Neque 'leuitatem' neque 'nequitiam' ea significatione esse, qua in
|
6.11.pr.1
|
uulgi sermonibus dicuntur.
|
|
'Leuitatem' plerumque nunc pro inconstantia et mutabili-
|
1.1
|
tate dici audio et 'nequitiam' pro sollertia astutiaque. Sed
|
2.1
|
ueterum hominum qui proprie atque integre locuti sunt,
|
|
'leues' dixerunt, quos uolgo nunc uiles et nullo honore dig-
|
|
nos dicimus, et 'leuitatem' appellauerunt proinde quasi
|
|
uilitatem et 'nequam' * * * hominem nihili rei neque frugis
|
5
|
bonae, quod genus Graeci fere ἄσωτον uel ἀκόλαστον dicunt.
|
|
Qui exempla horum uerborum requirit, ne in libris nimium
|
3.1
|
remotis quaerat, inueniet ea in M. Tullii secunda Antonia-
|
|
narum. Nam cum genus quoddam sordidissimum uitae atque
|
4.1
|
uictus M. Antoni demonstraturus esset, quod in caupona
|
|
delitisceret, quod ad uesperum perpotaret, quod ore in-
|
|
uoluto iter faceret, ne cognosceretur, haec aliaque eiusdem-
|
|
modi cum in eum dicturus esset: 'uidete' inquit 'hominis
|
5
|
leuitatem', tamquam prorsus ista dedecora hoc conuicio in
|
|
homine notarentur. Ac postea, cum in eundem Antonium
|
5.1
|
probra quaedam alia ludibriosa et turpia ingessisset, ad
|
|
extremum hoc addidit: 'O hominem nequam! nihil enim
|
|
magis proprie possum dicere.'
|
|
Sed ex eo loco M. Tullii uerba compluscula libuit ponere:
|
6.1
|
'At uidete leuitatem hominis! Cum hora diei decima fere ad
|
|
Saxa rubra uenisset, delituit in quadam cauponula atque ibi
|
|
se occultans perpotauit ad uesperum; inde cisio celeriter ad
|
|
urbem aduectus domum uenit ore inuoluto. Ianitor rogat:
|
5
|
"Quis tu?" "A Marco tabellarius." Confestim ad eam, cuius
|
|
causa uenerat, deducitur eique epistulam tradit. Quam illa
|
|
cum legeret flens—erat enim scripta amatorie; caput autem
|
|
litterarum hoc erat: sibi cum illa mima posthac nihil
|
|
futurum, omnem se amorem abiecisse illim atque in hanc
|
10
|
transfudisse—, cum mulier fleret uberius, homo misericors
|
|
ferre non potuit: caput aperuit, in collum inuasit. O homi-
|
|
nem nequam!—nihil enim magis proprie possum dicere:
|
|
ergo ut te catamitum nec opinato cum ostendisses, praeter
|
|
spem mulier aspiceret, idcirco urbem terrore nocturno,
|
15
|
Italiam multorum dierum metu perturbasti?'
|
|
Consimiliter Q. quoque Claudius in primo annalium 'ne-
|
7.1
|
quitiam' appellauit luxum uitae prodigum effusumque in
|
|
hisce uerbis: 'Persuadent i cuidam adulescenti Lucano, qui
|
|
adprime summo genere gnatus erat, sed luxuria et nequitia
|
|
pecuniam magnam consumpserat.' M. Varro in libris de
|
8.1
|
lingua Latina: 'Vt ex "non" et "uolo"' inquit '"nolo", sic ex
|
|
"ne" et "quicquam" media syllaba extrita compositum est
|
|
"nequam".' P. Africanus pro se contra Tiberium Asellum de
|
9.1
|
multa ad populum: 'Omnia mala, probra, flagitia, quae
|
|
homines faciunt, in duabus rebus sunt, malitia atque ne-
|
|
quitia. Vtrum defendis, malitiam an nequitiam an utrumque
|
|
simul? Si nequitiam defendere uis, licet; si tu in uno scorto
|
5
|
maiorem pecuniam absumpsisti, quam quanti omne instru-
|
|
mentum fundi Sabini in censum dedicauisti, si hoc ita est:
|
|
qui spondet mille nummum? si tu plus tertia parte pecuniae
|
|
paternae perdidisti atque absumpsisti in flagitiis, si hoc ita
|
|
est: qui spondet mille nummum? Non uis nequitiam. Age
|
10
|
malitiam saltem defende. Si tu uerbis conceptis coniura-
|
|
uisti sciens sciente animo tuo, si hoc ita est: qui spondet
|
|
mille nummum?'
|
|