| * * * | 19.2.pr.1 |
| Quinque sunt hominum sensus, quos Graeci αἰσθήσεις ap- | 1.1 |
| pellant, per quos uoluptas animo aut corpori quaeri uidetur: | |
| gustus, tactus, odoratus, uisus, auditus. Ex his omnibus | |
| quae inmodice uoluptas capitur, ea turpis atque inproba | |
| existimatur. Sed enim quae nimia ex gustu atque tactu est, | 2.1 |
| ea uoluptas, sicuti sapientes uiri censuerunt, omnium rerum | |
| foedissima est, eosque maxime, qui duabus istis beluinis | |
| uoluptatibus sese dediderunt, grauissimi uitii uocabulis | |
| Graeci appellant <uel ἀκρατεῖς> uel ἀκολάστους: nos eos uel | 5 |
| 'incontinentes' dicimus uel 'intemperantes'; ἀκολάστους enim | |
| si interpretari coactius uelis, nimis id uerbum insolens erit. | |
| Istae autem uoluptates duae gustus atque tactus, id est | 3.1 |
| libidines in cibos atque in Venerem prodigae, solae sunt | |
| hominibus communes cum beluis et idcirco in pecudum | |
| ferorumque animalium numero habetur, quisquis est his | |
| ferinis uoluptatibus praeuinctus; ceterae ex tribus aliis | 4.1 |
| sensibus proficiscentes hominum esse tantum propriae ui- | |
| dentur. | |
| Verba super hac re Aristotelis philosophi adscripsi, ut | 5.1 |
| uel auctoritas clari atque incluti uiri tam infamibus nos | |
| uoluptatibus deterreret: Διὰ τί οἱ κατὰ τὴν τῆς ἁφῆς ἢ γεύσεως | |
| ἡδονὴν γιγνομένην, ἂν ὑπερβάλλωσιν, ἀκρατεῖς λέγονται; οἵ τε | |
| γὰρ περὶ τὰ ἀφροδίσια ἀκόλαστοι τοιοῦτοι, οἵ τε περὶ τὰς τῆς | 5 |
| τροφῆς ἀπολαῦσεις· τῶν δὲ κατὰ τὴν τροφὴν ἀπ’ ἐνίων μὲν ἐν τῇ | |
| γλώττῃ τὸ ἡδύ, ἀπ’ ἐνίων δὲ ἐν τῷ λάρυγγι, διὸ καὶ Φιλόξενος | |
| γεράνου λάρυγγα εὔχετο ἔχειν. ἢ διὰ τὸ τὰς ἀπὸ τούτων γιγνο- | |
| μένας ἡδονὰς κοινὰς εἶναι ἡμῖν καὶ τοῖς ἄλλοις ζῴοις; ἅτε οὐσῶν | |
| κοινῶν ἀτιμόταταί εἰσι καὶ μάλιστα ἢ μόναι ἐπονείδιστοι, ὡς τὸν | 10 |
| ὑπὸ τούτων ἡττώμενον ψέγομεν καὶ ἀκρατῆ καὶ ἀκόλαστον | |
| λέγομεν διὰ τὸ ὑπὸ τῶν χειρίστων ἡδονῶν ἡττᾶσθαι. Οὐσῶν δὲ | |
| τῶν αἰσθήσεων πέντε τὰ ἄλλα ζῷα ἀπὸ τῶν δύο μόνων τῶν | |
| <προειρημένων> ἥδεται, κατὰ δὲ τὰς ἄλλας ἢ ὅλως οὐχ ἥδεται ἢ | |
| κατὰ συμβεβηκὸς τοῦτο πάσχει. Quis igitur habens aliquid | 6.1 |
| humani pudoris uoluptatibus istis duabus coeundi atque | |
| comedendi, quae sunt homini cum sue atque asino com- | |
| munes, gaudeat? Socrates quidem dicebat multos homines | 7.1 |
| propterea uelle uiuere, ut ederent et biberent, se bibere | |
| atque esse, ut uiueret. Hippocrates autem, diuina uir scien- | 8.1 |
| tia, de coitu uenerio ita existimabat partem esse quandam | |
| morbi taeterrimi, quem nostri comitialem dixerunt; nam- | |
| que ipsius uerba haec traduntur: τὴν συνουσίαν εἶναι μικρὰν | |
| ἐπιληψίαν. | 5 |