De 'ludibundo' et 'errabundo' atque id genus uerborum produc-
|
11.15.pr.1
|
tionibus; et quod Laberius sic 'amorabundam' dixit, ut dicitur
|
|
'ludibunda' et 'errabunda'; atque inibi, quod Sisenna per huiusce-
|
|
modi uerbum noua figura usus est.
|
|
Laberius in Lacu Auerno mulierem amantem uerbo inusi-
|
1.1
|
tatius ficto 'amorabundam' dixit. Id uerbum Caesellius
|
2.1
|
Vindex in commentario lectionum antiquarum ea figura scri-
|
|
ptum dixit, qua 'ludibunda' et 'ridibunda' et 'errabunda'
|
|
dicitur ludens et ridens et errans. Terentius autem Scaurus,
|
3.1
|
diui Hadriani temporibus grammaticus uel nobilissimus,
|
|
inter alia, quae de Caeselli erroribus conposuit, in hoc quoque
|
|
uerbo errasse eum scripsit, quod idem esse putauerit 'ludens'
|
|
et 'ludibunda', 'ridens' et 'ridibunda', 'errans' et 'erra-
|
5
|
bunda'. 'Nam "ludibunda"' inquit 'et "ridibunda" et "erra-
|
|
bunda" ea dicitur, quae ludentem uel ridentem uel errantem
|
|
agit aut simulat.'
|
|
Sed qua ratione Scaurus adductus sit, ut Caesellium in eo
|
4.1
|
reprehenderet, non hercle reperiebamus. Non est enim
|
|
dubium, quin haec genere ipso dumtaxat idem significent,
|
|
quod ea demonstrant, a quibus producuntur. Quid esset
|
|
autem ludentem agere uel imitari, non intellegere uideri
|
5
|
maluimus quam insimulare eum tamquam ipsum minus
|
|
intellegentem. Quin magis Scaurum oportuit commentaria
|
5.1
|
Caeselli criminantem hoc ab eo praeteritum requirere, quod
|
|
non dixerit, an quid et quantulum differret a 'ludibundo'
|
|
'ludens' <et 'ridibundo' 'ridens'> et 'errabundo' 'errans'
|
|
ceteraque horum similia, an a principalibus uerbis paulum
|
5
|
aliquid distarent, et quam omnino uim haberet particula
|
|
haec extrema eiusmodi uocabulis addita. Hoc enim fuit
|
6.1
|
potius requirendum in istiusmodi figurae tractatu, sicuti
|
|
requiri solet in 'uinulento' et 'lutulento' et 'turbulento',
|
|
uacuane et inanis sit istaec productio, cuiusmodi sunt, quae
|
|
παραγωγάς Graeci dicunt, an extrema illa particula habeat
|
5
|
aliquid suae propriae significationis.
|
|
Cum reprehensionem autem illam Scauri notaremus, in
|
7.1
|
memoriam nobis rediit, quod Sisenna in quarto historiarum
|
|
eiusdem figurae uerbo ita usus est. 'Populabundus' inquit
|
|
'agros ad oppidum peruenit', quod scilicet significat 'cum
|
|
agros popularetur', non, ut Scaurus in consimilibus uerbis
|
5
|
ait, 'cum populantem ageret' uel 'cum imitaretur'.
|
|
Sed inquirentibus nobis, quaenam ratio et origo esset
|
8.1
|
huiuscemodi figurae 'populabundus' et 'errabundus' et 'laeta-
|
|
bundus' et 'ludibundus' multorumque aliorum id genus uer-
|
|
borum, εὐεπιβόλως hercle Apollinaris noster uideri sibi ait
|
|
particulam istam postremam, in quam uerba talia exeunt,
|
5
|
uim et copiam et quasi abundantiam rei, cuius id uerbum
|
|
esset, demonstrare, ut 'laetabundus' is dicatur, qui abunde
|
|
laetus sit, et 'errabundus', qui longo atque abundanti errore
|
|
sit, ceteraque omnia ex ea figura ita dici ostendit, ut pro-
|
|
ductio haec et extremitas largam et fluentem uim et copiam
|
10
|
declararet.
|
|