Falsum esse, quod Verrius Flaccus in libro secundo, quos de obscuris
|
17.6.pr.1
|
M. Catonis composuit, de seruo recepticio scriptum reliquit.
|
|
M. Cato Voconiam legem suadens uerbis hisce usus est:
|
1.1
|
'Principio uobis mulier magnam dotem adtulit; tum
|
|
magnam pecuniam recipit, quam in uiri potestatem non
|
|
conmittit, eam pecuniam uiro mutuam dat; postea, ubi
|
|
irata facta est, seruum recepticium sectari atque flagitare
|
5
|
uirum iubet.'
|
|
Quaerebatur, 'seruus recepticius' quid esset. Libri statim
|
2.1
|
quaesiti allatique sunt Verrii Flacci de obscuris Catonis. In
|
|
libro secundo scriptum inuentum est 'recepticium seruum'
|
|
dici nequam et nulli pretii, qui, cum uenum esset datus,
|
|
redhibitus ob aliquod uitium receptusque sit. 'Propterea'
|
3.1
|
inquit 'seruus eiusmodi sectari maritum et flagitare pecu-
|
|
niam iubebatur, ut eo ipso dolor maior et contumelia grauior
|
|
uiro fieret, quod eum seruus nihili petendae pecuniae causa
|
|
conpellaret.'
|
5
|
Cum pace autem cumque uenia istorum, si qui sunt, qui
|
4.1
|
Verrii Flacci auctoritate capiuntur, dictum hoc sit. Recepti-
|
5.1
|
cius enim seruus in ea re, quam dicit Cato, aliud omnino est
|
|
quam Verrius scripsit. Atque id cuiuis facile intellectu est
|
6.1
|
res enim procul dubio sic est: quando mulier dotem marito
|
|
dabat, tum, quae ex suis bonis retinebat neque ad uirum
|
|
tramittebat, ea 'recipere' dicebatur, sicuti nunc quoque in
|
|
uenditionibus 'recipi' dicuntur, quae excipiuntur neque
|
5
|
ueneunt. Quo uerbo Plautus quoque in Trinummo usus est
|
7.1
|
in hoc uersu:
|
|
posticulum hoc recepit, cum aedis uendidit,
|
|
id est: cum aedis uendidit, particulam quandam, quae post
|
|
eas aedis erat, non uendidit, sed retinuit. Ipse etiam Cato
|
8.1
|
mulierem demonstrare locupletem uolens 'mulier' inquit
|
|
'et magnam dotem dat et magnam pecuniam recipit', hoc
|
|
est: et magnam dotem dat et magnam pecuniam retinet.
|
|
Ex ea igitur re familiari, quam sibi dote data retinuit,
|
9.1
|
pecuniam uiro mutuam dat. Eam pecuniam cum uiro forte
|
10.1
|
irata repetere instituit, adponit ei flagitatorem 'seruum
|
|
recepticium', hoc est proprium seruum suum, quem cum
|
|
pecunia reliqua receperat neque dederat doti, sed retinuerat;
|
|
non enim seruo mariti imperare hoc mulierem fas erat, sed
|
5
|
proprio suo.
|
|
Plura dicere, quibus hoc nostrum tuear, supersedeo: ipsa
|
11.1
|
enim sunt per sese euidentia et quod a Verrio dicitur et
|
|
quod a nobis; utrum ergo uidebitur cuique uerius, eo utatur.
|
|