Quaesitum esse in philosophia, quidnam foret in recepto mandato 1.13.pr.1
rectius, idne omnino facere, quod mandatum est, an nonnumquam
etiam contra, si id speres ei, qui mandauit, utilius fore; superque
ea quaestione expositae diuersae sententiae.
  In officiis capiendis, censendis iudicandisque, quae καθ- 1.1
ήκοντα philosophi appellant, quaeri solet, an negotio tibi
dato et, quid omnino faceres, definito contra quid facere
debeas, si eo facto uideri possit res euentura prosperius
exque utilitate eius, qui id tibi negotium mandauit. Anceps 2.1
quaestio et in utramque partem a prudentibus uiris arbi-
trata est. Sunt enim non pauci, qui sententiam suam una in 3.1
parte defixerint et re semel statuta deliberataque ab eo,
cuius id negotium pontificiumque esset, nequaquam puta-
uerint contra dictum eius esse faciendum, etiamsi repentinus
aliqui casus rem commodius agi posse polliceretur, ne, si spes 5
fefellisset, culpa inpatientiae et poena indeprecabilis sub-
eunda esset, si res forte melius uertisset, dis quidem gratia 4.1
habenda, sed exemplum tamen intromissum uideretur, quo
bene consulta consilia religione mandati soluta corrumperen-
tur. Alii existimauerunt incommoda prius, quae metuenda 5.1
essent, si res gesta aliter foret, quam imperatum est, cum
emolumento spei pensitanda esse et, si ea leuiora minoraque,
utilitas autem contra grauior et amplior spe quantum potest
firma ostenderetur, tum posse aduersum mandata fieri 5
censuerunt, ne oblata diuinitus rei bene gerendae occasio
amitteretur, neque timendum exemplum non parendi credi- 6.1
derunt, si rationes dumtaxat huiuscemodi non abessent.
Cumprimis autem respiciendum putauerunt ingenium natu- 7.1
ramque illius, cuia res praeceptumque esset: ne ferox, durus,
indomitus inexorabilisque sit, qualia fuerunt Postumiana
imperia et Manliana. Nam si tali praeceptori ratio reddenda 8.1
sit, nihil faciendum esse monuerunt aliter, quam praecep-
tum est.
  Instructius deliberatiusque fore arbitramur theorematium 9.1
hoc de mandatis huiuscemodi obsequendis, si exemplum
quoque P. Crassi Muciani, clari atque incluti uiri, apposu-
erimus. Is Crassus a Sempronio Asellione et plerisque aliis 10.1
historiae Romanae scriptoribus traditur habuisse quinque
rerum bonarum maxima et praecipua: quod esset ditissimus,
quod nobilissimus, quod eloquentissimus, quod iurisconsul-
tissimus, quod pontifex maximus. Is cum in consulatu 11.1
obtineret Asiam prouinciam et circumsedere oppugnareque
Leucas pararet opusque esset firma atque procera trabe, qui
arietem faceret, quo muros eius oppidi quateret, scripsit ad
magistratum Mylattensium, sociorum amicorumque populi 5
Romani, ut ex malis duobus, quos apud eos uidisset, uter
maior esset, eum mittendum curaret. Tum magistratus com- 12.1
perto, quamobrem malum desideraret, non, uti iussus erat,
maiorem, sed quem esse magis idoneum aptioremque faciendo
arieti facilioremque portatu existimabat, minorem misit.
Crassus eum uocari iussit et, cum interrogasset, cur non, 13.1
quem iusserat, misisset, causis rationibusque, quas dictitabat,
spretis uestimenta detrahi imperauit uirgisque multum ceci-
dit corrumpi atque dissolui officium omne imperantis ratus,
si quis ad id, quod facere iussus est, non obsequio debito, 5
sed consilio non desiderato respondeat.