| De Valerio Coruino; et unde Coruinus. | 9.11.pr.1 |
| De Maximo Valerio, qui Coruinus appellatus est ob | 1.1 |
| auxilium propugnationemque corui alitis, haut quisquam | |
| est nobilium scriptorum, qui secus dixerit. Ea res prorsus | 2.1 |
| admiranda sic profecto est in libris annalibus memorata: | |
| Adulescens tali genere editus L. Furio Claudio Appio con- | 3.1 |
| sulibus <fit> tribunus militaris. Atque in eo tempore copiae | 4.1 |
| Gallorum ingentes agrum Pomptinum insederant, instru- | |
| ebanturque acies a consulibus de ui ac multitudine hostium | |
| satis agentibus. Dux interea Gallorum uasta et ardua pro- | 5.1 |
| ceritate armisque auro praefulgentibus grandia ingrediens | |
| et manu telum reciprocans incedebat perque contemptum et | |
| superbiam circumspiciens despiciensque omnia uenire iubet | |
| et congredi, si quis pugnare secum ex omni Romano exer- | 5 |
| citu auderet. Tum Valerius tribunus ceteris inter metum | 6.1 |
| pudoremque ambiguis impetrato prius a consulibus ut in | |
| Gallum tam inmaniter adrogantem pugnare sese permit- | |
| terent, progreditur intrepide modesteque obuiam; et con- | |
| grediuntur et consistunt, et conserebantur iam manus, atque | 7.1 |
| ibi uis quaedam diuina fit: coruus repente inprouisus ad- | |
| uolat et super galeam tribuni insistit atque inde in aduersari | |
| os atque oculos pugnare incipit; insilibat, obturbabat et | |
| unguibus manum laniabat et prospectum alis arcebat atque, | 5 |
| ubi satis saeuierat, reuolabat in galeam tribuni. Sic tribunus | 8.1 |
| spectante utroque exercitu et sua uirtute nixus et opera | |
| alitis propugnatus ducem hostium ferocissimum uicit inter- | |
| fecitque atque ob hanc causam cognomen habuit Coruinus. | |
| Id factum est annis quadringentis quinque post Romam con- | 9.1 |
| ditam. | |
| Statuam Coruino isti diuus Augustus in foro suo statu- | 10.1 |
| endam curauit. In eius statuae capite corui simulacrum est | |
| rei pugnaeque, quam diximus, monimentum. |