit, ut, uiuente adhuc patre, filius, qui praetermissus | |
| est, moriatur, sic quoque, quamlibet filius ille mortuus | |
| fuerit, testamentum, quod factum est, non ualebit. | 10 |
| Posthumorum duo genera sunt: quia posthumi appel- | 2.1 |
| lantur hi, qui post patris mortem de uxore nati fuerint, | |
| et illi, qui post testamentum factum nascuntur. Et | |
| ideo, nisi is, qui testamentum facit, in ipso testamento | |
| comprehenderit qvicvmqve filivs avt filia mihi na- | 5 |
| tvs natave fverit, heres mihi sit, aut certe dicat, | |
| exheres sit, ualere non potest eius testamentum: | |
| quia, sicut superius iam dictum est, legitime concepti | |
| pro natis habentur, nisi quod melior est condicio po- | |
| sthumae quam natae, quia nata, si praetermissa fuerit, | 10 |
| non rumpit testamentum, posthuma uero, sicut mascu- | |
| les, testamentum rumpit. | |
| Si quis post factum te- | 3.1 |
| stamentum adoptauerit apud populum illum, qui sui | |
| iuris est, hoc est qui patrem non habet, aut apud | |
| praetorem illum adoptauerit, qui in potestate patris | |
| est, quasi ei filius natus sit, ita eius rumpitur testa- | 5 |
| mentum. | |
| Posteriore quoque testamento, quod iure | 4.1 |
| factum est, id, quod ante iure factum fuerat, rumpitur. | |
| Quod si facto posteriore testamento heres scriptus aut | |
| ante aditionem hereditatis moriatur, aut uiuo testa- | |
| tore defecerit, aut condicio possibilis, sub qua heres | 5 |
| institutus est, impleta non fuerit, is, qui testamentum | |
| fecit, intestatus mori uidetur, quia testamentum, quod | |
| prius fecerat, testamento posteriore rescissum est et, | |
| quod posterius factum est, his rebus, quas diximus, | |
| infirmatur. | 10 |
| Alio quoque modo testamenta iure facta | 5.1 |
| infirmantur, si aliquis post factum testamentum ca- | |
| pite minuatur, id est aut ab hostibus capiatur, aut | |
| pro crimine in exilium deputetur. Similiter et si is | |
| qui adoptatus fuerit, testamentum, quod antequam | 5 |
| adoptaretur fecerat, non ualebit. | |
| Heredes aut sui | 6.1 |
| sunt, aut necessarii aut extranei. Sui heredes appel- | |
| lantur filii aut nepotes ex filiis masculis, quos in po- | |
| testate auus uel pater habet. Necessarii sunt heredes | |
| serui, qui cum libertate heredes instituuntur. Neces- | 5 |
| sarii ideo, quia, aut uelint aut nolint, necesse est eis | |
| heredes esse. Nam qui creditoribus tenetur obnoxii, | |
| et putant, se non tantum in substantia, quantum in | |
| debitis relinquere, ipsi seruos manumittunt et heredes | |
| necessarios faciunt, ut quo magis heres quam dominus | 10 |
| infamiam incurrat, cum res eius, id est hereditas do- | |
| mini, pro debitis uenditur et creditoribus datur. Extra- | |
| nei sunt, qui nullo propinquitatis gradu testatori iun- | |
| guntur, sed eos quicunque pro arbitrio suo scribet | |
| heredes. | 15 |