De natura quarundam particularum, quae praepositae uerbis intendi
|
4.17.pr.1
|
atque produci barbare et inscite uidentur, exemplis rationibusque
|
|
plusculis disceptatum.
|
|
Lucilii ex XI. uersus sunt:
|
1.1
|
Scipiadae magno improbus obiciebat Asellus
|
|
lustrum illo censore malum infelixque fuisse.
|
|
'Obiciebat' 'o' littera producta multos legere audio, idque eo
|
|
facere dicunt, ut ratio numeri salua sit. Idem infra:
|
2.1
|
conicere in uersus dictum praeconis uolebam
|
|
Grani.
|
|
In hac quoque primi uerbi praepositione <'o'> ob eandem
|
|
causam producunt. Item XV:
|
3.1
|
subicit huic humilem et suffercitus posteriorem,
|
|
'subicit' 'u' littera longa legunt, quia primam syllabam
|
|
breuem esse in uersu heroico non conuenit. Item apud
|
4.1
|
Plautum in Epidico 'con' syllabam productam pronuntiant:
|
|
age nunciam orna te, Epidice, et palliolum in collum conice.
|
|
Apud Vergilium quoque 'subicit' uerbum produci a plerisque
|
5.1
|
audio:
|
|
etiam Parnasia laurus
|
|
parua sub ingenti matris se subicit umbra.
|
|
Sed neque 'ob' neque 'sub' praepositio producendi habet
|
6.1
|
naturam, neque item <'con'>, nisi cum eae litterae secuntur,
|
|
quae in uerbis 'constituit' et 'confecit' secundum eam pri-
|
|
mae sunt, uel cum eliditur <ex> ea 'n' littera, sicut Sallustius:
|
|
'faenoribus' inquit 'copertus.' In his autem, quae supra
|
7.1
|
posui, et metrum esse integrum potest et praepositiones
|
|
istae possunt non barbare protendi; secunda enim littera in
|
|
his uerbis per duo <'i'>, non per unum scribenda est. Nam
|
8.1
|
uerbum ipsum, cui supradictae particulae praepositae sunt,
|
|
non est 'icio', sed 'iacio', et praeteritum non 'icit' facit, sed
|
|
'iecit'. Id ubi compositum est, 'a' littera in 'i' mutatur, sicuti
|
|
fit in uerbis 'insilio' et 'incipio', atque ita uim consonantis
|
5
|
capit, et idcirco ea syllaba productius latiusque paulo pro-
|
|
nuntiata priorem syllabam breuem esse non patitur, sed
|
|
reddit eam positu longam, proptereaque et numerus in
|
|
uersu et ratio in pronuntiatu manet.
|
|
Haec, quae diximus, eo etiam conducunt, ut, <quod>
|
9.1
|
apud Vergilium in sexto positum inuenimus:
|
|
eripe me his, inuicte, malis aut tu mihi terram
|
|
inice,
|
|
sic esse 'iniice', ut supra dixi, et scribendum et legendum
|
5
|
sciamus, nisi quis tam indocilis est, <ut> in hoc quoque uerbo
|
|
'in' praepositionem metri gratia protendat.
|
|
Quaerimus igitur, in 'obicibus' 'o' littera qua ratione inten-
|
10.1
|
datur, cum id uocabulum factum sit a uerbo 'obiicio' et
|
|
nequaquam simile sit, quod a uerbo 'moueo' 'motus' 'o'
|
|
littera longa dicitur. Equidem memini Sulpicium Apol-
|
11.1
|
linarem, uirum praestanti litterarum scientia, 'obices' et
|
|
'obicibus' 'o' littera correpta dicere, in Vergilio quoque sic
|
|
eum legere:
|
|
qua ui maria alta tumescant
|
5
|
obicibus ruptis;
|
|
sed ita, ut diximus, 'i' litteram, quae in <hoc> uocabulo
|
12.1
|
quoque gemina esse debet, paulo uberius largiusque pro-
|
|
nuntiabat.
|
|
Congruens igitur est, ut 'subices' etiam, quod proinde
|
13.1
|
ut 'obices' compositum est, 'u' littera breui dici oporteat.
|
|
Ennius in tragoedia, quae Achilles inscribitur, 'subices' pro
|
14.1
|
aere alto ponit, qui caelo subiectus est, in his uersibus:
|
|
per ego deum sublimas subices
|
|
humidas, unde oritur imber sonitu saeuo et spiritu;
|
|
plerosque omnes tamen legere audias 'u' littera producta. Id
|
15.1
|
ipsum autem uerbum M. Cato sub alia praepositione dicit
|
|
in oratione, quam de consulatu suo habuit: 'ita nos' inquit
|
|
'fert uentus ad primorem Pyrenaeum, quo proicit in altum.'
|
|
Et Pacuuius item in Chryse:
|
5
|
Idae promunturium, cuius lingua in altum proicit.
|
|